El la ĉeĥ'a traduk'is Josef Vondroušek
Aranĝ'is : Frank'o Luin
I S B N 91- 7303- 165- 8
inkoomnibus. se
http : //www. omnibus. se/ink'o
> U L I O 2002
En Friponio reg'is reĝ'o, kaj oni pov'as dir'i, ke li reg'is feliĉ'e, ĉar kiam dev'is est'i, ĉiu'j reg'at'o'j obe'is li'n volont'e kaj kun am'o. Nur iam iu de temp ’ al temp'o li'n ne obe'is, kaj tiu est'is li'a fil'in'et'o, la mal'grand'a princ'id'in'o.
Jes la reĝ'o ordon'is al ŝi, ke ŝi ne lud'u per pilk'o sur la kastel'a ŝtup'ar'ej'o ; sed van'e ! Foj'e apenaŭ ŝi'a vart'ist'in'o moment'o'n ek'dorm'et'is, jam la princ'id'in'o est'is kun si'a pilk'o sur la ŝtup'ar'o, kaj jen, ebl'e la di'sinjor'o ŝi'n pun'is aŭ la diabl'o kontraŭ'met'is al ŝi la pied'o'n, ŝi fal'is kaj lez'is si'a'n genu'o'n. Ŝi sid'is sur la ŝtup'ar'o kaj plor'is — se ŝi ne est'us princ'id'in'o, ni dir'us, ke ŝi plen'buŝ'e kri'is. Mem'kompren'e, tuj al'kur'is kort'eg'an'in'o'j kun kristal'a'j lav'uj'o'j kaj silk'a'j bandaĝ'o'j, dek reĝ'a'j kurac'ist'o'j kaj tri kort'eg'a'j kapel'an'o'j, sed la dolor'o'n de la princ'id'in'o pov'is de'pren'i neni'u el ili.
Tiam ŝov'iĝ'is sur'voj'e mal'jun'ul'in'o, kaj vid'ant'e la princ'id'in'o'n plor'ant'a sur la ŝtup'ar'o, al'genu'is al ŝi kaj bel'e dir'is : ” Pa, ne plor'u, princ'id'in'o. Se mi al'port'us al vi best'o'n, kiu hav'as smerald'a'j'n okul'o'j'n, kaj tamen neni'u ŝtel'os ili'n de ĝi, tia'j'n lip'har'o'j'n, kaj tamen ĝi ne est'as vir'o, fajr'er'ant'a'n tegument'o'n, kaj tamen ĝi ne for'brul'os al ĝi, velur'pied'et'o'j'n, kaj tamen neniam ĝi tra'tru'os ili'n al si, kaj en poŝ'et'o'j dek ses tranĉ'il'o'j'n, kaj tamen ĝi ne tranĉ'as al si viand'o'n, cert'e vi ne plu plor'us. ”
La princ'id'in'o ek'rigard'is la av'in'et'o'n, el unu ŝi'a blu'a okul'o ankoraŭ flu'is larm'o'j, sed la du'a jam rid'is pro ĝoj'o.
” Avi'nj'o, ja tia best'o, ” ŝi dir'is, ” tia best'o ne ekzist'as en la mond'o. ”
” Jes ja, ” dir'is la av'in'et'o, ” se sinjor'o reĝ'o don'us al mi, kiom mi postul'us, tuj mi al'port'us ĝi'n al vi. ” Tio'n ŝi dir'is kaj lant'e lam'is for.
La princ'id'in'o rest'is sid'ant'a sur la ŝtup'ar'o, sed ne plu plor'is ; nur ŝi pri'pens'is, kiu best'o ĝi pov'as est'i. Kaj tiam ŝi ek'bedaŭr'is, ke ŝi ne hav'as ĝi'n, ke la av'in'o neni'o'n al'port'os al ŝi, kaj komenc'is de'nov'e mal'laŭt'e plor'i. Okaz'is, ke sinjor'o reĝ'o ĵus rigard'is el fenestr'o, ĉar li vol'is sci'i, kial la princ'id'in'o tiel kri'is, kaj tial li ĉio'n vid'is kaj aŭd'is.
Vid'int'e, ke la av'in'o tiel bel'e trankvil'ig'is la princ'id'in'o'n, de'nov'e li ek'sid'is sur la tron'o mez'e de si'a'j ministr'o'j kaj konsil'ist'o'j, sed la best'o'n li ne pov'is forges'i. ” Smerald'a'j'n okul'o'j'n ĝi hav'as, ” li ripet'is al si konstant'e, ” kaj tamen neni'u ŝtel'os ili'n de ĝi, lip'har'o'j'n ĝi hav'as tia'j, kaj tamen ĝi ne est'as vir'o, la tegument'o'n ĝi hav'as fajr'er'ant'a'n, kaj tamen ĝi ne for'brul'os al ĝi, la velur'pied'et'o'j'n, kaj tamen neniam ĝi tra'tru'os ili'n al si, kaj en la poŝ'et'o'j ĝi hav'as dek ses tranĉ'il'o'j'n, kaj tamen ĝi ne tranĉ'as al si viand'o'n ; kio ĝi est'as ? ” Kiam la ministr'o'j vid'is, ke la sinjor'o reĝ'o sen'ĉes'e i'o'n flustr'as al si, kap'ne'as kaj montr'as al si'a'j long'a'j lip'har'o'j sub la naz'o, ili ne pov'is kompren'i, kio okaz'as kun li, ĝis fin'e mal'jun'a kancelier'o rekt'e demand'is la reĝ'o'n.
” Mi medit'as, ” dir'is la reĝ'o, ” kia best'o ĝi est'as : la okul'o'j'n ĝi hav'as smerald'a'j'n, kaj tamen neni'u ŝtel'os ili de ĝi ; la lip'har'o'j'n ĝi hav'as tia'j'n, kaj tamen ĝi ne est'as vir'o ; la tegument'o'n ĝi hav'as fajr'er'ant'a'n, kaj tamen ĝi ne for'brul'os al ĝi ; la velur'pied'et'o'j'n ĝi hav'as, kaj tamen neniam ĝi tra'tru'os ili'n, kaj en la poŝ'et'o'j ĝi hav'as dek ses tranĉ'il'o'j'n, kaj tamen ne tranĉ'as al si viand'o'n ; kio ĝi est'as ? ”
Nun de'nov'e la ministr'o'j kaj konsil'ist'o'j sid'is, kap'sku'is kaj montr'is per'man'e al si'a'j grand'a'j lip'har'o'j sub la naz'o, sed neni'u pov'is diven'i, kiu best'o ĝi est'as. Fin'e la mal'jun'a kancelier'o en la nom'o de ĉiu'j dir'is, kiel tio'n dir'is la princ'id'in'o al la av'in'o : ” Sinjor'o reĝ'o, tia best'o ja ne ekzist'as en la mond'o. ”
Sed la reĝ'o ne las'is si'n persvad'i kaj send'is post la av'in'o'n la plej rapid'a'n kurier'o'n. La kurier'o galop'as sur ĉeval'o, galop'as, ĝis fajr'er'o'j ŝpruc'as el sub la huf'o'j, kaj jen, jen, la av'in'o sid'as antaŭ si'a kaban'o. ” Avi'nj'o, ” ek'kri'is la kurier'o de la ĉeval'o, ” sinjor'o reĝ'o dev'as hav'i tiu'n best'o'n. ”
” Li hav'os, ” dir'as la av'in'o, ” kio'n li vol'as, se li don'os al mi tiom da taler'o'j, kiom da plej bon'a arĝent'o trov'os lok'o'n sub la kuf'o de la reĝ'a pa'nj'o. ”
Retro'galop'as la reĝ'a kurier'o al la palac'o, ĝis polv'o lev'iĝ'as al la firmament'o. ” Sinjor'o reĝ'o, ” li raport'as, ” la av'in'o al'konduk'os la best'o'n, se vi don'os al ŝi tiom da taler'o'j, kiom da plej bon'a arĝent'o trov'os lok'o'n sub la kuf'o de vi'a pa'nj'o. ”
” Tio ne est'os mult'e, ” pens'is la reĝ'o, kaj ĵur'is grand'a'n ĵur'o'n, ke li don'os al la av'in'o ĝust'e tiom da taler'o'j ; sed tuj li ir'is al si'a pa'nj'o. ” Pa'nj'o, ” li dir'is, ” ni ricev'os vizit'o'n.
Pren'u la et'a'n bel'a'n kuf'et'o'n, tiu'n plej mal'grand'a'n el ĉiu'j, kiu kovr'as nur vi'a'n har'nod'et'o'n. ” Kaj la mal'jun'a pa'nj'o far'is tio'n laŭ li'a vol'o.
La av'in'o al'ven'is en la palac'o'n kaj port'is sur la dors'o per tuk'o bel'e ĉirkaŭ'lig'it'a'n dors'korb'o'n. En la grand'a hal'o atend'is jam la reĝ'o, li'a pa'nj'o kaj la mal'grand'a princ'id'in'o ; sed ankaŭ ĉiu'j ministr'o'j, sekret'a'j konsil'ist'o'j, arme'estr'o'j kaj prezid'ant'o'j atend'is, eĉ ne spirant'e pro sci'vol'em'o. La av'in'o lant'e, lant'e est'is dis'lig'ant'a la tuk'o'n ; la reĝ'o mem descend'is de la tron'o por vid'i la best'o'n de proksim'e. Fin'e la av'in'o de'pren'is la tuk'o'n, kaj el la dors'korb'o salt'is nigr'a kat'o kaj per unu salt'o ek'sid'is sur la tron'o.
” Ha, avi'nj'o, ” la reĝ'o ek'kri'is sen'rev'ig'it'e, ” vi tromp'as ni'n ; ĝi est'as ja nur kat'o. ”
La av'in'o apog'is la man'o'j'n je la koks'o'j : ” Ke mi tromp'as vi'n ? Nur rigard'u, ” ŝi dir'is montr'ant'e la kat'o'n. Kiam la kat'o sid'is sur la tron'o, ĝi'a'j okul'o'j bril'is verd'e kiel la plej bel'a'j smerald'o'j. ” Nur rigard'u, ” dir'is la av'in'o, ” ke ĝi hav'as smerald'a'j'n okul'o'j'n. Kaj ili'n, sinjor'o reĝ'o, neni'u ŝtel'os de ĝi. Kaj lip'har'o'j'n ankaŭ ĝi hav'as, kaj ne est'as vir'o. ”
” Sed, ” opon'is la reĝ'o, ” ĝi hav'as, avi'nj'o, nigr'a'n pelt'o'n kaj ne fajr'er'ant'a'n. ”
” Atend'u nur, ” defend'is si'n la av'in'o kaj kusp'e kares'is la kat'o'n. Ver'e aŭd'ebl'is krak'ad'o de et'a'j spark'o'j. ” Kaj la pied'et'o'j'n, ” plu'e dir'is la av'in'o, ” ĝi hav'as velur'a'j'n. Eĉ ne la mal'grand'a princ'id'in'o, se ŝi ir'us nud'pied'e kaj pied'pint'e, kur'us pli silent'e. ”
” Bon'e, ” konced'is la reĝ'o, ” sed ĝi hav'as eĉ ne unu poŝ'et'o'n, nek dek ses tranĉ'il'o'j'n. ”
” La poŝ'et'o'j'n, ” dir'is la av'in'o, ” ĝi hav'as sur la pied'et'o'j, kaj en ĉiu akr'a'n tranĉ'il'o'n — ung'et'o'n. Nur kalkul'u, ĉu ili est'as dek ses. ”
La reĝ'o man'sign'is do al la mal'jun'a kancelier'o, ke li kalkul'u la ung'et'o'j'n de la kat'o. La kancelier'o klin'iĝ'is al la kat'o kaj kapt'is ĝi'n je la pied'o por kalkul'i ; sed la kat'o nur ek'kraĉ'is kaj jam ung'is li'n tuj ĉe la okul'o.
La kancelier'o rekt'iĝ'is man'kovr'ant'e la okul'o'n kaj dir'is : ” Sinjor'o reĝ'o, mi hav'as jam mal'fort'a'j'n okul'o'j'n, sed mi opini'as, ke est'as mult'e da ung'et'o'j. Pri kvar mi sci'as tut'e cert'e. ”
Tiam la reĝ'o man'sign'is al la unu'a ĉambelan'o, ke li kalkul'u la ung'et'o'j'n de la kat'o. La ĉambelan'o kapt'is la kat'o'n por kalkul'i, sed tuj li lev'iĝ'is tut'e punc'a ĉirkaŭ'palp'ant'e si'a'n naz'o'n kaj dir'is : ” Ili est'as, sinjor'o reĝ'o, sum'e dek du. Mi kalkul'is ok, po kvar sur ĉiu flank'o. ”
Tiam man'sign'is la reĝ'o al la plej super'a prezid'ant'o, ke li kalkul'u la ung'et'o'j'n de la kat'o ; sed apenaŭ la respekt'ind'a sinjor'o klin'iĝ'is al la kat'o, tuj li rekt'iĝ'is pri'palp'ant'e si'a'n dis'ung'it'a'n menton'o'n kaj dir'is : ” Ver'e, ĝust'e ili est'as dek ses, sinjor'o reĝ'o. La last'a'j'n kvar mi ĵus fin'kalkul'is. ”
” Nu, kio'n far'i, ” suspir'is la reĝ'o, ” do la kat'o'n mi dev'as jam aĉet'i. Sed vi, avi'nj'o, mi dir'as, vi est'as fripon'o. ”
Al la reĝ'o rest'is do neni'o ali'a ol kalkul'el'met'i sur la tabl'o'n arĝent'a'j'n taler'o'j'n ; post'e li de'pren'is de la kap'o de si'a pa'nj'o la mal'grand'a'n, el ĉiu'j la plej mal'grand'a'n kuf'et'o'n kaj met'is ĝi'n sur la taler'o'j'n. La kuf'et'o est'is tiel mal'grand'a, ke sub ĝi oni pov'is lok'i ĝust'e nur kvin taler'o'j'n.
” Jen vi hav'as, avi'nj'o, vi'a'j'n kvin taler'o'j'n kaj ir'u adiaŭ'e, ” dir'is la reĝ'o kaj ĝoj'is, ke li hav'ig'is tio'n tiel mal'kar'e.
Sed la av'in'o kap'ne'is kaj dir'is : ” Ne tio'n, sinjor'o reĝ'o, ni inter'konsent'is. Vi est'as don'ont'a al mi tiom da taler'o'j, kiom da plej bon'a arĝent'o lok'iĝ'os sub la kuf'o de vi'a pa'nj'o. ”
” Vi vid'as ja, ” defend'is si'n la reĝ'o, ” ke sub la kuf'o lok'iĝ'os ĝust'e nur kvin taler'o'j el la plej bon'a arĝent'o. ”
La av'in'o met'is la kuf'et'o'n sur la man'o'n, kares'is ĝi'n, turn'is sur la man'plat'o kaj lant'e dir'is : ” Mi opini'as, sinjor'o reĝ'o, ke la plej bon'a arĝent'o en la mond'o est'as la arĝent'a'j har'o'j de vi'a pa'nj'o. ”
La reĝ'o ek'rigard'is la avi'nj'o'n, ek'rigard'is la pa'nj'o'n kaj dir'is mal'laŭt'e : ” Vi prav'as, avi'nj'o. ”
Tiam la avi'nj'o bel'e sur'met'is la kuf'et'o'n sur la kap'o'n de la reĝ'a pa'nj'o, kares'is ŝi'a'n blank'a'n har'ar'o'n kaj dir'is :
” Kaj nun, sinjor'o reĝ'o, vi est'as don'ont'a al mi tiom da taler'o'j, kiom da arĝent'a'j har'et'o'j est'as sub la kuf'o de vi'a pa'nj'o. ”
La reĝ'o ek'mir'is, la reĝ'o morn'iĝ'is, la reĝ'o fin'e ek'rid'et'is kaj dir'is : ” Vi ja est'as, avi'nj'o, eg'e grand'a fripon'in'o. ”
Nu jes, infan'o'j, ĵur'o est'as ĵur'o, kaj tial la reĝ'o dev'is pag'i al la avi'nj'o, kiom ŝi postul'is. Li pet'is do si'a'n pa'nj'o'n, ke ŝi sid'iĝ'u, kaj ordon'is al si'a plej super'a kont'ist'o, ke li kalkul'u ŝi'a'j'n arĝent'a'j'n har'o'j'n, kiu'j hav'os lok'o'n sub ŝi'a kuf'et'o. La kont'ist'o kalkul'as, kalkul'as, kaj la reĝ'a pa'nj'o bel'e sid'as, eĉ ne mov'iĝ'as, kaj jen, vi sci'as, la mal'jun'ul'o ŝat'as dorm'o'n kaj facil'e ek'dorm'et'as — mal'long'e, la reĝ'a pa'nj'o ek'dorm'is.
Dum ŝi dorm'is, la kont'ist'o kalkul'is po har'et'o ; kaj ĝust'e kiam li kalkul - ating'is ĝis unu mil, ebl'e pli fort'e li ek'tir'is iu'n arĝent'a'n har'o'n, la reĝ'a pa'nj'o vek'iĝ'is.
” Ve, ” ŝi ek'kri'is, ” kial vi vek'as mi'n ? Mi hav'is vigl'a'n sonĝ'o'n ; mi sonĝ'is, ke ĵus la ven'ont'a reĝ'o trans'paŝ'is la lim'o'n de ni'a land'o. ”
La av'in'o sku'iĝ'is. ” Kiel strang'e, ” ŝi hast'dir'is, ” ĝust'e hodiaŭ ĉe mi ek'loĝ'os mi'a nepet'o el la najbar'a regn'o. ”
Sed la reĝ'o ne aŭskult'is kaj ek'kri'is : ” De kie, pa'nj'o, de kie ven'os ven'ont'a reĝ'o de ni'a land'o ? El kiu reĝ'a kort'eg'o ? ”
” Tio'n mi ne sci'as, ” dir'is la reĝ'a pa'nj'o, ” ĉar ĵus vi vek'is mi'n. ”
Dum'e la plej super'a kont'ist'o plu kalkul'is, kaj la reĝ'a pa'nj'o de'nov'e ek'dorm'is. La kont'ist'o kalkul'as, kalkul'as jam ĝis du mil, kaj tiam de'nov'e li'a man'o ek'sku'is kaj li ek'tir'is fort'e arĝent'a'n har'o'n.
” Hej, jun'ul'o'j, ” ek'kri'is la reĝ'a pa'nj'o, ” kial vi vek'is mi'n ? ĵus mi sonĝ'is, ke la ven'ont'a'n reĝ'o'n al'konduk'os ĉi tie'n neni'u ali'a nur ĉi tiu nigr'a kat'o. ”
” Pa, pa'nj'o, ” mir'is la reĝ'o, ” kiu iam ajn aŭd'is, ke kat'o al'konduk'is iu'n dom'e'n ? ”
” Iel ĝi okaz'os, ” dir'is la reĝ'a pa'nj'o, ” sed nun las'u mi'n dorm'i. ”
De'nov'e ek'dorm'is la reĝ'a pa'nj'o, kaj de'nov'e kalkul'is la kont'ist'o. Kiam li fin'kalkul'is la tri'mil'a'n kaj la last'a'n, ek'sku'is li'a man'o kaj li sen'vol'e de'nov'e fort'e ek'tir'is.
” Ha, vi mav'ul'o'j, ” ek'dir'is la reĝ'a pa'nj'o, ” vi ne las'as la mal'jun'a'n ul'in'o'n temp'et'o'n dorm'i. ĵus mi sonĝ'is, ke la ven'ont'a reĝ'o al'vetur'os ĉi tie'n kun si'a tut'a dom'o. ”
” Nu, tio'n jam, pa'nj'o, pardon'u al mi, ” dir'is la reĝ'o post'e, ” sed tio ver'ŝajn'e ne est'os ver'o. Kiu pov'us al'vetur'ig'i kun si la tut'a'n reĝ'a'n kastel'o'n ? ”
” Ne parol'u, knab'o, sen'kern'e, ” mentor'is li'n la pa'nj'o.
” Neniam oni sci'as, kio pov'as okaz'i. ”
” Jes, jes, ” kap'sku'is la avi'nj'o, ” bon'e dir'as la patr'in'o, sinjor'o reĝ'o. Al mi'a mort'int'a edz'o, Di'o don'u al li etern'a'n glor'o'n, cigan'in'o profet'is : Foj'e kok'o for'bek'os vi'a'n tut'a'n bien'o'n. Kaj tiam la edz'o, povr'ul'o, ek'rid'is kaj dir'is :
Nu, cigan'in'o, sci'u, tio ver'ŝajn'e ne est'os ver'a. Ĝust'e kiel vi, sinjor'o reĝ'o. ”
” Nu kio, ” demand'is la reĝ'o sci'vol'e, ” ĝi ne est'is ver'o, ĉu ? ”
La av'in'o komenc'is viŝ'i larm'o'j'n. ” Nu, foj'e al'flug'is ruĝ'a kok'o, nom'e incendi'o, kaj ĉio'n ĝi for'bek'is al ni. La edz'o post'e ir'ad'is kvazaŭ spirit'mank'e kaj sen'ĉes'e dir'ad'is : La cigan'in'o prav'is ! La cigan'in'o prav'is ! Kaj nun, la povr'ul'o, jam du'dek jar'o'j'n est'as mort'a. ”
Tiam la av'in'o ek'plor'is ; sed la reĝ'a pa'nj'o pren'is ŝi'n ĉirkaŭ la kol'o, kares'is ŝi'a'n vang'o'n kaj dir'is : ” Ne plor'u, avi'nj'o, ali'e ankaŭ mi komenc'os. ” Tio'n la reĝ'o ek'tim'is, kaj tial rapid'e li komenc'is tint'ig'i la mon'o'n. Li est'is met'ant'a taler'o'n post taler'o, ĝis li kalkul'met'is tri mil, ĝust'e tiom, kiom da arĝent'a'j har'o'j ampleks'as la kuf'o de la reĝ'a pa'nj'o. ” Nu, avi'nj'o, ” li dir'is, ” jen vi hav'as kaj Di'o ben'u ĝi'n ; sed de vi oni ne riĉ'iĝ'us. ”
La av'in'o ek'rid'is, kaj ĉiu'j ek'rid'is kun ŝi — kaj ŝi komenc'is en'burs'ig'ad'i la taler'o'j'n. Sed kiel pov'us sufiĉ'i la burs'o ! Ŝi dev'is ŝov'amas'ig'i la taler'o'j'n en la dors'korb'o'n, kaj la dors'korb'o tut'e plen'is de ili, la avi'nj'o ĝi'n eĉ ne lev'is. Du arme'estr'o'j kaj la reĝ'o mem help'is al ŝi sur'dors'ig'i la korb'o'n, kaj tiam la avi'nj'o bel'e al ĉiu'j riverenc'is, adiaŭ'is la reĝ'a'n pa'nj'o'n kaj nur ankoraŭ turn'iĝ'is por last'e rigard'i si'a'n nigr'a'n kat'o'n Jurka. Sed Jurka est'is neni'e.
La av'in'o turn'iĝ'as, vok'as ” ĉiĉi, ĉiĉi ”, sed la kat'o neni'e.
Sed el post la tron'o vid'ebl'as ies pied'et'o'j ; la avi'nj'o ir'as tie'n pied'pint'e kaj vid'as, — la princ'id'in'o ek'dorm'is en angul'o post la tron'o kaj sur ŝi'a sin'o dorm'as kaj ronron'as la eg'e kost'a Jurka. Kaj la av'in'o el'poŝ'ig'is taler'o'n kaj en'man'ig'is ĝi'n al la princ'id'in'o ; se ŝi vol'is don'i ĝi'n memor'e, do eg'e ŝi erar'is, ĉar kiam la princ'id'in'o vek'iĝ'is kaj trov'is sur si'a sin'o la kat'o'n kaj en'polm'e la taler'o'n, ŝi pren'is la kat'o'n en la brak'o'j'n kaj ir'is kun ĝi tra la plej kurt'a voj'o frand'el'spez'i la taler'o'n. Sed ebl'e ankaŭ tio'n la avi'nj'o sci'is anticip'e.
Dum la princ'id'in'o ankoraŭ dorm'is, la av'in'o est'is jam long'e hejm'e, ĝoj'ant'e, ke ŝi al'port'is tiom da mon'o, ke ŝi las'is Jurkan en la plej bon'a'j man'o'j, sed plej'e ŝi ĝoj'is, ĉar transport'ist'o ĵus al'vetur'ig'is el la najbar'a regn'o ŝi'a'n nepet'o'n Vašek.
Parol'ant'e jam pri tio, kio'n ĉio'n la kat'o sci'as, ni dev'as ankoraŭ i'o'n rakont'i. La princ'id'in'o ie aŭd'is, ke ĉiĉo fal'ant'a de alt'o, ĉiam fal'as sur pied'o'j'n kaj neni'o okaz'as al ĝi. Do foj'e ŝi pren'is Jurkan, ramp'is kun ĝi sur la tegment'o'n, kaj por prov'i tio'n, las'is fal'i la kar'a'n Jurkan tra fenestr'et'o el eg'a alt'o. Tuj post'e ŝi el'rigard'is, ĉu ver'e ŝi'a ĉiĉi " nj " o fal'is sur la pied'o'j'n ; sed Jurka ne fal'is sur la pied'o'j'n, ĉar ĝi fal'is sur la kap'o'n de iu sinjor'o, ĝust'e ir'ant'a mal'supr'e sur'strat'e. Ebl'e Jurka fal'ant'e iel en'ig'is la ung'et'o'j'n en li'a'n kap'o'n, aŭ kiu sci'as, kio ne plaĉ'is al li ĉe tio — kurt'e, li ne las'is la kat'in'o'n sid'i sur la kap'o, kiel ebl'e la princ'id'in'o opini'is, ke li dev'us far'i, sed li de'pren'is ĝi'n, ŝov'is sub la jak'o'n kaj rapid'paŝ'e mal'aper'is.
Plor'e morn'e la princ'id'in'o kur'is el la sub'tegment'o kaj rekt'e al sinjor'o reĝ'o. ” Be, be, ” ŝi plor'is, ” ir'is mal'supr'e sinjor'o kaj ŝtel'is de ni Ju'u- uurkan ! ”
La reĝ'o aŭd'is tio'n kaj ek'tim'is. ” Kat'o tie, kat'o ali'e, ” li opini'is, ” sed ĉi tiu kat'in'o est'as al'konduk'ont'a al ni la ven'ont'a'n reĝ'o'n. Ĝi'n, ” li opini'is, ” tamen mi ne ŝat'us perd'i. ”
Rapid'e li ven'ig'is la polic'prezid'ant'o'n. ” Tiel kaj tiel, ” li dir'is al li, ” iu ŝtel'is de ni la nigr'a'n kat'o'n Jurka. Li port'is ĝi'n sub la jak'o kaj ir'is oni'dir'e tra ie for. ”
La polic'prezid'ant'o sulk'is la brov'o'j'n, medit'is du'on'hor'o'n kaj post'e dir'is : ” Sinjor'o reĝ'o, la kat'in'o'n mi trov'os help'e de di'sinjor'o, de polic'o publik'a kaj sekret'a, de la tut'a arme'o, artileri'o, flot'o, esting'ist'ar'o, ŝip'o'j sub'mar'a'j kaj aer'ŝip'o'j, aŭgur'ist'o'j, kart'ist'in'o'j kaj de la tut'a ceter'a loĝ'ant'ar'o. ”
Tuj la prezid'ant'o kun'ven'ig'is si'a'j'n plej bon'a'j'n detektiv'o'j'n. Detektiv'o, infan'o'j, est'as sinjor'o, kiu est'as en serv'o'j de la sekret'a polic'o kaj est'as vest'it'a kiel ĉiu ali'a hom'o, sed ĉiam li est'as ali'vest'it'a je iu, por ke neni'u ek'kon'u li'n. Kaj detektiv'o ĉio'n solv'as, ĉio'n trov'as, ĉiu'n kur'ating'as, ĉio'n sci'as kaj neni'o'n tim'as. Kiel vi vid'as, ne est'as facil'e est'i detektiv'o.
Do tuj kun'ven'ig'is la prezid'ant'o si'a'j'n plej bon'a'j'n detektiv'o'j'n. Ili est'is tri frat'o'j, Sci'em'ul'o, Ĉie'est'int'o kaj Ĉio'sci'ul'o ; plu'e ruz'a ital'o Signor Sagazzi, gaj'a dik'a nederland'an'o Mynheer Ŝovsin, slav'a grand'ul'o Leonov kaj morn'a, mal'parol'em'a skot'o Mister Morney. Kvin vort'o'j, kaj ili jam sci'is, pri kio tem'as ; kaj kiu la ŝtel'ist'o'n kapt'os, ricev'os grand'a'n rekompenc'o'n.
” Si, ” ek'kri'is Sagazzi.
” Ja'a, ” dir'is gaj'e Ŝovsin.
” Mm, ” murmur'is Leonov.
” Well, ” al'dir'is Morney lakon'e.
Sci'em'ul'o, Ĉie'est'int'o kaj Ĉio'sci'ul'o simpl'e palpebr'um'is je si.
Post kvar'on'hor'o Sci'em'ul'o sci'ig'is, ke la sinjor'o kun la nigr'a kat'o sub la jak'o ir'is tra strat'o Spálená.
Post du'on'hor'o Ĉie'est'int'o inform'is, ke la sinjor'o kun la nigr'a kat'o sub la jak'o de'flank'iĝ'is supr'e'n al Vinohrady.
Post unu hor'o al'kur'is Ĉio'sci'ul'o, ke la sinjor'o kun la nigr'a kat'o sub la jak'o sid'as en gast'ej'o en Strašnice ĉe glas'o da bier'o.
Sagazzi, Ŝovsin, Leonov kaj Morney en'salt'is en la prepar'it'a'n aŭt'o'n kaj flug'vetur'is al Strašnice.
” Knab'o'j, ” dir'is Sagazzi, kiam ili al'vetur'is tie'n, ” krim'ul'o'n tiel ruz'eg'a'n ni dev'as kapt'i per ruz'o. Las'u mi'n ag'i. ”
Dum'e, la sagac'ul'o pens'is nur pri tio, ke la promes'it'a'n rekompenc'o'n li ricev'u sol'a.
Li ali'vest'is si'n rapid'e je ŝnur'far'ist'o vend'ant'a ŝnur'o'j'n, kaj ek'ir'is en la gast'ej'o'n. Tie li vid'is sid'i fremd'ul'o'n en nigr'a vest'o, nigr'a'har'a'n, nigr'a'barb'a'n, pal'vizaĝ'a'n kaj kun bel'eg'a'j, eĉ se iom melankoli'a'j okul'o'j. ” Jen li, ” tuj kompren'is la detektiv'o.
” Sinjor'o signor kavalir'o, ” li komenc'is hak'parol'i al li en mis'a ĉeĥ'a lingv'o, ” mi vend'as ŝnur'o'j'n, bel'a'j'n, firm'a'j'n ŝnur'o'j'n, ili est'as ne'dis'ŝir'ebl'a'j, ŝnur'o'j kvazaŭ fer'a'j'n. ”
Dum li est'is montr'ant'a si'a'j'n ŝnur'o'j'n, ĉiel li ili'n dis'met'ad'is, streĉ'ad'is, dis'etend'ad'is, dis'volv'ad'is, trans'met'ad'is inter la man'o'j, sed dum'e li'a'j okul'o'j nur'nur embusk'is, kiel rapid'e nod'lig'i kaj katen'i.
” Mi ne bezon'as, ” dir'is la fremd'ul'o kaj skrib'is i'o'n fingr'e sur la tabl'o.
” Nur rigard'u, sinjor'o, ” hast'parol'is Sagazzi ankoraŭ pli fervor'e kaj trans'ĵet'ad'is, streĉ'ad'is, dis'volv'ad'is la ŝnur'o'j'n ankoraŭ pli rapid'e, ” rigard'u nur, kiel long'a'j ili est'as, kiel firm'a'j ili est'as, kiel mal'dik'a'j ili est'as, kiel fortik'a'j ili est'as, kiel blank'a'j ili est'as, kiel bon'a'j ili est'as, kiel ili est'as — kiel ili est'as — Diabl'e, ” li ek'kri'is subit'e angor'e, dis'met'ad'is kaj renvers'ad'is, komenc'is li'a'j man'o'j iel strang'e implik'iĝ'i en ili'n kaj la ŝnur'o'j de si mem nod'iĝ'is, en'maŝ'iĝ'is, implik'iĝ'is, nod'lig'iĝ'is, kun'lig'iĝ'is, kun'tir'iĝ'is, kaj subit'e ( li rigard'is kiel frenez'ul'o ) li mem hav'is per ili la man'o'j'n tut'e kaj firm'e katen'it'a'j.
Sagazzi eĉ ŝvit'is pro angor'o, sed opini'is, ke ankoraŭ li el'katen'iĝ'os. Li komenc'is sku'iĝ'i kaj tord'iĝ'i, sku'eg'i si'n kaj barakt'i, li salt'is, klin'iĝ'is kaj turn'iĝ'is por iel el'volv'iĝ'i el la ŝnur'o'j, kaj dum'e ĉiam pli rapid'e babil'is : ” Rigard'u, rigard'u, kia labor'o, kia fort'o, kia firm'ec'o, kia solid'ec'o, kia long'ec'o, kia elast'ec'o, kia bel'ec'o, kia'j, Mi'ad'i o, ŝnur'o'j ! ” Kaj dum li tord'iĝ'is kaj salt'is, ĉiam pli firm'e kaj rapid'e la ŝnur'o'j turn'iĝ'is kaj volv'iĝ'is ĉirkaŭ li'n, nod'iĝ'is kaj kun'tir'iĝ'is, ĝis sen'spir'e, katen'it'a je la man'o'j kaj krur'o'j, long'larĝ'e ĉirkaŭ'lig'it'a kaj laĉ'it'a, Signor Sagazzi fal'is ter'e'n.
La fremd'ul'o sid'is, eĉ ne brov'o'n mov'is, ankaŭ ne lev'et'is la trist'a'j'n okul'o'j'n, nur kvazaŭ li desegn'us i'o'n fingr'e sur la tabl'o.
Dum'e jam la detektiv'o'j ekster'e mir'is, ke Sagazzi ne re'ven'as. ” Mm, ” ek'kri'is Leonov decid'e kaj rapid'is en la gast'ej'o'n. Li rigard'is — Sagazzi kuŝ'as katen'it'a sur la ter'o kaj ĉe la tabl'o la fremd'ul'o, kun la mal'lev'it'a kap'o i'o'n fingr'e desegn'ant'a sur la tabl'o'tuk'o.
” Mm, ” ek'murmur'is la grand'ul'o Leonov.
” Kio'n per tio, ” demand'is la fremd'ul'o, ” vi vol'as dir'i ? ”
” Ke mi arest'as vi'n, ” dir'is Leonov krud'e.
La fremd'ul'o nur lev'et'is si'a'j'n rav'e bel'a'j'n okul'o'j'n.
Leonov jam etend'is si'a'n grand'eg'a'n pugn'o'n, sed antaŭ tiu'j okul'o'j li ek'sent'is si'n ne'bon'e. Kaj li en'poŝ'ig'is ambaŭ man'o'j'n kaj dir'is : ” Mi, nu, vi ir'u prefer'e mem'vol'e. Kiu'n mi kapt'os, en ties korp'o eĉ ost'et'o ne rest'os tut'a. ”
” Pa, ” dir'is la fremd'ul'o.
” Jes, jes, ” daŭr'ig'is la detektiv'o. ” Kaj kies ŝultr'o'n mi frap'et'as, tiu est'as por etern'e lam'ig'it'a. Mi'n oni nom'as Fort'a Leonov. ”
” Kar'a batuŝko, ” dir'is la fremd'ul'o, ” tio est'as ja bel'a, sed fort'o ne est'as ĉio. Kaj parol'ant'e kun mi, vi pov'us afabl'e el'poŝ'ig'i vi'a'j'n naĝ'il'o'j'n. ”
Leonov iom ek'hont'is kaj vol'is tuj el'poŝ'ig'i la man'o'j'n.
Sed kio ? Li ne pov'as kaj ne pov'as ili'n ekster'ig'i. Li prov'as tio'n per la dekstr'a — ĝi rest'as en la poŝ'o kvazaŭ al'kresk'int'a. Li prov'as tio'n per la mal'dekstr'a — kvazaŭ kvintal'o'j ĝi'n ten'us en la poŝ'o. Sed eĉ se kvintal'o'j tio est'us, li el'tir'us ili'n, sed la man'o'n el'poŝ'ig'i li ne pov'as kaj ne pov'as, eĉ se li tir'as kaj tir'eg'as kaj sku'eg'as kiel ebl'e plej fort'e.
” Kia'j mal'bon'a'j ŝerc'o'j, ” murmur'is Leonov sen'pov'e.
” Eĉ ne tiel mal'bon'a'j, kiel vi opini'as, ” dir'is la fremd'ul'o mal'laŭt'e kaj plu fingr'e desegn'is sur la tabl'o.
Dum Leonov klopod'is kaj ŝvit'is kaj tord'iĝ'is por el'poŝ'ig'i la man'o'j'n, la detektiv'o'j mir'is, ke li ne re'ven'as.
” Mi ir'os tie'n, ” dir'is Ŝovsin mal'long'e, kaj en si'a tut'a larĝ'o ŝov'is si'n en la gast'ej'o'n. Li rigard'is — Sagazzi kuŝ'as katen'it'a sur la plank'o, Leonov kun la man'o'j en'poŝ'e danc'as tra la ĉambr'o kiel urs'o kaj ĉe la tabl'o la fremd'ul'o kun mal'lev'it'a kap'o fingr'e desegn'aĉ'as sur la tabl'o.
” Ĉu vi ven'as arest'i mi'n ? ” aŭd'iĝ'is la fremd'ul'o, antaŭ ol Ŝovsin pov'is i'o'n dir'i.
” Je vi'a dispon'o, ” ek'kri'is komplez'e Ŝovsin kaj el'tir'is el la poŝ'o fer'a'j'n katen'o'j'n. ” Nur bon'vol'u, vi'a moŝt'o, la man'et'o'j'n etend'i, ni sur'met'os la katen'o'j'n, mi pet'as, bel'a'j'n frid'a'j'n katen'o'j'n, tut'e nov'a'j'n katen'et'o'j'n, vi'a moŝt'o, el plej fajn'a ŝtal'o, kun bel'a blend'a ĉen'et'o, ĉio plej bon'kvalit'a. ” Dum'e la ŝerc'em'a Ŝovsin tint'eg'is per la katen'o'j kaj trans'ĵet'ad'is ili'n de man'o al man'o, kvazaŭ montr'ant'e var'o'n. ” Bon'vol'u elekt'i, ” li hast'parol'is plu gaj'e, ” neniu'n ni dev'ig'as, nur iom tiu'n, kiu mem ne vol'as ; super'fajn'a'j bracelet'o'j, vi'a moŝt'o, kun patent'it'a serur'o, bon'e far'it'a, neni'e ĝi prem'dolor'as kaj neni'e ĝi ĝen'as, ” — tiam Ŝovsin komenc'is ruĝ'iĝ'i kaj ŝvit'i kaj trans'ĵet'ad'i la katen'o'j'n pli kaj pli rapid'e el la man'o en la ali'a'n, ” bel'eg'a'j ka- katen'o'j, far'it'a'j ĝust'e por la sinjor'o, uf, ha, ha ! el kanon'ŝtat'a- ŝtal'o, hard'it'a en ho- ha- ho- uf ! fajr'o, en fajr'o, en la plej ink'a'n- kan- kan- kan- hu inkandesk'a fajr'uj'o kaj — sakr'e ! ” subit'e ek'kri'eg'is Ŝovsin kaj ĵet'eg'is la katen'o'j'n ter'e'n.
Kial li, povr'ul'o, ne ĵet'eg'us ! kaj kial li ne trans'ĵet'ad'us ili'n en la man'o'j ! ja la katen'o'j est'is blank'e inkandesk'a'j, kaj apenaŭ ili fal'is ter'e'n, ili'n brul'tru'ig'is la plank'o'n, mir'e ke ili ne flam'ig'is ĝi'n.
Dum'e ekster'e Morney jam mir'is, ke neni'u re'ven'as.
” Well, ” li ek'kri'is energi'e, el'tir'is revolver'o'n kaj penetr'is en la gast'ej'o'n. Li rigard'is — ĉie fum'o'plen'e, Ŝovsin salt'as pro dolor'o tra la ĉambr'o kaj blov'as sur la man'plat'o'j'n, Leonov tord'iĝ'as kun en'poŝ'ig'it'a'j man'o'j, Sagazzi kuŝ'as katen'it'a sur la plank'o kaj ĉe la tabl'o la fremd'ul'o, kun mal'lev'it'a kap'o, pentr'aĉ'as i'o'n sur la tabl'o'tuk'o.
” Well, ” el'dir'is Morney kaj ir'is kun revolver'o rekt'e kontraŭ la fremd'ul'o'n. La fremd'ul'o direkt'is al li si'a'n dolĉ'a'n, medit'em'a'n rigard'o'n. Morney ek'sent'is, ke li'a man'o ek'trem'as ankaŭ tiu'j okul'o'j, sed super'reg'is si'n kaj paf'is el la plej'proksim'o je la fremd'ul'o ĉiu'j'n ses kugl'o'j'n el la revolver'o frunt'e'n inter la okul'o'j'n.
” Ĉu jam pret'e ? ” demand'is la fremd'ul'o.
” Ankoraŭ ne, ” re'dir'is Morney, el'tir'is la du'a'n revolver'o'n kaj paf'is plu'a'j'n ses kugl'o'j'n sur la frunt'o'n de la fremd'ul'o.
” Pret'e ? ” demand'is la fremd'ul'o.
” Jes, ” dir'is Morney, turn'iĝ'is sur la kalkan'o, kaj kruc'met'int'e la man'o'j'n, ek'sid'is en angul'o sur benk'o.
” Do, mi pag'as, ” ek'kri'is la fremd'ul'o kaj per dek'heler'o tint'ig'is la glas'o'n. Sed el la hejm'an'o'j ven'is neni'u. Ĉiu'j kaŝ'iĝ'is pro tim'o en la sub'tegment'o, aŭd'int'e la paf'ad'o'n.
La fremd'ul'o las'is do dek'heler'o'n sur la tabl'o, salut'is la detektiv'o'j'n kaj trankvil'e for'ir'is.
Tiu'moment'e aper'is en unu fenestr'o la kap'o de Sci'em'ul'o, en la ali'a de Ĉie'est'int'o kaj en la tri'a de Ĉio'sci'ul'o.
Sci'em'ul'o unu'a en'salt'is tra la fenestr'o en la ĉambr'o'n.
” Knab'o'j, ” li dir'is, ” kie vi hav'as li'n ? ” Kaj li ek'rid'is.
Tra la du'a fenestr'o en'salt'is Ĉie'est'int'o. ” Ŝajn'as al mi, ”
li dir'is, ” ke Sagazzi kuŝ'aĉ'as tie sur la plank'o. ”
Tra la tri'a fenestr'o en'salt'is Ĉio'sci'ul'o. ” Kaj al mi ŝajn'as, ” li dir'is, ” ke Ŝovsin est'as nun iel morn'a. ”
” Mi opini'as, ” incit'is Sci'em'ul'o, ” ke Morney nun ne rigard'as kiel leon'o. ”
” Kaj mi opini'as, ” fin'dir'is Ĉie'est'int'o, ” ke Leonov ne est'as ĝust'e sagac'a. ”
Sagazzi sid'iĝ'is sur la plank'o. ” Knab'o'j, ” li defend'is si'n, ” tio ne est'as nur per si mem. Tiu ŝtel'ist'o katen'is mi'n kaj eĉ ne fingr'e mi'n tuŝ'is. ”
” Kaj mi'a'j'n man'o'j'n, ” murmur'is Leonov, ” li al'frost'ig'is en la poŝ'o'j. ”
” Kaj al mi, ” lament'is Ŝovsin, ” li inkandesk'ig'is la katen'o'j'n en la man'o'j. ”
” Well, ” al'dir'is Morney, ” ĉio ĉi est'as neni'o. Sed mi en'paf'is al li dek du kugl'o'j'n frunt'e'n, kaj post ili rest'is eĉ ne vund'et'o. ”
Sci'em'ul'o, Ĉie'est'int'o kaj Ĉio'sci'ul'o ek'rigard'is si'n.
” Al mi ŝajn'as, ” komenc'is Sci'em'ul'o.
” — ke la ŝtel'ist'o — ” daŭr'ig'is Ĉie'est'int'o.
” — fakt'e est'as magi'ist'o, ” fin'dir'is Ĉio'sci'ul'o.
” Pa, knab'o'j, ” dir'is plu'e Sci'em'ul'o, ” ni hav'as li'n en kapt'il'o. Ni al'konduk'is mil soldat'o'j'n — ”
” — kaj ig'is ĉirkaŭ'i la gast'ej'o'n, ” daŭr'ig'is Ĉie'est'int'o.
” — ke eĉ ne mus'o fuĝ'os de ĉi tie, ” al'dir'is Ĉio'sci'ul'o.
Tiu'moment'e ek'son'is ekster'e knal'o el mil fusil'o'j, kvazaŭ tondr'o ek'bat'us.
” Jam li ne plu viv'as, ” ek'kri'is ĉiu'j detektiv'o'j kvazaŭ unu'buŝ'e.
La pord'o larĝ'e mal'ferm'iĝ'is kaj en la ĉambr'o'n salt'en'ir'is la komand'ant'o de la soldat'o'j. ” Obe'em'e mi raport'as, ” li ek'parol'is, ” ke la gast'ej'o'n ni ĉirkaŭ'is. Mi ordon'is, ke eĉ ne mus'o rajt'as el la gast'ej'o. Kaj jen, knab'o'j, tra la pord'o el'flug'is blank'a kolombin'et'o kun tener'a'j okul'o'j kaj ĉirkaŭ'flug'ad'is mi'a'n kap'o'n. ”
” Aĥ, ” ek'kri'is ĉiu'j ; nur Morney dir'is ” Well. ”
” Per sabr'o mi dis'hak'is tiu'n kolombin'et'o'n, ” daŭr'ig'is la komand'ant'o, ” kaj sam'temp'e ĉiu'j mil soldat'o'j paf'is je ŝi.
La kolombin'et'o dis'pec'iĝ'is je mil er'o'j, sed el ĉiu er'o far'iĝ'is blank'a papili'o kaj flirt'is for. Obe'em'e mi raport'as, kio'n nun ? ”
La okul'o'j de Sci'em'ul'o ek'fajr'er'is. ” Bon'e, ” li ordon'is, ” vi mobiliz'os la tut'a'n arme'o'n, la rezerv'a'n arme'o'n kaj la land'o'defend'o'n, kaj ig'os ili'n ir'i en ĉiu'j'n land'o'j'n, por ke ili kapt'u la papili'o'j'n. ”
Tio ver'e okaz'is kaj ni pov'as anticip'e dir'i, ke el tio est'iĝ'is tre bel'a papil'i - kolekt'o, kiu'n ankoraŭ nun oni montr'as en la Naci'a Muze'o. Kiu est'as en Prago, dev'as ir'i rigard'i ĝi'n.
Dum'e Ĉie'est'int'o dir'is al la ceter'a'j. ” Knab'o'j, ĉi tie vi est'as neniel util'a'j, iel ni inter'konsil'iĝ'os jam sen vi. ”
Kaj ili est'is trist'e re'ven'ant'a'j kun mal'plen'a'j man'o'j :
Sagazzi, Ŝovsin, Morney, Leonov.
Sci'em'ul'o, Ĉie'est'int'o kaj Ĉio'sci'ul'o long'e konsult'iĝ'is, kiel ag'i kontraŭ la magi'ist'o. Dum'e ili el'fum'is kvintal'o'n da tabak'o, for'manĝ'is kaj el'trink'is ĉio'n, kio est'is ricev'ebl'a en Strašnice, sed neni'o'n el'pens'is. Fin'e Ĉio'sci'ul'o dir'is : ” Knab'o'j, tiel ne ebl'as. Ni dev'as ni'n iom aer'um'i. ”
Ili ir'is do ekster'e'n, kaj apenaŭ ili ven'is antaŭ la gast'ej'o'n, kiu'n ali'a'n ili tie vid'is, ol la magi'ist'o'n mem. Li sid'is tie kaj tre sci'vol'e rigard'is, kio'n ili far'os.
” Jen li, ” ek'kri'is ĝoj'e Sci'em'ul'o kaj unu'salt'e kapt'is la magi'ist'o'n je la ŝultr'o. Sed tiu'moment'e la magi'ist'o ŝanĝ'iĝ'is je arĝent'bril'a serpent'o, kaj Sci'em'ul'o pro ek'tim'o ĵet'eg'is ĝi'n ter'e'n.
Sed tuj est'is ĉi tie Ĉie'est'int'o kaj ĵet'is si'a'n jak'o'n sur la serpent'o'n. Sed el la serpent'o iĝ'is or'a muŝ'et'o kaj el'glit'is tra buton'tru'o en la di'a'n aer'o'n.
Ek'salt'is Ĉio'sci'ul'o kaj kapt'is la or'a'n muŝ'o'n en ĉap'o'n, sed el la muŝ'o far'iĝ'is arĝent'a river'et'o kaj flu'is, flu'is for ankaŭ kun la ĉap'o.
Ili ĉiu'j salt'is en la gast'ej'o'n por glas'o'j, por kapt'i la river'et'o'n en la glas'o'j'n. Sed la arĝent'a river'et'o jam fuĝ'is kaj en'flu'is en Vultavon. Tial ankoraŭ nun Vultavo, se ĝi est'as en bon'a humor'o, est'as tiel bel'e arĝent'a : ĝi re'memor'as la magi'ist'o'n, muĝ'as en'pens'e kaj bril'et'as, ke eĉ la kap'o turn'iĝ'as.
Sed dum'e Ĉie'est'int'o, Ĉio'sci'ul'o kaj Sci'em'ul'o star'is sur la bord'o de Vultavo kaj pri'pens'is, kio'n nun. Tiam arĝent'a fiŝ'o el'merg'is la kap'o'n el la akv'o kaj rigard'is ili'n per bril'e nigr'a'j okul'o'j, ver'e per la okul'o'j de la magi'ist'o. Ĉiu'j tri detektiv'o'j aĉet'is fiŝ'hok'o'j'n kaj komenc'is fiŝ'i en Vultavo. Ankoraŭ nun vi pov'as ili'n vid'i en ŝip'et'o'j, sid'ant'a'j tie tut'a'j'n tag'o'j'n kun fiŝ'hok'o, ili fiŝ'as kaj eĉ ne vort'o'n dir'as, kaj ne ating'os la trankvil'o'n, ĝis ili kapt'os la arĝent'a'n nigr'okul'a'n fiŝ'o'n.
Ankoraŭ mult'a'j ali'a'j detektiv'o'j klopod'is kapt'i la magi'ist'o'n, sed van'e. Okaz'ad'is al ili, vetur'eg'ant'a'j per aŭt'o, por kapt'i li'n, ke subit'e kapreol'in'o el'ig'is la kap'o'n el jun'arb'et'ar'o kaj rigard'is ili'n per la nigr'a'j, tener'a'j, sci'vol'em'a'j okul'o'j ; kaj kiam ili flug'is per aviad'il'o, flug'is agl'o post ili'n kaj ne okul'las'is de ili si'a'j'n fier'a'j'n, flagr'ant'a'j'n okul'o'j'n ; kaj kiam ili ŝip'vetur'is, sving'lev'iĝ'is el la mar'o delfen'o kaj ĝi'a prudent'a, kviet'a rigard'o fiks'atent'is ili'n ; ankaŭ kiam ili sid'is en si'a'j labor'ĉambr'o'j kaj medit'is, okaz'is, ke flor'o'j sur la tabl'o komenc'is bril'i kaj rigard'is ili'n sci'vol'em'e kaj ĉarm'e, aŭ ili'a polic'a hund'o subit'e lev'is la kap'o'n kaj turn'is al ili la okul'o'j'n tiel hom'a'j'n kaj bel'a'j'n, kia'j'n ĝi ali'e ne hav'is. Ŝajn'is al ili, ke de ĉie rigard'as ili'n la magi'ist'o, rigard'as kaj de'nov'e mal'aper'as : kiel ili pov'us li'n kapt'i ?
Ĉio'n ĉi leg'is en ĵurnal'o la glor'a Sidney Hall, amerik'a detektiv'o, li en'pens'iĝ'is profund'e kaj decid'is mem prov'i kapt'i la magi'ist'o'n. Li do ali'vest'is si'n je milion'ul'o, en'poŝ'ig'is revolver'o'n kaj vetur'is en Eŭrop'o'n.
Kiam li ĉi tie'n ven'is, li tuj prezent'is si'n al la polic'a prezid'ant'o. Tiu ĉio'n klar'ig'is al li, kiel ili ĉas'is la magi'ist'o'n, kaj fin'is : ” Laŭ ĉio ĉi est'as jam tut'e ne'ebl'e star'ig'i la krim'ul'o'n antaŭ la tribunal'o'n. ”
Sidney Hall ek'rid'et'is : ” Antaŭ ol pas'os kvar'dek tag'o'j mi al'konduk'os li'n al vi arest'it'a'n. ”
” Ne'ebl'e, ” ek'kri'is la prezid'ant'o.
” Ni vet'u je plad'o da pir'o'j, ” dir'is Sidney Hall. Sidney Hall nom'e tre'eg'e ŝat'e manĝ'is pir'o'j'n kaj sam'e ŝat'e vet'ad'is.
” Inter'konsent'it'e, ” ek'kri'is la prezid'ant'o. ” Kaj kiel, mi pet'as, vi far'os tio'n ? ”
” Unu'e tiel, ” dir'is Sidney Hall, ” ke mi dev'os far'i vojaĝ'o'n ĉirkaŭ la tut'a'n mond'o'n. Sed por tio mi bezon'us mult'eg'e da mon'o. ”
Don'is do al li la prezid'ant'o mult'eg'e da mon'o, kaj por ŝajn'i saĝ'a, li dir'is : ” Aha, jam mi antaŭ'vid'as vi'a'n plan'o'n.
Sed ni dev'as sekret'ig'i la afer'o'n, por ke la magi'ist'o ne sci'iĝ'u, ke ni ĉas'as li'n. ”
” Mal'e, ” dir'is la detektiv'o, ” tuj morgaŭ anonc'u en ĉiu'j ĵurnal'o'j de la mond'o, ke la glor'a Sidney Hall dev'ont'ig'is si'n kapt'i la magi'ist'o'n en kvar'dek tag'o'j. Dum'e mi hav'as la honor'o'n adiaŭ'i. ”
Post'e sinjor'o Sidney Hall ir'is rekt'e al fam'a vojaĝ'ist'o, kiu jam far'is vojaĝ'o'n ĉirkaŭ la mond'o'n dum kvin'dek tag'o'j, kaj dir'is : ” Ni vet'u, ke mi far'os la vojaĝ'o'n ĉirkaŭ la mond'o'n en kvar'dek tag'o'j. ”
” Ne'ebl'e, ” dir'is la vojaĝ'ist'o. ” Sinjor'o Foks far'is la vojaĝ'o'n ĉirkaŭ la mond'o'n en ok'dek tag'o'j, mi mem dum kvin'dek tag'o'j, kaj pli rapid'e ne ebl'as. ”
” Ni vet'u, ” post tio Sidney Hall, ” je mil dolar'o'j, ke mi far'os tio'n. ”
Ili do vet'is.
Ankoraŭ la sam'a'n nokt'o'n Sidney Hall for'vojaĝ'is.
Post semajn'o ven'is de li telegram'o el Aleksandrio en Egipti'o : ” Mi sekv'as la spur'o'n. Sidney Hall. ”
Post sep tag'o'j de'nov'e al'flug'is telegram'o el Bombaj'o en Hindio : ” La maŝ'o'j kun'tir'iĝ'as. Ĉio bon'eg'e funkci'as.
Leter'o sekv'as. Sidney Hall. ”
Iom pli post'e ven'is leter'o el Bombaj'o, sed ĝi est'is skrib'it'a per sekret'a skrib'o, kiu'n neni'u kompren'is.
Post plu'a'j ok tag'o'j al'flug'is el Nagasak'o en Japani'o kurier - kolomb'o kun paper'et'o sur la gorĝ'et'o, kie est'is skrib'it'e : ” Mi proksim'iĝ'as al la cel'o. Atend'u mi'n. Sidney Hall. ”
Post'e ven'is depeŝ'o el San - Francisko en Amerik'o : ” Mi hav'as rin'it'o'n. Ali'e ĉio en ord'o. Prepar'u la pir'o'j'n. Sidney Hall. ”
La tri'dek - naŭ'a'n tag'o'n post la for'vetur'o ven'is fin'e telegram'o el Amsterdamo en Nederlando : ” Mi al'vetur'os morgaŭ vesper'e je la 7- a dek kvin minut'o'j. Prepar'u la pir'o'j'n. Plej ŝat'e dolĉ'pir'o'j'n. Sidney Hall. ”
La kvar'dek'a'n tag'o'n je la sep'a kaj dek kvin minut'o'j vesper'e al'bru'is trajn'o en staci'dom'o'n. El la trajn'o el'salt'is sinjor'o Sidney Hall kaj post li el'vagon'iĝ'is la magi'ist'o, serioz'a, pal'a kaj kun mal'lev'it'a'j okul'o'j. Ĉiu'j detektiv'o'j atend'is en la staci'dom'o kaj eg'e mir'is, ke la magi'ist'o tut'e ne est'as katen'it'a. Sed Sidney Hall nur man'gest'is al ili kaj dir'is : ” Atend'u mi'n, knab'o'j, hodiaŭ vesper'e en la gast'ej'o ’ Ĉe la Blu'a Hund'o ’. Nur mi dev'as konduk'i ĉi tiu'n sinjor'o'n en karcer'o'n. ” Post'e li en'droŝk'iĝ'is ankaŭ kun la magi'ist'o, sed ankoraŭ li re'memor'is kaj vok'is el la vetur'il'o : ” Kaj la pir'o'j'n al'port'u al mi tie'n ! ”
Vesper'e do atend'is plad'o da bel'eg'a'j pir'o'j, ĉirkaŭ'it'a de ĉiu'j detektiv'o'j, sinjor'o'n Sidney Hall. Jam ĉiu'j opini'is, ke li ne ven'os, kiam mal'ferm'iĝ'is la gast'ej'a pord'o kaj en'ir'is old'eg'a, kaduk'a mal'jun'ul'et'o, kiu vend'ad'is en gast'ej'o'j fiŝ'et'o'j'n kaj kukum'o'j'n.
” Av'o, ” dir'is al li la detektiv'o'j, ” ver'ŝajn'e neni'o'n ni aĉet'os. ”
” Kia domaĝ'o, ” dir'is la mal'jun'ul'et'o, kaj subit'e li komenc'is tut'a trem'i kaj trem'eg'i, li stertor'is, tus'et'is, est'is sufok'iĝ'ant'a kaj sink'is sen'spir'e sur seĝ'o'n.
” Mi'ad'i o, ” ek'kri'is iu detektiv'o, ” ebl'e li mort'is ĉi tie. ”
” Ne, ” sufok'tus'is la mal'jun'ul'et'o kaj tord'iĝ'is, ” tio'n ne plu mi el'ten'os ! ” Kaj jen ĉiu'j vid'is, ke la mal'jun'ul'et'o fakt'e tiel tre'eg'e rid'as kaj ne pov'as ĉes'i. Li'a'j larm'o'j flu'is, li'a voĉ'o modul'is, la vang'o'j blu'iĝ'is, kaj jam nur li ĝem'is : ” Infan'o'j, infan'o'j, tio'n mi ne el'ten'os ! ”
” Av'et'o, ” dir'is la detektiv'o, ” kio'n vi vol'as ĉi tie ? ”
Tiam la av'et'o ek'star'is, ŝancel'ir'is al la tabl'o, elekt'is el la plad'o la plej bel'a'n pir'o'n, sen'ŝel'ig'is ĝi'n kaj per unu'foj'o for'manĝ'is. Nur post'e li de'ŝir'is la fals'a'n barb'o'n, fals'a'n naz'o'n, fals'a'j'n griz'har'o'j'n kaj blu'a'j'n okul'vitr'o'j'n kaj montr'is glat'e raz'it'a'n, rid'et'ant'a'n vizaĝ'o'n de Sidney Hall.
” Knab'o'j, ” dir'is Sidney Hall sen'kulp'ig'e, ” ne koler'u je mi ; sed dum la tut'a'j kvar'dek tag'o'j mi dev'is sub'prem'ad'i la rid'o'n. ”
” Kiam vi kapt'is la magi'ist'o'n ? ” demand'is la detektiv'o'j unu'voĉ'e.
” Nur hieraŭ, ” dir'is la glor'a Sidney Hall ; ” sed jam tuj de la komenc'o mi em'is rid'i, kiel mi super'ruz'os li'n. ”
” Kaj kiel, ” insist'is la detektiv'o'j, ” ni pet'as, vi kapt'is li'n ? ”
” Nu, ” dir'is Sidney Hall, ” est'as long'a histori'o. Mi, knab'o'j, dir'os ĝi'n al vi, nur kiam mi for'manĝ'os ankoraŭ ĉi tiu'n pir'o'n. ”
Kaj manĝ'int'e ĝi'n, li komenc'is proksim'um'e jen'e : ” Aŭskult'u, koleg'o'j, antaŭ ĉio kaj ĉef'e al vi mi dir'as tio'n, ke ĝust'a detektiv'o ne rajt'as est'i azen'o. ” Ĉe tio li ĉirkaŭ'rigard'is, kvazaŭ ebl'e li pov'us trov'i iu'n azen'o'n inter la ĉe'est'ant'o'j.
” Kaj kio plu'e ? ” demand'is la detektiv'o'j.
” Kio plu'e ? ” dir'is Sidney Hall. ” Du'e, li dev'as est'i ruz'eg'a. Kaj tri'e, ” li daŭr'ig'is, sen'ŝel'ig'ant'e al si plu'a'n pir'o'n, ” li dev'as est'i iom vulp'ul'o. Ebl'e vi sci'as, kiel oni kapt'as mus'o'n ? ”
” Per lard'o, ” dir'is la detektiv'o'j.
” Kaj ĉu vi sci'as, per kio oni kapt'as fiŝ'o'n ? ”
” Per verm'o aŭ lumbrik'o. ”
” Kaj ĉu vi sci'as, per kio oni kapt'as magi'ist'o'n ? ”
” Ni ne sci'as. ”
” Magi'ist'o, ” dir'is kler'ig'e Sidney Hall, ” est'as kapt'at'a kiel ĉiu ali'a hom'o ; nom'e per la propr'a mal'fort'ec'o. Unu'e oni dev'as trov'i, kiu'n mal'fort'ec'o'n li hav'as. Kaj ĉu vi sci'as, knab'o'j, kiu'n mal'fort'ec'o'n hav'is la magi'ist'o ? ”
” Ni ne sci'as. ”
” Sci'vol'em'o'n, ” deklar'is sinjor'o Sidney Hall. ” Ĉio'n sci'pov'is la magi'ist'o, sed li est'is sci'vol'em'a. Eg'e sci'vol'em'a.
Sed nun mi dev'as for'manĝ'i ĉi tiu'n pir'o'n. ”
Kaj manĝ'int'e ĝi'n, li daŭr'ig'is : ” Vi ĉiu'j opini'is, ke vi persekut'as la magi'ist'o'n. Sed dum'e la magi'ist'o persekut'is vi'n. Li sekv'is vi'n kaj ne okul'las'is vi'n. Li est'is eg'e sci'vol'em'a kaj vol'is ĉio'n vid'i, kio'n vi entrepren'as kontraŭ li. Sen'ĉes'e li turn'iĝ'is post vi'n, kiam vi ĉas'is li'n. Kaj sur'baz'e de li'a sci'vol'em'o mi konstru'is mi'a'n plan'o'n. ”
” Kiu'n plan'o'n ? ” kri'is la detektiv'o'j avid'e.
” Nu, tia'n. La vojaĝ'o ĉirkaŭ la mond'o'n, tio est'is, knab'o'j, nur amuz - ekskurs'o. Jam de'long'e mi vol'is far'i vojaĝ'o'n ĉirkaŭ la mond'o'n. Sed iel mi ne hav'is okaz'o'n. Sed ven'int'e ĉi tie'n, tuj mi sci'is, ke la magi'ist'o sen'ĉes'e post'sekv'os mi'n, por vid'i, kiel mi ĉas'os li'n. Tia est'as li'a sci'vol'em'o. Nu, kio, mi dir'is al mi, mi tir'os li'n post mi'n ĉirkaŭ la mond'o'n ; ĉe tio mi mem i'o'n vid'os kaj li'n mi ne okul'las'os. Nom'e li ne okul'las'os mi'n. Kaj por ke li'a sci'vol'em'o est'u ankoraŭ pli grand'a, mi vet'is, ke tio'n mi plen'um'os en kvar'dek tag'o'j. Sed nun mi for'manĝ'os ĉi tiu'n bel'a'n pir'o'n. ”
Kaj manĝ'int'e ĝi'n, li dir'is : ” Neni'o super'as la pir'o'j'n. Do mi pren'is revolver'o'n kaj mon'o'n, ali'vest'is mi'n je sved'a komerc'ist'o kaj ek'vojaĝ'is. Unu'e al Ge'nov'o ; vi sci'as, knab'o'j, tio est'as en Italio, kaj vetur'ant'e tie'n, oni vid'as la tut'a'j'n Alp'o'j'n. Est'as tre'eg'a alt'ec'o, la Alp'o'j ; kiam de la supr'o de la Alp'o'j de'romp'iĝ'as ŝton'o, ĝi fal'as mal'supr'e'n tiel long'e, ke antaŭ ol ĝi fin'fal'as, ĝi tut'e musk'o'kovr'iĝ'as.
Kaj el Ge'nov'o post'e mi vol'is ŝip'i en Aleksandrion en Egipti'o.
Ge'nov'o est'as tre bel'a haven'o, tiel bel'a, ke tie'n ĉiu ŝip'o mem kur'as jam de mal'proksim'e. Cent mejl'o'j'n antaŭ Ge'nov'o oni ĉes'as hejt'i en vapor'ŝip'o'j, la rad'o'j ne turn'iĝ'as kaj la vel'o'j est'as mal'his'at'a'j, sed la ŝip'o tiel ĝoj'as je Ge'nov o, ke tie'n ĝi al'ven'as de si mem.
Mi'a ŝip'o est'is vetur'ont'a je la kvar'a post'tag'mez'e akurat'e. Je la tri'a kvin'dek minut'o'j mi kur'as al la haven'o, sed sur'voj'e mi vid'as plor'ant'a'n et'a'n knab'i njo n.
’ Et'ul'in'o, ’ mi dir'as al ŝi, ’ kial vi plor'as ? ’
’ Be'e, ’ plor'as la et'ul'in'o, ’ mi peldiĝis. ’
’ Se vi perd'iĝ'is, ’ mi dir'as, ’ do serĉ'u vi'n. ’
’ Sed mi peldis mi'a'n pa'nj'o'n, ’ be'as la et'ul'in'o, ’ kaj mi ne sci'as, kie ŝi est'as. ’
’ Tio do est'as io ali'a, ’ mi dir'as, pren'as la knab'i njo n je la man'o kaj serĉ'as ŝi'a'n pa'nj'o'n. Bub'o'j, hor'o'n mi est'is tra'kur'ant'a la tut'a'n Ge'nov'o n, antaŭ ol mi trov'is la pa'nj'o'n. Sed kio'n nun ? Est'is la kvar'a kvin'dek minut'o'j. Mi'a ŝip'o est'is jam de'long'e for'vetur'int'a. Pro la et'ul'in'o, mi pens'is, mi preter'las'is la tut'a'n tag'o'n. Ne'gaj'e mi ir'is en la haven'o'n, kaj jen, mi rigard'as, la ŝip'o tie ankoraŭ halt'as.
Mi rapid'as en ĝi'n. ’ Nu, Sved'ul'o, ’ dir'as al mi kapitan'o de la ŝip'o, ’ vi ne ŝpar'is la temp'o'n. De'long'e jam ni est'us for'navig'int'a'j, se la ankr'o ne implik'iĝ'us iel strang'e sur fund'o, tiel ke tut'a'n hor'o'n ni ne pov'is ĝi'n el'tir'i. ’ Mi, kompren'ebl'e, ĝoj'is pri tio. Sed nun ebl'e mi pov'us manĝ'i pir'o'n. ”
Kaj fin'manĝ'int'e ĝi'n, li dir'is : ” Est'is hom'et'o, eg'e bon'a.
Do ni ek'ŝip'is sur la Mediterane'o. Ĝi est'as tiel bel'e blu'a, ke oni ne sci'as, kie est'as la firmament'o kaj kie la mar'o.
Tial ĉie sur la ŝip'o'j kaj sur la bord'o est'as tabul'et'o'j, kaj sur ili est'as skrib'it'e, kie est'as supr'e kaj kie est'as sub'e.
Ali'e oni tio'n konfuz'us. Jes, antaŭ ne'long'e, rakont'is al ni la kapitan'o, iu ŝip'o erar'is kaj anstataŭ sur la mar'o ĝi ek'is sur la ĉiel'o ; kaj ĉar la ĉiel'o est'as sen'fin'a, ĝis nun ĝi ne re'ven'is kaj neni'u sci'as, kie ĝi est'as. Kaj sur tiu mar'o ni al'vetur'is en Aleksandrion. Aleksandrio est'as urb'o grand'a, ĉar ĝi est'is fond'it'a de Aleksandro la Grand'a.
El Aleksandrio mi for'send'is telegram'o'n, por ke la magi'ist'o opini'u, ke mi zorg'as pri li. Sed neniel mi zorg'is pri li, nur ĉie mi antaŭ'sent'is li'n. Kiam lar'o'j aŭ kormoran'o'j ĉirkaŭ'flug'ad'is la ŝip'o'n aŭ albatros'o en la for'o tra'ad'is per si'a rapid'a flug'il'o la firmament'o'n, mi sci'is, ke ebl'e inter ili est'as la magi'ist'o, kiu akompan'as mi'n. Kiam fiŝ'et'o fiks'is la okul'o'j'n je mi el la mar'profund'o, mi sent'is, ke ebl'e li rigard'as mi'n per si'a'j okul'o'j. Kaj kiam hirund'o'j trans'flug'ant'e la mar'o'n mal'supr'e'n'iĝ'is sur vel'stang'o'j'n de ni'a ŝip'o, mi est'is preskaŭ cert'a, ke tiu blank'a inter ili, tiu plej bel'a el ĉiu'j, est'is li.
Kaj est'ant'e jam en Aleksandrio, mi vetur'is sur la sankt'a river'o Nil'o mal'supr'e'n al Kairo. Ĝi est'as urb'o tiel grand'a, ke ĝi mem en si ne orient'iĝ'us, se oni ne est'us konstru'int'a tie grand'a'j'n moske'o'j'n kaj minaret'o'j'n. Ili est'as vid'ebl'a'j de tia distanc'o, ke eĉ la plej for'a'j dom'et'o'j orient'iĝ'as laŭ ili.
Apud Kairo mi ir'is ban'iĝ'i en Nil'o, ĉar tie est'as eg'a varm'o. Mi sur'hav'is nur ban'kalson'o'n kaj revolver'o'n, kaj la ceter'a'n vest'aĵ'o'n mi las'is sur la bord'o. Tiam el'ramp'is sur la bord'o'n grand'eg'a krokodil'o kaj for'manĝ'is mi'a'n vest'aĵ'o'n kun ĉio, ankaŭ kun horloĝ'o kaj mon'o. Mi ir'is do kontraŭ ĝi'n kaj paf'is ses'foj'e el la revolver'o. Sed la kugl'o'j re'puŝ'iĝ'is de ĝi'a karapac'o, kvazaŭ ĝi est'us el ŝtal'o. Kaj la krokodil'o laŭt'e mi'n mok'is. Sed nun mi manĝ'os pir'o'n. ”
Est'int'e pret'a kun la pir'o, sinjor'o Sidney Hall daŭr'ig'is si'a'n rakont'ad'o'n. ” Vi sci'as, band'o, ke ĉiu krokodil'o sci'as plor'i kaj kri'i kiel beb'o. Per tio ĝi log'as hom'o'j'n en akv'o'n.
Oni opini'as, ke tie dron'as infan'o, kaj kur'as li'n help'i, kaj tiam krokodil'o oni'n kapt'as kaj for'vor'as. Sed ĉi tiu krokodil'o est'is tiel mal'jun'a kaj saĝ'a, ke ĝi lern'is ne nur plor'i kiel infan'o, sed ankaŭ insult'i kiel mar'ist'o, kant'i kiel oper'kant'ist'in'o kaj en'tut'e parol'i kiel hom'o. Eĉ ĝi akcept'is oni'dir'e la mahomet'an'a'n konfesi'o'n.
Sed al mi est'is iom angor'e. Kio'n mi far'u sen la vest'aĵ'o kaj mon'o ? Tiam, subit'e ne'atend'it'e star'is apud mi nigr'a arab'o kaj dir'is al la monstr'o : ’ Ci, krokodil'o, ci for'vor'is la vest'aĵ'o'n kaj la horloĝ'o'n ? ’
’ For'vor'is, ’ dir'is la krokodil'o.
’ Ci mal'saĝ'ul'o, ’ dir'is la arab'o, ’ la horloĝ'o ja ne est'is streĉ'it'a. Por kio util'os horloĝ'o al ci, se ĝi ne funkci'as ? ’
La krokodil'o temp'et'o'n medit'is, kaj post'e dir'is al mi :
’ Jen, iom'et'e mi mal'ferm'os la buŝ'o'n ; palp'u en mi'a stomak'o, el'ig'u la horloĝ'o'n, streĉ'u ĝi'n kaj de'nov'e re'met'u ĝi'n. ’
’ Nu, kial ne, ’ mi dir'is, ’ mi far'us tio'n, sed ci for'mord'us mi'a'n man'o'n. Sci'u, mi met'os perpendikl'e inter ci'a'j'n makzel'o'j'n ĉi tiu'n baston'o'n, por ke ci ne pov'u ferm'i ci'a'n mal'bel'eg'a'n faŭk'o'n. ’
’ Mi ne hav'as mal'bel'eg'a'n faŭk'o'n, ’ dir'is la krokodil'o.
’ Sed se vi ne vol'as ali'e, en'puŝ'u la baston'o'n inter mi'a'j'n honor'ind'a'j'n makzel'o'j'n kaj far'u rapid'e. ’
Mem'kompren'e, mi far'is tio'n, el'tir'is el ĝi'a stomak'o ne nur la horloĝ'o'n, sed ankaŭ mi'a'n vest'aĵ'o'n, ŝu'o'j'n kaj ĉapel'o'n, kaj dir'is : ’ La baston'o'n, ci old'ul'o, nun mi las'os en ci'a buŝ'o re'memor'e. ’ La krokodil'o vol'is insult'i, sed ne pov'is, ĉar ĝi hav'is la faŭk'o'n plen'larĝ'e kaj en ĝi sub'apog'e la baston'o'n ; ĝi vol'is ĝi'n vor'i kaj ne pov'is ; ĝi vol'is pet'i kaj ne pov'is. Trankvil'e mi vest'is mi'n kaj dir'is al ĝi : ’ Kaj sci'u, ci hav'as mal'bel'eg'a'n, antipati'a'n, mal'saĝ'a'n faŭk'o'n, ’ kaj mi kraĉ'is en ĝi'n. Tiam la krokodil'o pro furioz'o ek'larm'is.
Kiam mi re'rigard'is la arab'o'n, kiu tiel sagac'e help'is mi'n, li est'is for. Kaj la krokodil'o ĝis nun naĝ'as sur Nil'o kun la plen'larĝ'a faŭk'o.
El Aleksandrio mi navig'is al Bombaj'o, ali'vest'it'a je hind'a raĝ'o aŭ princ'o. Knab'o'j, kiel tio plaĉ'ig'is mi'n ! Unu'e ni navig'is sur la Ruĝ'a Mar'o. Ĝi nom'iĝ'as tial, ĉar sen'ĉes'e ĝi hont'as, ke ĝi ne est'as pli grand'a. Kiam ankoraŭ ĉiu'j mar'o'j est'is jun'a'j kaj mal'grand'a'j kaj est'is ankoraŭ kresk'ont'a'j, la Ruĝ'a Mar'o lud'is sur la bord'o kun arab'a'j infan'o'j kaj dum'e la temp'o tiom pas'is al ĝi, ke ĝi forges'is kresk'i, kvankam la di'sinjor'o prepar'is al ĝi ĉie ĉirkaŭ'e sur la dezert'o'j bel'a'n sabl'o'n, el kiu ĝi far'u al si fund'o'n. Nur last'moment'e ĝi re'memor'is tio'n, se ĝi pov'is kresk'i nur laŭ'long'e, kaj krom'e las'is sek'a'n ter'stri'o'n inter si kaj Mediterane'o, kun kiu ĝi est'is kun'iĝ'ont'a. Pro tio ĝi tiel ĉagren'iĝ'is, ke la hom'o'j kompat'is ĝi'n kaj kun'ig'is ambaŭ mar'o'j'n per kanal'o. Ek'de tiu temp'o la Ruĝ'a Mar'o ne tiel ruĝ'iĝ'as.
Kiam ni jam tra'pas'is ĝi'n, foj'e mi dorm'is en mi'a kajut'o. Subit'e iu frap'as mi'a'n pord'o'n. Mi ir'as mal'ferm'i — en la koridor'o neni'u. Moment'o'n mi atend'as, kaj jen mi aŭd'as, ke al mi'a kajut'o proksim'iĝ'as du maatoj. ’ Ni mort'ig'os la raĝ'o'n, ’ flustr'as unu, ’ kaj for'pren'os de li la perl'o'j'n kaj diamant'o'j'n, kiu'j'n li sur'hav'as sur la vest'o. ’ Je mi'a anim'o, knab'o'j, ĉiu'j mi'a'j perl'o'j kaj diamant'o'j est'is vitr'a'j.
’ Atend'u ĉi tie, ’ flustr'as la ali'a maato, ’ mi forges'is la tranĉ'il'o'n supr'e. ’ Dum li kur'is por la tranĉ'il'o, mi ek'kapt'is la du'a'n maaton je la gorĝ'o, ŝtop'is li'a'n buŝ'o'n, vest'is li'n kiel raĝ'o'n kaj katen'it'a'n met'is sur mi'a'n lit'o'n. Post'e mi sur'pren'is li'a'n vest'o'n kaj star'iĝ'is sur li'a lok'o antaŭ la pord'o. Kiam ven'is la ali'a kun la tranĉ'il'o, mi dir'is al li : ’ La raĝ'o'n ne plu mort'ig'u, mi strangol'is li'n ; sed ir'u kaj for'pren'u de li la perl'o'j'n kaj diamant'o'j'n, dum'e mi atent'os ĉi tie. ’ Apenaŭ la du'a en'iĝ'is en mi'a'n kajut'o'n, tuj mi ŝlos'is li'n kaj ir'is al la kapitan'o. ’ Kapitan'o, ’ mi dir'is, ’ mi ricev'is strang'a'n vizit'o'n. ’ — Kiam la kapitan'o vid'is, kio okaz'is, li skurĝ'ig'is ambaŭ maatojn ; sed mi kun'ven'ig'is ĉiu'j'n ceter'a'j'n, montr'is al ili mi'a'j'n perl'o'j'n kaj diamant'o'j'n kaj dir'is : ’ Vid'u, infan'o'j kaj latron'o'j, kiel mal'mult'e grav'as por saĝ'ul'o perl'o'j kaj diamant'o'j, do plaŭd ! ’ Kaj mi ĵet'is ĉiu'j'n mi'a'j'n vitr'a'j'n juvel'o'j'n en la mar'o'n. Tiam ĉiu'j komenc'is riverenc'i al mi kaj vok'is : ’ Ho, saĝ'a est'as la raĝ'o kaj la majest'a ! ’ Sed kiu frap'is mi'a'n kajut'o'n kaj sav'is mi'a'n viv'o'n, tio'n ĝis nun mi ne sci'as. Kaj nun mi for'manĝ'os ĉi tiu'n bel'a'n, grand'a'n pir'o'n. ”
Ankoraŭ li ne fin'manĝ'is ĝi'n, kaj jam plu plen'buŝ'e li parol'is : ” Tiel feliĉ'e ni al'navig'is Bombaj'o'n en Hindio.
Hindio, knab'o'j, est'as land'o grand'a kaj kurioz'a. Oni pov'as dir'i, tie est'as tiel varm'eg'e, ke ankaŭ la akv'o est'as tie tut'e sek'a kaj dev'as est'i pri'verŝ'at'a, por ne el'vapor'iĝ'i.
La arb'ar'o'j tie est'as tiel dens'a'j, ke en ili est'as lok'o eĉ ne por arb'o'j, kaj tio'n oni nom'as pra'arb'ar'o. Kiam pluv'as, ĉio eg'e kresk'as ; ankaŭ tut'a'j preĝ'ej'o'j kresk'as el la ter'o, kiel ĉe ni fung'o'j, kaj tial ekzempl'e en Banaras'o est'as tiom da preĝ'ej'o'j. Kaj da simi'o'j est'as tie, kiom ĉe ni paser'o'j, kaj est'as tiel mild'a'j, ke ili en'ramp'as eĉ en ĉambr'o'n.
Iam oni maten'e vek'iĝ'as kaj trov'as en si'a lit'o anstataŭ si'n mem simi'o'n. Tiel mild'a'j est'as la best'aĉ'o'j. Kaj la serpent'o'j tie est'as tiel long'a'j, ke kiam ia serpent'o re'rigard'as si'a'n vost'o'n, ĝi eĉ ne ek'kon'as, ke ĝi est'as ĝi'a propr'a, kaj opini'as, ke ĝi'n ĉas'as iu serpent'o ankoraŭ pli grand'a ol ĝi mem est'as ; tiam ĝi fuĝ'as antaŭ ĝi kaj mizer'e pere'as pro mort'lac'iĝ'o. Kaj ankoraŭ tut'e mi ne rakont'as al vi pri elefant'o'j, kiu'j tie hejm'as. En'tut'e, knab'o'j, Hindio est'as land'o grand'a.
El Bombaj'o mi send'is telegram'o'n kaj post'e la leter'o'n en sekret'a skrib'o, por ke la magi'ist'o opini'u, ke di'o'sci'as, kio'n mi kaŝ'intenc'as. ”
” Kio est'is skrib'it'e en la leter'o ? ” demand'is la detektiv'o'j.
” Mi, ” rapid'is fanfaron'i iu detektiv'o, ” du'on'e mi solv'is tiu'n vi'a'n leter'o'n. ”
” Vi est'as do pli saĝ'a ol mi, ” dir'is post tio la glor'a Sidney Hall, ” ĉar mi mem ne pov'us ĝi'n deĉifr'i. Tio est'is nur zigzag'o'j aspekt'ant'a'j kiel sekret'a skrib'o. Post'e el Bombaj'o mi trajn'is en Kalikat'o'n. En Hindio est'as en la trajn'o'j ban'kuv'o'j anstataŭ sid'il'o'j, por ke ne est'u al oni tiel varm'e. Ni vetur'is tra dezert'o'j kaj arb'ar'eg'o'j. En dens'ej'o'j mi vid'is bril'i terur'a'j'n tigr'o - okul'o'j'n kaj en river'vad'ej'o'j mi renkont'iĝ'is kun la saĝ'a rigard'o de majest'a'j okul'o'j de blank'a elefant'o. Reĝ'a agl'o devanc'ad'is ni'a'n trajn'o'n kaj iriz'a papili'o flirt'is ĉe trajn'fenestr'o'j. En ĉio ĉi, knab'o'j, mi sent'is la proksim'ec'o'n de la magi'ist'o.
Apud Kalikat'o ni proksim'iĝ'is al la sankt'a Gang'o. Ĝi est'as river'o tiel larĝ'a, ke kiam vi ĵet'as ŝton'o'n al la ali'a bord'o, la ŝton'o flug'as hor'o'n kaj du'on'o'n. Ĝust'e kiam ni vetur'is sur la bord'o, iu vir'in'o est'is tie lav'ant'a lav'ot'aĵ'o'n.
Ebl'e ŝi tro klin'iĝ'is, mal'long'e, ŝi fal'is en la akv'o'n kaj est'is dron'ant'a. Tuj mi salt'is el la vetur'ant'a trajn'o kaj el'tir'is la hind'a'n mal'lert'ul'in'o'n sur la bord'o'n. Mi opini'as, knab'o'j, ke tio'n far'us ĉiu el vi. ”
La detektiv'o'j konsent'e ek'murmur'et'is.
” Nu jes, ” daŭr'ig'is Sidney Hall, ” mi ne mensog'u, en ĉi tio mi ne tiel mal'kar'e sukces'is. Kiam mi est'is tren'ant'a la vir'in'o'n en la akv'o, proksim'iĝ'is al mi mav'ul'o aligator'o kaj terur'e mord'vund'is mi'a'n man'o'n. La vir'in'o'n mi sur'bord'ig'is, sed mi mem sven'is sur la ter'o. Kvar tag'o'j'n fleg'is mi'n hind'a'j mal'jun'ul'in'o'j, kaj — unu'vort'e — jen memor'e mi hav'as or'a'n ring'o'n. Konciz'e, bub'o'j, hom'o'j sci'as est'i dank'em'a'j ĉie en la mond'o, eĉ se ili est'as nigr'a'j pagan'o'j, kaj ia nud'ul'o en Hindio neniel est'as pli mal'bon'a hom'o ol iu el ni, kaj fin'o kaj halt ’.
Sed kio'n far'i, kvin tag'o'j'n mi perd'is. Kaj kun ili mi perd'is ankaŭ mi'a'n vet'o'n. Mi sid'is sur la bord'o kaj pens'is :
Mi ne plu sukces'os far'i tio'n en kvar'dek tag'o'j. Mil'dolar'a vet'o est'as en la infer'o. Kaj la plad'o da pir'o'j ankaŭ en la infer'o. Kaj dum mi tiel medit'as, al'naĝ'is tie'n io, nu, ĵonk'o oni tio'n nom'as, tia mal'saĝ'a ŝip'et'o kun vel'o'j el bast'mat'o'j. Kaj sur ĝi tri brun'a'j histrion'o'j, malaj'o'j, kaj rid'rikan'as je mi, kvazaŭ mi est'us manĝ'ebl'a. ’ Ni'a nania pĥe ĥem agasaki, ’ hast'parol'as al mi unu el ili. ’ Aĥ, ci pulĉinel'o, ’ mi dir'as, ’ kiel mi kompren'u ci'n ? ’ ’ Ni'a nania pĥe ĥem Nagasak'i, ’ plu li klak'parol'as kaj rid'as je mi laŭ manier'o, pri kiu li ebl'e opini'as, ke ĝi est'as ĉarm'a. Sed ’ Nagasak'i ’ mi kompren'is. Ĝi est'as haven'o en Japani'o, ĝust'e tie'n mi vol'is navig'i. ’ Ĉu al Nagasak'o, ’ mi dir'as, ’ en tia barel'aĉ'o ? Neniel. ’ ’ Nai, ’ li re'dir'is, kaj hast'parol'as ankoraŭ i'o'n, montr'as si'a'n ĵonk'o'n, la ĉiel'o'n, si'a'n kor'o'n, kaj mal'long'e, ke mi navig'u kun li. ’ Eĉ ne por plad'o da pir'o'j, ’ mi dir'as. Sed tiam la tri brun'a'j satan'o'j salt'is sur mi'n, ter'e'n'fal'ig'is mi'n, en'pak'is en la mat'o'j'n kaj ĵet'is mi'n en si'a'n ĵonk'o'n kiel pak'et'o'n. Kio'n dum'e mi pens'is, ne est'is tro bel'a, sed fin'e en la mat'o'j mi ek'dorm'is. Kiam mi vek'iĝ'is, mi ne est'is en la ĵonk'o, sed sur mar'bord'o, super la kap'o anstataŭ la sun'o grand'a krizantem'o, kaj la arb'o'j ĉirkaŭ mi est'is bel'e lak'it'a'j, ĉiu sabl'er'o sur la bord'o pur'e lav'it'a kaj glat'ig'it'a, kaj laŭ la pur'ec'o mi ek'kon'is, ke mi est'as en Japani'o. Kaj renkont'int'e la unu'a'n har'plekt'ul'o'n, flav'a'n ul'et'o'n, mi demand'is li'n : ’ Kie ja, civit'an'o, mi pov'as est'i ? ’
Kaj rid'ant'e li dir'as ’ Nagasak'o ’. ”
” Knab'o'j, ” daŭr'ig'is sinjor'o Sidney Hall en'pens'e, ” oni'dir'e mi ne est'as mal'saĝ'a. Sed por kompren'i, kiel en la mizer'a ĵonk'o mi ating'is dum'nokt'e el Kalikat'o Nagasak'o'n, kiam la plej rapid'a ŝip'o far'as tio'n en dek tag'o'j — je tio, pardon'u, mi est'as iom mal'saĝ'a. Sed nun mi manĝ'os ĉi tiu'n pir'o'n. ”
Sen'ŝel'ig'int'e ĝi'n zorg'em'e kaj for'manĝ'int'e, li plu'parol'is : ” Japani'o est'as land'o grand'a kaj apart'a, kaj la popol'o est'as tie gaj'a kaj lert'a. Ili sci'as far'i el porcelan'o tiel mal'dik'a'j'n te- pokal'et'o'j'n, ke por ili oni ne plu bezon'as porcelan'o'n, oni pren'as nur la poleks'o'n, cirkl'o'turn'as ĝi'n en la aer'o, post'e sur la supr'aĵ'o oni tio'n bel'e pentr'as, kaj la pokal'et'o est'as pret'a. Se mi dir'us al vi, kiel japan'o'j sci'as pentr'i, tut'e vi ne kred'us tio'n al mi. Mi vid'is iu'n pentr'ist'o'n, el kies man'o la penik'o el'fal'is sur blank'a'n paper'o'n ; kaj dum la penik'o rul'iĝ'is sur la paper'o, ĝi pentr'is pejzaĝ'o'n kun dom'et'o'j kaj arb'o'j, hom'o'j'n sur strat'o kaj sur la ĉiel'o sovaĝ'a'j'n anser'o'j'n. Kiam mi mir'is pri tio, tiu pentr'ist'o dir'is al mi : ’ Neni'o kompar'e al tio, kio'n sci'pov'is mi'a mort'int'a instru'ist'o. Foj'e dum pluv'o li kot'mal'pur'ig'is si'a'j'n respekt'ind'a'j'n babuŝ'o'j'n. Kiam la kot'o iom sek'iĝ'is, li montr'is ili'n al ni : sur unu babuŝ'o est'is per kot'o pentr'it'e, kiel hund'o'j kaj ĉas'ist'o'j ĉas'as lepor'o'n, kaj sur la du'a, kiel infan'o'j lud'as je lern'ej'o kaj instru'ist'o. ’
El Nagasak'o mi navig'is per vapor'ŝip'o al San - Francisko en Amerik'o. Dum'voj'e okaz'is neni'o apart'a, nur ni'a vapor'ŝip'o en tempest'o vrak'iĝ'is kaj est'is dron'ant'a. Ni ĉiu'j rapid'e el'salt'is en la sav'boat'o'j'n, sed kiam ili est'is jam plen'plen'a'j, du mar'ist'o'j en la dron'ant'a ŝip'o vok'is : ’ Ĉi tie est'as ankoraŭ unu sinjor'in'et'o. Ĉu vi hav'as iom da lok'o por ŝi en la boat'o ? ’ ’ Ni ne hav'as, ’ kri'is kelk'a'j ; sed mi ek'kri'is : ’ Ej, ni hav'as, nur don'u ŝi'n ĉi tie'n ! ’ Tiam oni ĵet'is mi'n en la akv'o'n, por far'i al ŝi lok'o'n en la boat'o. Nu, knab'o'j, ne tro mi defend'is mi'n ; sinjor'in'o, mi opini'is, ĉiam hav'as prefer'o'n. Kiam la ŝip'o dron'is kaj la boat'o'j for'naĝ'is, mi est'is tut'sol'a sur la vast'a mar'o. Mi ek'sid'is sur iu trab'o kaj balanc'iĝ'is sur la ond'o'j ; ali'e ĝi est'us tre bel'a, krom la grand'a mal'sek'o. Tiel mi naĝ'is tag'o'n kaj nokt'o'n, kaj jam ŝajn'is al mi, ke ĉio mal'bon'e fin'iĝ'os. Sed jen al'naĝ'is al mi lad'skatol'o kaj en ĝi est'is raket'o'j.
’ Kio'n per la raket'o'j ? ’ unu'e mi pens'is, ’ pir'o'j'n mi pli ŝat'us. ’ Sed post'e mi diven'is i'o'n pli bon'a'n. Kiam ven'is la nigr'e'nigr'a nokt'o, mi brul'ig'is la unu'a'n raket'o'n. Ĝi flug'is alt'eg'e'n kaj bril'is kiel meteor'o. La du'a raket'o est'is stel'form'a kaj la tri'a sun'form'a ; la kvar'a est'is kant'ant'a kaj la kvin'a flug'is tiel alt'e'n, ke ĝi implik'iĝ'is inter la stel'o'j'n kaj bril'as tie ĝis nun. Dum mi tiel amuz'iĝ'is, al'vetur'is grand'a ŝip'o kaj pren'is mi'n sur la ferdek'o'n. ’ Hom'et'o, ’ dir'is al mi kapitan'o, ’ se ne est'us la raket'o'j, vi dron'us ĉi tie. Sed ĉar ni vid'is el distanc'o de dek mejl'o'j bril'i la raket'o'j'n, ni opini'is, ke iu vok'as ni'n por help'o. ’ Kaj je re'memor'o de la brav'a kapitan'o mi manĝ'os ĉi tiu'n pir'o'n. ”
Kaj manĝ'int'e ĝi'n, li parol'is plu gaj'e : ” En San - Francisko mi sur'paŝ'is do sur la amerik'a'n ter'o'n. Amerik'o, knab'o'j, est'as mi'a patri'o kaj — mal'long'e — Amerik'o est'as Amerik'o. Se mi rakont'us i'o'n pri ĝi, cert'e vi ne kred'us tio'n al mi ; tiel grand'a kaj apart'a land'o ĝi est'as. Mi nur dir'as, ke mi ek'vojaĝ'is per Grand'a Pacifik'a Fer'voj'o kaj vetur'is al Nov'jork'o. Tie est'as dom'o'j tiel alt'a'j, ke oni ne plu pov'as ili'n fin'konstru'i. Antaŭ ol la mason'ist'o'j kaj tegment'ist'o'j per eskal'o ating'as la supr'o'n, est'as jam tag'mez'o ; do supr'e ili manĝ'as tag'manĝ'o'n, kiu'n ili kun'pren'is, kaj descend'as mal'supr'e'n, por ven'i vesper'e en lit'o'n, kaj tiel sekv'as tag'o'n post tag'o. En'tut'e, neni'o super'as Amerik'o'n ; kaj al kiu ne plaĉ'as li'a patri'o tiel kiel al mi Amerik'o, tiu est'as old'a azen'o.
Kaj el Amerik'o mi navig'is per ŝip'o al Amsterdamo en Nederlando. Dum'voj'e — dum'voj'e — nu dum'voj'e okaz'is al mi tio plej bel'a kaj plej amuz'a. Jen, knab'o'j, jen la ĉef'a amuz'aĵ'o el la tut'a mi'a ekspedici'o. ”
” Kio do ? ” kri'is avid'e la detektiv'o'j.
” Nu tio, ” dir'is sinjor'o Sidney Hall kaj ek'ruĝ'is, ” ke mi fianĉ'iĝ'is. Vojaĝ'is per la ŝip'o ia vir'i nj o, nu sufiĉ'e bel'a, mal'long'e ŝi nom'iĝ'as Alic'a, kaj neni'u en la mond'o, ankaŭ neni'u el vi, est'as pli bel'a ol ŝi. — Ne, cert'e ne, ” al'dir'is sinjor'o Sidney Hall post profund'a medit'ad'o. ” Sed ne opini'u, ke mi dir'is al ŝi, kiel eg'e ŝi plaĉ'is al mi. Est'is jam la last'a tag'o de ni'a vojaĝ'o kaj ankoraŭ mi neni'o'n dir'is al ŝi. Kaj nun mi manĝ'os ĉi tiu'n pir'o'n. ”
Manĝ'int'e ĝi'n kun la konven'a apetit'o, sinjor'o Sidney Hall daŭr'ig'is kiel sekv'as : ” Do tiu'n last'a'n vesper'o'n mi promen'is sur la ferdek'o kaj subit'e fraŭl'in'o Alic'a ven'is mem al mi. ’ Sinjor'o Sidney Hall, ’ dir'is ŝi, ’ ĉu vi est'is iam en Ge'nov'o ? ’ ’ Jes, fraŭl'in'o, ’ mi dir'is. ’ Kaj ĉu vi vid'is tie iu'n knab'i " nj " o " n, kiu perd'is la pa'nj'o'n ? ’ demand'is Alic'a.
’ Nu, fraŭl'in'o, ’ mi dir'is, ’ mi vid'is ; konduk'is ŝi'n iu stult'a old'ul'o. ’
Alic'a moment'o'n silent'is, kaj post'e dir'is : ’ Kaj ĉu vi est'is, sinjor'o Sideny Hall, ankaŭ en Hindio ? ’ ’ Jes, fraŭl'in'o, ’ mi dir'is. ’ Kaj ĉu vi vid'is, ’ dir'is ŝi, ’ kiel iu brav'a knab'o salt'is el vetur'ant'a trajn'o en river'o'n Gang'o, por sav'i dron'ant'a'n lav'ist'in'o'n ? ’ ’ Mi rigard'is tio'n, ’ mi dir'is iel en embaras'o, ’ li est'is iu old'a frenez'ul'o, fraŭl'in'o ; prudent'a hom'o tio'n ver'ŝajn'e ne far'us. ’
Alic'a moment'o'n silent'is, kaj iel tiel strang'e, iel dolĉ'e rigard'is en mi'a'j'n okul'o'j'n. ’ Kaj sinjor'o Hall, ’ de'nov'e ŝi dir'is, ’ ĉu est'as ver'o, ke iu nobl'a hom'o sur la mar'o ofer'is si'n, por en'boat'ig'i dron'ant'a'n sinjor'in'o'n ? ’ Al mi, knab'o'j, est'is jam varm'e el tio. ’ Nu, fraŭl'in'o, ’ mi dir'is, ’ se mi ne tro erar'as, do iu old'a mal'prudent'ul'o antaŭ ne'long'e ban'iĝ'is en la mar'o. ’
Alic'a al'etend'is al mi ambaŭ man'o'j'n, ruĝ'iĝ'is kaj dir'is :
’ Ĉu vi sci'as, sinjor'o Sidney Hall, ke vi est'as eg'e bon'a hom'o ? Kaj por tio, kio'n vi far'is por la ge'nov a knab'i nj o, hind'a lav'ist'in'o kaj ne'kon'at'a sinjor'in'o, ĉiu dev'as vi'n ŝat'i. ’
Tiam, knab'o'j, la di'sinjor'o mem puŝ'is mi'n en mi'a'n dors'o'n, por ke mi ĉirkaŭ'brak'u Alic'a'n. Kaj kiam ni tiel ge'fianĉ'iĝ'is, mi dir'is : ’ Aŭd'u, Alic'a, kiu rakont'is al vi pri mi ĉiu'j'n ĉi mal'saĝ'aĵ'o'j'n ? Mi, Di'o sci'as, al neni'u fanfaron'is pri tio. ’
’ Sci'u, ’ dir'is Alic'a al mi, ’ hodiaŭ vesper'e mi rigard'is la vast'a'n mar'o'n kaj iom mi pens'is pri vi. Tiam ven'is al mi iu et'a nigr'a sinjor'in'o kaj ĉio'n ĉi rakont'is al mi pri vi. ’ Ni serĉ'is post'e la nigr'a'n sinjor'in'o'n, por dank'is al ŝi, sed ni ne pov'is ŝi'n trov'i. Kaj tiel, knab'o'j, mi fianĉ'iĝ'is sur la ŝip'o, ” fin'is sinjor'o Sidney Hall kaj viŝ'is si'a'j'n bril'ant'a'j'n okul'o'j'n.
” Kaj la magi'ist'o ? ” kri'is la detektiv'o'j.
” La magi'ist'o ? ” ripet'is la glor'a Sidney Hall. ” Tiu iĝ'is viktim'o de la propr'a sci'vol'em'o, kiel mi antaŭ'vid'is. Kiam mi tra'nokt'is en Amsterdamo, subit'e iu frap'is mi'a'n ĉambr'o'n kaj en'ir'is. Est'is la magi'ist'o mem, pal'a kaj mal'trankvil'a. ’ Sinjor'o Sidney Hall, ’ li dir'is, ’ tio'n mi ne plu el'ten'os ; dir'u al mi, mi pet'as vi'n, kiel vi vol'as mi'n kapt'i. ’
’ Sinjor'o magi'ist'o, ’ mi re'dir'is serioz'e, ’ tio'n mi ne dir'os al vi. Se mi dir'us tio'n al vi, mi mal'kaŝ'us mi'a'n plan'o'n, kaj vi eskap'us al mi. ’
’ Aĥ, ’ lament'is la magi'ist'o, ’ kompat'u jam : Mi ne plu pov'as dorm'i pro nur'a sci'vol'em'o, kio est'as vi'a plan'o. ’
’ Sci'u do, ’ mi dir'is al li, ’ mi dir'os do ĝi'n al vi ; sed unu'e vi dev'as ĵur'i al mi, ke ek'de ĉi tiu moment'o vi est'as mi'a kapt'it'o, kaj ke vi ne prov'os eskap'i al mi. ’
’ Mi ĵur'as, ’ ekriis la magi'ist'o.
’ Magi'ist'o, ’ mi dir'is lev'iĝ'ant'e, ’ ek'de ĉi tiu moment'o plen'um'iĝ'is mi'a plan'o. Sci'u do, ci old'a long'orel'a stult'ul'o, ke mi kalkul'is nur kun ci'a sci'vol'em'o. Mi sci'is, ke ci est'as post mi'a dors'o sur la mar'o kaj firm'aĵ'o, por vid'i, kio'n mi entrepren'os kontraŭ ci. Mi sci'is, ke fin'e ci ven'os al mi, kiel ĵus ci ven'is, kaj prefer'e perd'os ci'a'n liber'ec'o'n, nur por kontent'ig'i ci'a'n sci'vol'o'n. Kaj ĵus ĝi plen'um'iĝ'is ! ’ La magi'ist'o pal'iĝ'is, morn'iĝ'is kaj dir'is : ’ Vi est'as, sinjor'o Sidney Hall, grand'a fripon'o ; eĉ magi'ist'o'n vi super'ruz'is. ’ Kaj jen, knab'o'j, mi'a tut'a histori'o. ”
Kiam Sidney Hall tiel fin'parol'is, ĉiu'j detektiv'o'j komenc'is tre'eg'e rid'i kaj gratul'is al la feliĉ'a amerik'an'o pro li'a sukces'o. Sinjor'o Sidney Hall kontent'e rid'et'is kaj est'is elekt'ant'a sur la plad'o bel'a'n pir'o'n. Subit'e li traf'is pir'o'n en'pak'it'a'n en paper'o. Kaj li dis'pak'is la paper'o'n kaj sur ĝi trov'is skrib'it'e :
” Re'memor'e al sinjor'o Hall de la ge'nov a et'ul'et'o. ”
Sinjor'o Sidney Hall rapid'is palp'i en la plad'o'n, trov'is du'a'n en'pak'it'a'n pir'o'n, dis'pak'is la paper'o'n kaj trov'is sur ĝi skrib'it'e :
” Bon'a'n apetit'o'n dezir'as la lav'ist'in'o de la river'o Gang'o. ”
Ankaŭ tri'a'n pir'o'n mal'pak'is sinjor'o Sidney Hall kaj leg'is :
” Al si'a nobl'a sav'int'o dank'as la sinjor'in'o el la mar'o. ”
Kvar'a'n foj'o'n palp'is sinjor'o Sidney Hall en la plad'o'n, dis'pak'is la kvar'a'n pir'o'n kaj leg'is :
” Mi re'memor'as vi'n. Alic'a. ”
En la plad'o rest'is kvin'a, la plej bel'a pir'o. Sinjor'o Sidney Hall ĝi'n dis'tranĉ'is kaj trov'is intern'e fald'it'a'n leter'o'n.
Sur la kovert'o est'is skrib'it'e : Al sinjor'o Sidney Hall. ” Rapid'e Hall mal'ferm'is la leter'o'n kaj leg'is :
” Hom'o, hav'ant'a sekret'o'n, gard'u si'n antaŭ febr'o. La vund'it'a detektiv'o sur la bord'o de Gang'o el'babil'is en la febr'a dorm'o si'a'n sekret'a'n plan'o'n. Ĝi est'is plan'o de old'a long'orel'a stult'ul'o. Vi'a amik'o ne vol'is vi'n sen'ig'i de la rekompenc'o, kiu est'as fiks'it'a je li'a kap'o, kaj tial mem'vol'e ig'is si'n arest'i. La rekompenc'o, kiu'n vi por tio ricev'os, est'as li'a edz'iĝ'o'donac'o al vi. ”
Sinjor'o Sidney Hall eg'e ek'mir'eg'is kaj dir'is : ” Knab'o'j, nun jam mi kompren'as ĉio'n. Mi est'as old'a azen'o. La magi'ist'o est'is tiu, kiu ten'is sur la fund'o la ankr'o'n de la ŝip'o, dum mi est'is kur'ant'a tra Ge'nov'o kun la perd'it'a knab'i nj o. La magi'ist'o est'is tiu, kiu en figur'o de arab'o help'is mi'n de la krokodil'o. La magi'ist'o est'is tiu, kiu mi'n vek'is, kiam la du maatoj vol'is mi'n murd'i. La magi'ist'o aŭskult'is mi'a'n plan'o'n, kiam post la lez'o mi delir'is apud Gang'o. La magi'ist'o send'is al mi la mister'a'n ĵonk'o'n, por ke ĝi navig'u mi'n ĝust'a'temp'e al Nagasak'o. La magi'ist'o sub'ŝov'is al mi skatol'o'n da raket'o'j, kiu sav'is mi'a'n viv'o'n sur la mar'o. La magi'ist'o en statur'o de la et'a nigr'a sinjor'in'o inklin'ig'is al mi la kor'o'n de Alic'a. Kaj fin'e la magi'ist'o mem'vol'e ŝajn'ig'is si'n mal'saĝ'a kaj sci'vol'a, por help'i al mi al la premi'o fiks'it'a je li'a kap'o. Mi vol'is est'i pli saĝ'a ol la magi'ist'o, sed la magi'ist'o est'as pli saĝ'a ol mi kaj krom'e pli nobl'a. N E N I U S U P E R L A M A G I I S T O ! Knab'o'j, vok'u kun mi : V I V U L A M A G I I S T O ! ”
” Glor'o al la magi'ist'o ! ” ek'kri'is la detektiv'o'j tiel fort'e, ke en la tut'a urb'o ek'trem'is la fenestr'o'j.
Kiam do, kiel jam vi sci'as, la glor'a Sidney Hall al'konduk'is la arest'it'a'n magi'ist'o'n, est'is komenc'it'a juĝ'a proces'o pro la ŝtel'it'a kat'o.
Post alt'a tabl'o tron'is juĝ'ist'o Doktor'o Korp'us Jur'is, sam'e dik'a kiel sever'a. Sur la benk'o de akuz'it'o'j sid'is la magi'ist'o kun katen'it'a'j man'o'j.
” Lev'iĝ'u, kanajl'o, ” ek'tondr'is je li Doktor'o Korp'us. ” Ci est'as akuz'it'a, ke ci ŝtel'is de la reĝ'o la kat'o'n Jurka, nask'iĝ'int'a'n en ĉi tiu land'o, aĝ'ant'a unu jar'o'n. Ĉu ci konfes'as, sen'taŭg'ul'o ? ”
” Jes, ” dir'is la magi'ist'o mal'laŭt'e.
” Ci mensog'as, latron'o, ” tondr'is la juĝ'ist'o, ” eĉ ne unu vort'o'n mi kred'as al ci. Tio'n oni dev'as pruv'i. Hej, al'konduk'u ĉi tie'n atest'ant'in'o'n, ni'a'n ser'e'n isim a n princ'id'in'o'n. ”
Oni al'konduk'is la mal'grand'a'n princ'id'in'o'n, por ke ŝi atest'u.
” Princ'id'i nj o, ” pep'is dolĉ'e Korp'us, ” ĉu ĉi tiu fi'ul'o ŝtel'is vi'a'n nobl'a'n kat'o'n Jurka ? ”
” Jes, ” dir'is la princ'id'in'o.
” Jen, fripon'eg'o, ” ek'tondr'is la juĝ'ist'o je la magi'ist'o, ” ci est'as konvink'it'a ! Kaj dir'u, kiel ci ŝtel'is ĝi'n ? ”
” Nu tiel, ” dir'is la magi'ist'o, ” ke ĝi mem fal'is sur mi'a'n kap'o'n. ”
” Mizer'ul'o, ci mensog'as, ” ek'kri'is je li la juĝ'ist'o kaj turn'iĝ'is je la princ'id'in'o per la plej tener'a voĉ'o : ” Princ'id'i nj o, kiel tiu krim'ul'o ŝtel'is vi'a'n plej moŝt'a'n kat'o'n ? ”
” Ĝust'e tiel, ” dir'is la princ'id'in'o, ” kiel li dir'as. ”
” Nun ci vid'as, ci rab'ul'o, ” kri'is la juĝ'ist'o je la magi'ist'o, ” nun ni jam sci'as, kiel ci ŝtel'is ĝi'n ! Kaj kial, proto'kanajl'o, ci ŝtel'is ĝi'n ? ”
” Ĉar pro la fal'o romp'iĝ'is ĝi'a krur'et'o. Mi pren'is ĝi'n sub la jak'o'n por re'ĝust'ig'i kaj bandaĝ'i ĝi'a'n krur'et'o'n. ”
” Ci abomen'ul'o, ” abrupt'is Doktor'o Korp'us, ” ĉio, kio'n ci dir'as, est'as mensog'o ! Al'konduk'u ĉi tie'n atest'ant'o'n, la gast'ej'estr'o'n el Strašnice ! ”
Oni al'konduk'is do tiu'n atest'ant'o'n.
” Hej, gast'ej'o, ” ek'kri'is la juĝ'ist'o, ” kio'n vi sci'as pri ĉi tiu krim'ul'o ? ”
” Nur tio'n, ” dir'is la gast'ej'estr'o tim'em'e, ” ke li ven'is, glor'a tribunal'o, en mi'a'n gast'ej'o'n, el'tir'is el sub la jak'o i'a'n nigr'a'n kat'o'n kaj bandaĝ'is ĝi'a'n pied'et'o'n. ”
” Hm, ” murmur'is Doktor'o Korp'us, ” ebl'e vi mensog'as.
Kaj kio'n post'e li far'is kun la nobl'a best'et'o ? ”
” Post'e, ” dir'is la gast'ej'estr'o, ” li liber'las'is ĝi'n, kaj la kat'o kur'is for. ”
” Ha, ci best - turment'ant'o, ” brusk'is la juĝ'ist'o je la magi'ist'o, ” ci liber'las'is ĝi'n, por ke ĝi fuĝ'u ! Kie nun est'as la reĝ'a kat'o ? ”
” Ebl'e ĝi kur'is, ” dir'is la magi'ist'o, ” al tiu'j lok'o'j, kie ĝi nask'iĝ'is. La kat'o'j, ni sci'as ja, tio'n far'as. ”
” Ha, ci sen'hont'ul'o, ” vulkan'is la juĝ'ist'o, ” ci vol'as mi'n instrukci'i ? Princ'id'i nj o, ” li turn'iĝ'is de'nov'e al la princ'id'in'o tener'voĉ'e, ” kiel alt'e vi taks'as vi'a'n alt'estim'at'a'n kat'o'n Jurka ? ”
” Mi don'us ĝi'n eĉ ne por du'on'o de la reĝ'o'land'o, ” deklar'is la princ'id'in'o.
” Jen ci vid'as, fripon'o, ” ek'tondr'is la juĝ'ist'o je la magi'ist'o, ” ci ŝtel'is du'on'o'n de la reĝ'o'land'o. Je tio est'as, mizer'ul'o, mort'pun'o ! ”
La princ'id'in'o ek'bedaŭr'is la magi'ist'o'n. ” Ebl'e mi don'us, ” ŝi rapid'is dir'i, ” Jurkan por pec'et'o da tort'o. ”
” Kaj kiom kost'as, princ'id'in'o, pec'et'o da tort'o ? ”
” Nu, ” dir'is la princ'id'in'o, ” el nuks'o'j ĝi kost'as kvin'heler'o'n, el frag'o'j du kvin'heler'o'j'n kaj el krem'o tri kvin'heler'o'j'n. ”
” Kaj por kia tort'o vi don'us, princ'id'i nj o, Jurkan ? ”
” Ebl'e por la krem'a, ” dir'is la princ'id'in'o.
” Ha, ci mord'ul'o, ” kri'is la juĝ'ist'o je la magi'ist'o, ” sam'e, kvazaŭ ci ŝtel'us tri kvin'heler'o'j'n. Por tio, kanajl'o, laŭ la leĝ'o ci pun'sid'os tri tag'o'j'n en arest'ej'o. Ek en la arest'ej'o'n, arki'fripon'o, por tri tag'o'j, krim'ul'o, ŝtel'ist'o, rab'ist'o ! Kar'a princ'id'i nj o, ” li turn'iĝ'is de'nov'e al la princ'id'in'o, ” mi hav'as la honor'o'n dank'i vi'n pro vi'a saĝ'a kaj indiĝen'a atest'o. Trans'don'u, mi pet'as, al sinjor'o pa'ĉj'o la plej si'n'don'a'n salut'o'n de li'a plej obe'em'a, plej fidel'a kaj plej just'a juĝ'ist'o Doktor'o Korp'us. ”
Kiam oni for'konduk'is la magi'ist'o'n en la arest'ej'o'n, oni don'is al li pec'o'n da ŝim'a pan'o kaj en kruĉ'o fetor'a'n akv'o'n. Sed la magi'ist'o nur sid'is kaj rid'et'is, kaj li'a'j okul'o'j bril'is pli kaj pli. Nokt'o'mez'e li lev'iĝ'is kaj man'sving'is.
Tiam ek'son'is dolĉ'a muzik'o kaj la aer'o ek'bon'odor'is kvazaŭ de mil'o'j da flor'o'j. Kaj fakt'e, sur la dezert'a karcer'kort'o subit'e el'kresk'is dens'ej'o'j da flor'ant'a'j roz'o'j, tuf'o'j da lili'o'j lev'is si'a'j'n kalik'o'j'n al la blank'a lun'o, ek'flor'is bed'o'j da trikoloret'o'j kaj konval'o'j, flor'ant'a viburn'o kaj peoni'o balanc'is pez'a'j'n flor'o'j'n, kratag'o dis'flor'is blank'e kaj ruĝ'e kaj en ĝi'a arb'o'supr'o ek'kant'is najtingal'o.
Tiam vek'iĝ'is en si'a ĉel'o kondamn'it'a murd'int'o, kaj incendi'int'o sur si'a mal'mol'a lit'o frot'for'ig'is dorm'o'n el si'a'j okul'o'j ; pun'at'a bat'iĝ'ul'o mir'ig'it'e lev'iĝ'is, ŝtel'ist'o ek'kri'is pro mir'eg'o kaj tromp'ul'o pent'ig'ant'a tie si'a'n kulp'o'n, kun'plekt'is si'a'j'n man'o'j'n ne kompren'ant'e, kio okaz'as. Ĉar la frid'a'j kaj humid'a'j karcer'a'j mur'o'j apert'iĝ'is kaj dis'volb'iĝ'is en form'o de svelt'a kaj graci'a kolon'ar'o ; la mal'pur'a'j lit'o'j de la pun'at'o'j kovr'iĝ'is per blank'eg'a lin'o, ne est'is plu rigl'il'o'j kaj krad'o'j, nur kelk'a'j ŝton'a'j ŝtup'o'j konduk'is direkt'e en la flor'ant'a'n ĝarden'o'n.
” Francisko, ” murmur'is la murd'int'o al la incendi'int'o, ” ĉu vi dorm'as ? ”
” Mi ne dorm'as, hom'o, ” dir'is la incendi'int'o, ” sed mi miraĝ'as ; ŝajn'as al mi, ke ne plu mi est'as en karcer'o. ”
” Knab'o'j, ” ek'kri'is la bat'iĝ'ul'o, ” mi opini'as, ke ĵus mi mort'is kaj ven'is en la ĉiel'o'n ! ”
” En la ĉiel'o'n, ” ek'kri'is la tromp'ul'o, ” ĉu ekzist'as por mi ia ĉiel'o ? Sed ankaŭ mi hav'as bel'a'n sonĝ'o'n, kvazaŭ mi est'us en la paradiz'o. ”
” Tio ne est'as sonĝ'o, ” dir'is la ŝtel'ist'o, ” knab'o'j, ĉio est'as palp'ebl'a ; ĝust'e mi palp'as la lili'a'n flor'o'n. Aĥ, se mi rajt'us ĝi'n pluk'i ! ”
” Nur pluk'u ĝi'n, ” ek'son'is potenc'a kaj afabl'a voĉ'o, kaj ĉe la pun'at'o'j star'is la magi'ist'o en blank'a rob'o. ” Ĝi est'as por vi, amik'o ! ”
” Sinjor'o, ” demand'is la incendi'int'o si'n'ĝen'e, ” vi est'as ĉi tie kiel provos'o ? ”
” Mi est'as pun'at'o kiel vi, amik'o'j, ” respond'is la magi'ist'o. ” Kondamn'it'a kiel vi. La ĝarden'o est'as por ni. Por ni sub la arb'o'j est'as regal - prepar'it'a'j la tabl'o'j. Por ni kant'as la najtingal'o kaj flor'as la roz'o'j. Ven'u vesper'manĝ'i ! ”
Ĉiu'j sid'iĝ'is al la riĉ'a tabl'o kaj komenc'is festen'i. La magi'ist'o est'is ili'n pri'serv'ant'a per rar'a'j manĝ'aĵ'o'j kaj vin'o. Kiam li verŝ'is vin'o'n al la tromp'ul'o, mal'lev'is ĉi tiu la okul'o'j'n kaj dir'is mal'laŭt'e : ” Ne, sinjor'o, ne al mi ! ”
” Kial vi ne vol'as vin'o'n ? ” demand'is la magi'ist'o.
” Ĉar, sinjor'o, mi ne merit'as ĝi'n. Mi mal'riĉ'ig'is mult'a'j'n, mult'a'j'n hom'o'j'n. Aĥ, sinjor'o, kiel mi pov'us ĝu'i vin'o'n ? ”
Tiam ek'bril'is la okul'o'j de la magi'ist'o, sed li mem dir'is neni'o'n kaj est'is pri'serv'ant'a la ceter'a'j'n. Kiam li est'is verŝ'ant'a en pokal'o'n de la murd'int'o, ek'trem'is la man'o de la murd'int'o kaj kelk'a'j gut'et'o'j da ruĝ'a vin'o fal'is sur la tabl'o'tuk'o'n.
” Sinjor'o, ” ek'kri'is mal'esper'e la murd'int'o, ” kial la vin'o re'memor'ig'as al mi la sang'o'n ? Aĥ, kial mi verŝ'is la sang'o'n de sen'kulp'ul'o ! Ve al mi plej mizer'a ! ”
La magi'ist'o dir'is neni'o'n, sed li'a'j okul'o'j ek'flam'is ankoraŭ pli hel'e. Kiam li est'is verŝ'ant'a vin'o'n al la bat'iĝ'ul'o, tiu ek'kri'is : ” Sinjor'o, kio'n mi hav'u kun vin'o ? Mi bat'mort'ig'ad'is hom'o'j'n pro sen'brid'em'o kaj lam'ig'is ili'n nur pro arbitr'o ; mi ek'bat'is man'o'n propon'ant'a al mi amik'ec'o'n, kaj mi sufer'ig'is tiu'j'n, kiu'j am'is mi'n plej mult'e ! ”
Lun'o etend'iĝ'is sur la vizaĝ'o de la magi'ist'o, sed li mem eĉ ne vort'o'n dir'is, turn'iĝ'is al la ŝtel'ist'o kaj prezent'is al li plad'o'n da plej bel'a'j frukt'o'j. ” Pren'u, amik'o, ” li dir'is kor'e, ” ĝi est'as vi'a. ”
” Sinjor'o, ” ek'kri'is la ŝtel'ist'o, ” mi pren'ad'is, kio ne aparten'is al mi ; permes'u, ke mi ne pren'u, kio ebl'e aparten'as al mi ! ”
La magi'ist'o ek'rid'et'is kaj al'paŝ'is al la incendi'int'o :
” Pren'u vi, mi pet'as vi'n, ” li dir'is al li, ” ĝi re'freŝ'ig'os vi'n. ”
” Mi'a sinjor'o, ” opon'is la incendi'int'o, ” mi brul'ig'is tegment'o'n super la kap'o de tiu'j, kiu'j bon'far'is al mi ; nun ili est'as almoz'ul'o'j kaj pet'as pri pec'o da pan'o. Aĥ, se mi pov'us prefer'e re'freŝ'ig'i tiu'j'n, kiu'j'n mi mal'just'um'is ! ”
Tiam ek'bril'is la okul'o'j de la magi'ist'o kiel stel'o'j, kaj li mem alt'e lev'iĝ'is kaj dir'is : ” Knab'o'j, dum jar'o'j vi mal'sat'is kaj soif'is ; dum jar'o'j vi ne sent'is dolĉ'aĵ'o'j'n sur la lang'o kaj ĝoj'o'n en la kor'o. Kial nun vi ne pov'us manĝ'i kaj trink'i, festen'i kaj ĝu'i la viv'o'n ? Pren'u el ĉio, ĝi est'as vi'a ! ”
Sed tiu'moment'e aŭd'ebl'is en la ĝarden'o muĝ'ad'o kvazaŭ de mult'a'j paŝ'o'j kaj al la festen'ant'o'j proksim'iĝ'is ar'o da mal'riĉ'ul'o'j, lam'ul'o'j kaj almoz'ul'o'j.
” Mi'a di'o, ” ek'kri'is la tromp'ul'o, ” jen ir'as tiu'j, kiu'j'n mi mal'riĉ'ig'is ! ”
” Kaj mi, ” ek'kri'is la murd'int'o du'on'konstern'it'e kaj du'on'ĝoj'e, ” mi vid'as ĉi tie tiu'n, kiu'n mi murd'is ! ”
” Mi'ad'i o, ” aŭd'iĝ'is la bat'iĝ'ul'o, ” la lam'ul'o'j kaj vund'it'o'j, sinjor'o, est'as tiu'j, kiu'j'n mi mal'just'um'is ! ” Kaj ĉi tie vi est'as, vi ĉiu'j, ” ek'kri'is la ŝtel'ist'o ekzalt'e, ” kiu'j'n iam mi pri'ŝtel'is ! ”
” Ve, ” ek'kri'is la incendi'int'o, ” al ĉi tiu'j almoz'ul'o'j, sinjor'o, iam mi for'brul'ig'is tegment'o'n super la kap'o ! ”
Tiam ek'salt'is la tromp'ul'o kaj komenc'is port'i manĝ'aĵ'o'j'n kaj vin'o'j'n al tiu'j, kiu'j'n iam li mal'riĉ'ig'is ; la murd'int'o dis'ŝir'is la tabl'o'tuk'o'n, al'genu'is al tiu, kiu'n li est'is murd'int'a, per si'a'j larm'o'j lav'pur'ig'is li'a'j'n vund'o'j'n kaj bandaĝ'is ili'n ; la bat'iĝ'ul'o sur'verŝ'is vin'o'j'n kaj ole'o'j'n sur la vund'o'j'n de tiu'j, kiu'j'n li mal'just'um'is ; la ŝtel'ist'o pren'is la or'a'n kaj arĝent'a'n manĝ'il'ar'o'n kaj trud'is ĝi'n al la pri'ŝtel'it'o'j ; kaj la incendi'int'o vid'ant'e tio'n, ek'plor'is kaj dir'is : ” Ve, kio'n mi don'u al vi, almoz'ul'et'o'j, kiu'j'n mi sen'ig'is je ĉio ? ” Kaj tuj'e li pluk'is ĉiu'j'n flor'o'j'n en la ĝarden'o kaj ŝut'is ili'n en inter'brak'o'j'n de la almoz'ul'o'j.
Kiam la tromp'ul'o sat'ig'is kaj trink'ig'is tiu'j'n, kiu'j'n li mizer'ig'is, kiam la murd'int'o bandaĝ'is la vund'o'j'n de la murd'it'o, kaj la bat'iĝ'ul'o fleg'is la vund'it'o'j'n, kiam la ŝtel'ist'o pri'donac'is la pri'ŝtel'it'o'j'n kaj la incendi'int'o flor'kron'is ĉifon'o'j'n de la almoz'ul'o'j, ili mem manĝ'is neni'o'n, sed al'konduk'is si'a'j'n gast'o'j'n en la palac'o'n, kuŝ'ig'is ili'n al dorm'o sur blank'e stern'it'a'j lit'o'j kaj mem kuŝ'iĝ'is apud ili'n sur la mal'mol'a ter'o.
Nur la magi'ist'o rest'is en la ĝarden'o kun la inter'plekt'it'a'j man'o'j kaj kun la stel'lum'a'j okul'o'j. Dolĉ'a, kviet'a dorm'o descend'is super la karcer'o'n.
Tiam ek'son'eg'is pez'a'j frap'o'j kaj tra la pord'o de la karcer'o en'paŝ'is l A provos'o. ” Lev'iĝ'u, latron'o'j, ” li ek'kri'eg'is, ” jam tri tag'o'j'n vi dorm'as kaj ni ne pov'as vi'n vek'i ! ”
La pun'at'o'j tuj vek'iĝ'is. Kaj ili vid'is, ke ili kuŝ'as sur la ter'o apud si'a'j mal'mol'a'j, mal'pur'a'j lit'o'j ; la aer'kolon'o'j de'nov'e ŝanĝ'iĝ'is je la humid'a'j karcer'mur'o'j kaj el la dezert'a kort'o mal'aper'is ĉio, kio pov'us simil'i al flor'et'o aŭ flor'ant'a arb'o ; nur sur la plank'o kuŝ'is ankoraŭ kelk'a'j ruĝ'a'j kaj lili'a'j foli'et'o'j.
” Ĉu tri tag'o'j'n ni dorm'is ? ” mir'is la murd'int'o.
” Kio ! ” ek'kri'is la incendi'int'o, ” ĉu tio est'is nur sonĝ'o ? ”
” Sinjor'o provos'o, ” demand'is la ŝtel'ist'o, ” ĉu est'is ĉi tie iu krom ni ? ”
” Est'is ĉi tie tiu, ” murmur'is la provos'o, ” kiu ŝtel'is la reĝ'a'n kat'o'n. Tri tag'o'j'n li star'is en si'a ĉel'o sen'mov'e kaj li'a'j okul'o'j bril'is kiel stel'o'j. Hodiaŭ maten'e li mal'aper'is, kiam li est'is pent'ig'int'a si'a'n pun'o'n. Li est'is ia fripon'a bird'et'o ! Antaŭ ol li mal'aper'is, li al'sorĉ'is al ni'a honor'ind'a juĝ'ist'o, Doktor'o Korp'us, azen'orel'o'j'n. Sed nun ek, kanajl'o'j, lev'iĝ'u ! ”
Kaj de'nov'e komenc'iĝ'is al la pun'at'o'j en la karcer'o la iam'a viv'o. Sed tamen io ŝanĝ'iĝ'is : la fetor'a akv'o en la kruĉ'o gust'is al ili ĉiam kiel la plej dolĉ'a vin'o, la ŝim'a pan'o ŝanĝ'iĝ'is en ili'a'j buŝ'o'j je la plej delic'a gust'o, rav'a bon'odor'o de flor'o'j blov'is tra la mal'liber'ej'o, kaj nokt'e, kiam ili est'is kuŝ'iĝ'ant'a'j, stern'iĝ'is ili'a'j lit'o'j per blank'o la plej pur'a. Ĉiu'nokt'e krom'e etend'iĝ'is super la karcer'o pac'a dorm'o sen riproĉ'o'j kaj sufer'o'j.
Kiam do la princ'id'in'o sci'iĝ'is ĉe la tribunal'o, ke ebl'e ŝi'a kat'o Jurka fuĝ'is tie'n, kie ĝi nask'iĝ'is, tuj ŝi send'is kurier'o'n al la kaban'et'o de la av'in'o.
Galop'eg'as la kurier'o sur'ĉeval'e, ĝis fajr'er'o'j ŝpruc'as el sub la huf'o'j, kaj jen, li vid'as antaŭ la kaban'et'o la nep'o'n de la av'in'o Vaŝek kun la nigr'a kat'o en'brak'e.
” Vaŝek, ” kri'is la kurier'o, ” la princ'id'in'o vol'as si'a'n kat'o'n Jurka re'don'e. ”
Ek'dolor'is la kor'o de Vaŝek, ke li dev'as perd'i Jurkan, sed li dir'is : ” Mi mem, sinjor'o kurier'o, ĝi'n al'port'os al la princ'id'in'o. ”
Kur'is do Vaŝek en la kastel'o'n kun Jurka en sak'o kaj rapid'e al la princ'id'in'o : ” Jen, princ'id'in'o, ” li dir'is, ” mi port'as ni'a'n kat'o'n. Se ĝi est'as vi'a Jurka, las'u ĝi'n por vi. ”
Mal'ferm'is Vaŝek la sak'o'n, sed Jurka ne el'salt'is jam tiel viv'ec'e, kiel tiam si'a'temp'e el la dors'korb'o de la av'in'o ; ĝi lam'is, povr'ul'in'o, je unu pied'et'o.
” Mi ne sci'as, ” dir'is la princ'id'in'o, ” ĉu ĝi est'as ni'a Jurka. Jurka eĉ ne iom'et'e lam'is. Sed sci'u, ni vok'os Bafenon. ”
Kiam Bafeno ek'vid'is Jurkan, ĝi komenc'is pro ĝoj'o vost'um'i, ke nur ĝi sibl'is ; sed kio'n ĝi dir'is al la kat'o kaj kio'n respond'is Jurka, tio'n kompren'is neni'u el la ĉe'est'ant'o'j.
” Ĝi est'as Jurka, ” ek'kri'is la princ'id'in'o. ” Bafeno ĝi'n ek'kon'is. Sed, Vaŝek, kio'n mi don'u al vi por tio, ke vi ĝi'n al'port'is ? Ĉu vi vol'as mon'o'n ? ”
Vaŝek ek'ruĝ'is kaj rapid'is dir'i : ” Mi ne vol'as, princ'id'in'o. La av'in'o hav'as tiom da ĝi, ke pro tio ŝi est'as sen'konsil'a. ”
” Aŭ — aŭ — ĉu vi vol'us pec'et'o'n da tort'o ? ” demand'is la princ'id'in'o.
” Tut'e ne, ” dir'is Vaŝek, ” ni hav'as tiom da buĥt'o'j, laŭ'plaĉ'e. ”
” Aŭ — aŭ — ” pri'pens'is la princ'id'in'o, ” ĉu vi vol'us elekt'i iu'n el mi'a'j lud'il'o'j ? ”
” Ne, ne, ” man'sving'is Vaŝek. ” Mi hav'as, rigard'u, tia'n tranĉ'il'o'n kaj per ĝi mi skulpt'as al mi kio'n ajn. ”
La princ'id'in'o ver'e ne plu sci'is, kio'n propon'i al Vaŝek.
” Sed, Vaŝek, ” ŝi dir'is fin'e, ” dir'u mem, kio'n vi vol'as ricev'i. ”
” Nu, princ'id'in'o, ” dir'is Vaŝek kaj ruĝ'iĝ'is kiel papav'et'o.
” Nu, dir'u, Vaŝek, ” insist'is la princ'id'in'o.
” Tio'n mi ne rajt'as dir'i, ” defend'is si'n Vaŝek ruĝ'a ĝis'orel'e.
Nun de'nov'e ek'ruĝ'is la princ'id'in'o kiel peoni'o. ” Kaj kial, ” ŝi dir'is, ” vi ne rajt'us tio'n dir'i ? ”
” Ĉar, ” dir'is la mal'feliĉ'a Vaŝek, ” tio'n ceter'e vi ne don'us al mi. ”
La princ'id'in'o ruĝ'iĝ'is kiel roz'o. ” Kaj kio, ” ŝi dir'is embaras'e, ” se mi ĝi'n don'os al vi ? ”
Vaŝek kap'ne'is : ” Vi ne don'os. ”
” Kaj se mi don'os ? ”
” Vi ne rajt'as, ” dir'is Vaŝek mal'gaj'e. ” Mi ne est'as reĝ'id'o. ”
” Rigard'u, Vaŝek, tie'n, ” rapid'is dir'i la princ'id'in'o, kaj kiam Vaŝek re'rigard'is, ŝi ek'star'is pied'pint'e kaj don'is al li kis'o'n sur la vang'o'n. Antaŭ ol Vaŝek re'konsci'iĝ'is, ŝi est'is jam en angul'o, kapt'is Jurkan kaj est'is kaŝ'ant'a la vang'o'j'n en ĝi'a tegument'o.
Vaŝek ard'is kaj bril'is. ” Di'sinjor'o vi'n rekompenc'u, princ'id'in'o, ” li dir'is, ” kaj mi de'nov'e ir'os. ”
” Vaŝek, ” flustr'is la princ'id'in'o, ” ĉu ĝi est'is tio, kio'n vi vol'is ? ”
” Est'is, princ'id'in'o, ” ek'parol'is Vaŝek fervor'e. Sed en la salon'o'n en'ir'is kort'eg'an'in'o'j kaj Vaŝek klopod'is mal'aper'i.
Gaj'e Vaŝek trot'is hejm'e'n ; en la arb'ar'o li rest'is nur tiom long'e por skulpt'i el arb'o'ŝel'o bel'a'n ŝip'et'o'n kaj kun la ŝip'et'o en'poŝ'e li kur'is hejm'e'n.
Kiam li ven'is hejm'e'n — Jurka tie sid'is sur la dom'peron'o kaj lav'is si'a'n tegument'o'n per la lam'a pied'et'o.
” Avi'nj'o, ” komenc'is kri'i Vaŝek, ” ĵus mi port'is Jurkan en la kastel'o'n ! ”
” Nu, knab'o, ” dir'is la avi'nj'o, ” tia jam est'as karakter'o de la kat'o'j, ke ili re'ven'as tie'n, kie ili nask'iĝ'is, eĉ se tio est'us mejl'o'j'n mal'proksim'e. Kur'u kaj port'u ĝi'n maten'e de'nov'e en la kastel'o'n. ”
Maten'e de'nov'e Vaŝek kur'is kun Jurka en la kastel'o'n.
” Princ'id'in'o, ” li dir'is sen'spir'e, ” jen re'e mi port'as Jurkan. Ĝi, mav'ul'in'o, fuĝ'is de vi, rekt'e en ni'a'n kaban'o'n. ”
” Vi bub'o, ” dir'is la princ'id'in'o, ” vi sci'as vent'kur'i ! ”
” Princ'id'in'o, ” hast'parol'is Vaŝek, ” ĉu vi vol'us hav'i ĉi tiu'n ŝip'et'o'n ? ”
” Don'u ĝi'n, ” dir'is la princ'id'in'o. ” Kaj kio'n mi don'u al vi hodiaŭ por Jurka ? ”
” Mi ne sci'as, ” dir'is Vaŝek, kaj ek'ruĝ'is tuj ĝis la har'ar'o.
” Dir'u do, ” flustr'is la princ'id'in'o kaj ruĝ'iĝ'is ankoraŭ pli.
” Mi ne dir'os. ”
” Dir'u ! ”
” Mi ne dir'os. ”
La princ'id'in'o klin'is la kap'o'n kaj fingr'et'is la ŝip'et'o'n.
” Ĉu vi vol'us, ” dir'is ŝi fin'e, ” ebl'e tio'n, kio'n hieraŭ ? ”
” Nu ebl'e, ” ek'rid'is Vaŝek hast'e ; kaj ricev'int'e tio'n, li kur'is gaj'e hejm'e'n. Nur ĉe salik'o'j li rest'is iom'et'e kaj far'is bel'a'n, melodi'a'n fajf'il'et'o'n.
Kiam li ven'is hejm'e'n — Jurka sid'is sur la dom'peron'o kaj per pied'o kares'as si'a'n barb'aĵ'o'n. ” Avi'nj'o, ” ek'parol'is Vaŝek de'nov'e, ” Jurka est'as re'e ĉi tie. ”
” Nu, kapt'u ĝi'n, ” dir'is la avi'nj'o, ” kaj kur'u kun ĝi morgaŭ de'nov'e en la kastel'o'n. Ebl'e post'e tie ĝi kutim'iĝ'os. ”
Maten'e do Vaŝek kur'is de'nov'e en la kastel'o'n, kun Jurka en la sak'o sur'dors'e. ” Princ'id'in'o, ” tuj li ek'is, ” Jurka de'nov'e fuĝ'is al ni. ”
Sed la princ'id'in'o paŭt'is kaj dir'is neni'o'n.
” Rigard'u, princ'id'in'o, ” hast'parol'is Vaŝek, ” ĉi tiu'n fajf'il'et'o'n mi far'is hieraŭ. ”
” Don'u ĝi'n, ” dir'is la princ'id'in'o kaj plu paŭt'is. Vaŝek pied'um'is kaj ne sci'is, kial la princ'id'in'o koler'as.
La princ'id'in'o ek'blov'is en la fajf'il'et'o'n, kaj kiam la fajf'il'et'o bel'e ek'kant'is, ŝi dir'is : ” Vi bub'o, mi sci'as, ke vi tio'n far'as intenc'e kun la kat'o, por ke mi — por — por ke vi ricev'u rekompenc'e de'nov'e tio'n, kio'n hieraŭ. ”
Vaŝek trist'iĝ'is, pren'is la ĉap'o'n kaj dir'is : ” Se vi, princ'id'in'o, tio'n opini'as, do bon'e ; sed neniam plu mi ven'os ĉi tie'n. ”
Mal'gaj'e kaj lant'e Vaŝek re'ven'is hejm'e'n. Apenaŭ li ven'is — Jurka sid'is de'nov'e sur la dom'peron'o kaj nur ĉirkaŭ'lek'is si'n, tiom da lakt'o ĝi el'trink'is. Kaj Vaŝek sid'iĝ'is al ĝi, pren'is ĝi'n sur la sin'o'n kaj silent'is.
Jen hop, hop, sur ĉeval'o al'galop'is la reĝ'a kurier'o.
” Vaŝek, ” li kri'is, ” la reĝ'o sci'ig'as vi'n, ke vi al'port'u Jurkan en la kastel'o'n. ”
” Tio ne hav'as senc'o'n, ” dir'is Vaŝek, ” la kat'o ĉiam re'ven'os tie'n, kie ĝi nask'iĝ'is. ”
” Sed la princ'id'in'o, Vaŝek, ” ordon'as la kurier'o, ” la princ'id'in'o sci'ig'as vi'n, ke vi ĝi'n al'port'u ebl'e ĉiu'tag'e. ”
Vaŝek kap'ne'is. ” Mi dir'is al ŝi, ke mi ne plu ven'os. ”
Tiam el'ir'is sur la dom'peron'o'n la avi'nj'o kaj dir'is : ” Sinjor'o kurier'o, la hund'o viv'as ĉe la hom'o, sed la kat'o ĉe kaban'o. Al ĉi tiu kaban'o Jurka jam est'os fidel'a. ”
La kurier'o turn'is la ĉeval'o'n kaj galop'is al la kastel'o. La sekv'int'a'n tag'o'n al'vetur'is antaŭ la kaban'o'n de la av'in'o grand'a vetur'il'o, tren'at'a per cent ĉeval'o'j. Koĉer'o descend'is kaj vok'is la av'in'o'n. ” Avi'nj'o, ” li dir'is, ” sinjor'o reĝ'o sci'ig'as vi'n, ke se la kat'o rest'ad'as ĉe la kaban'o, mi al'vetur'ig'u la kat'o'n ankaŭ kun la kaban'o kaj ankaŭ kun vi kaj Vaŝek. La kaban'o hav'os ja lok'o'n en la reĝ'a ĝarden'o. ”
Ven'is mult'a'j hom'o'j kaj help'is ŝarĝ'i la tut'a'n kaban'o'n sur la vetur'il'o'n. La koĉer'o vip'klak'is kaj kri'is ” hot ”, cent ĉeval'o'j ek'tir'is kaj la vetur'il'o kun la kaban'o mov'iĝ'is al la kastel'o. Sur la vetur'il'o, sur la sojl'o de la kaban'o, sid'is la av'in'o, Vaŝek kaj Jurka. Tiam la av'in'o re'memor'is, ke la reĝ'a pa'nj'o sonĝ'is, ke Jurka al'konduk'os en la kastel'o'n la ven'ont'a'n reĝ'o'n kaj ke la ven'ont'a reĝ'o al'vetur'os kun si'a tut'a dom'o. Ŝi re'memor'is tio'n, sed dir'is neni'o'n.
Kun grand'a ĝoj'o oni bon'ven'ig'is la vetur'il'o'n en la kastel'o, trans'met'is la kaban'o'n en la ĝarden'o'n, kaj ĉar Jurka rest'is ĉe la kaban'o, ĝi ne plu intenc'is fuĝ'i. Ĝi viv'is tie kun la av'in'o kaj Vaŝek kiel hejm'e. Kiam la princ'id'in'o vol'is lud'i kun ĝi, ŝi dev'is ir'i al ĝi en la kaban'o'n ; kaj ĉar ver'ŝajn'e ŝi tre ŝat'is Jurkan, ŝi ir'ad'is tie'n ĉiu'tag'e kaj tre'eg'e amik'iĝ'is kun Vaŝek.
Kio post'e sekv'is, tio ne plu aparten'as en ni'a'n fabel'o'n.
Sed se Vaŝek far'iĝ'is ver'e reĝ'o en tiu land'o, kiam li matur'iĝ'is, tio est'is, infan'o'j, nek pro la kat'o, nek pro amik'ec'o de la princ'id'in'o, sed pro grand'a'j kaj brav'a'j ag'o'j, kiu'j'n la grand'a Vaŝek far'is por la tut'a land'o.
Dum la vetur'il'o de mi'a av'o, de tiu muel'ist'o, vetur'ig'ad'is tra vilaĝ'o'j pan'o'n kaj re'e'n en la muel'ej'o'n bel'a'n gren'o'n, Nuks'et'o'n kon'is ĉiu ajn ; nu, Nuks'et'o, dir'us ĉiu al vi, ĝi ja est'as tiu hund'et'o, kiu sid'as sur la koĉer'benk'o apud la mal'jun'a Ŝulitek kaj rigard'as kvazaŭ ĝi direkt'us la tut'a'n vetur'il'o'n ; kaj kiam ĝi vetur'as supr'e'n iom mal'rapid'e, ĝi komenc'as boj'i kaj la rad'o'j tuj ek'turn'iĝ'as pli rapid'e, Ŝulitek vip'krak'as, Ferdo kaj Ĵano, nom'e ambaŭ ĉeval'o'j de ni'a av'o, ek'tir'as, kaj nun la tut'a vetur'il'o glor'e kur'as en la vilaĝ'o'n kaj el'sku'as nur'a'n bel'odor'o'n de la di'donac'o. Tiel infan'o'j, vetur'ad'is la mort'int'a Nuks'et'o tra la tut'a paroĥ'o.
Jes, tiu'temp'e ankoraŭ est'is neniu'j de'ĉen'ig'it'a'j aŭtomobil'o'j ; tiam oni vetur'ad'is lant'e, ord'e kaj por ke tio est'u aŭd'ebl'a. Neni'u ŝofor'o en aŭtomobil'o sci'as tiel bel'e vip'o'krak'i kiel la mort'int'a Ŝulitek, di'o don'u al li etern'a'n glor'o'n, aŭ tiel ŝmac'i je la ĉeval'o'j, kiel li sci'is tio'n ; kaj apud neni'u ŝofor'o sid'as la saĝ'a Nuks'et'o, ne koĉer'as, nek boj'as, nek terur'ig'as, neni'o. Aŭtomobil'o nur preter'pas'eg'as kaj ek'fetor'as, kaj jen rigard'u, kie jam ĝi est'as ; tut'e ne'vid'ebl'a ĝi est'as pro nur'a polv'o. Jes, Nuks'et'o vetur'ad'is pli solid'e ; du'on'hor'o'n antaŭ'e oni pint'ig'is la orel'o'n, ek'flar'is kaj dir'is : ” Ha ! ” Oni jam sci'is, ke al oni vetur'as la pan'o, oni star'iĝ'is sur dom'peron'o, por dir'i al ĝi bon'a'n maten'o'n. Kaj nun jam ver'e vetur'as la vetur'il'o de la av'o en la vilaĝ'o'n, Ŝulitek ŝmac'as per la lang'o, Nuks'et'o boj'as sur la koĉer'benk'o kaj subit'e hop, ĝi salt'as sur la grop'o'n de Ĵano ( ĝi est'as ja grop'o, di'o ben'o'n don'u ! tabl'o'larĝ'a, kvar hom'o'j pov'us manĝ'i sur ĝi ), kaj nun ĝi danc'as sur la dors'o de Ĵano, kur'as de la jung'aĵ'o al la vost'o, de la vost'o al la jung'aĵ'o kaj si'a'n buŝ'o'n ĝi pov'as franĝ'i pro ĝoj'o : Haf, haf bub'o'j, uf, kiel ni vetur'eg'is, mi kaj Ĵano kaj Ferdo ; hur'a ! Kaj la bub'o'j okul'eg'as ; ĉiu'tag'e al'vetur'as ĉi tie'n la pan'o, kaj ĉiam tia jubil'o, mi'a di'o, kvazaŭ la imperi'estr'o mem vetur'us ! — Jes, mi dir'as, tiel solid'e jam de'long'e oni ne vetur'as, kiel dum temp'o de Nuks'et'o.
Kaj boj'i sci'is Nuks'et'o, kvazaŭ oni paf'us el pistol'o.
Krak ! dekstr'e'n, tiel ke la anser'o'j tie pro la ek'tim'o kur'as, kur'as kaj halt'os nur en Polic'e sur la foir'plac'o, tut'e mir'ig'it'a'j, kiel ili tie'n ven'is ; krak ! mal'dekstr'e'n, ke la kolomb'o'j el la tut'a vilaĝ'o ek'flug'as kaj flug'descend'as ie apud Altman, por dir'i, ke ĝis la prus'a flank'o ; tiom sci'is boj'i Nuks'et'o, la hund'aĉ'o mizer'a, kaj post'e, mir'e ke ĝi'a vost'o ne for'flug'is, kiel ĝi sving'is ĝi'n pro ĝoj'o, kiam ĉio'n ĉi ĝi far'is ; Nu jes, ĝi pov'is ver'e orgojl'i ; tiel fort'a'n voĉ'o'n eĉ ne general'o hav'as, jes iam ankaŭ deput'it'o ne.
Kaj tamen est'is temp'o, kiam Nuks'et'o sci'is eĉ ne iom boj'i, malgraŭ tio, ke ĝi est'is jam du'on'matur'a kaj hav'is tia'j'n dent'o'j'n, ke ĝi dis'mord'is la dimanĉ'a'j'n bot'o'j'n de la av'o. Vi dev'as sci'i, kiel la av'o ven'is al Nuks'et'o, pli'ver'e Nuks'et'o al la av'o. Foj'e la av'o ir'is el la gast'ej'o mal'fru'e hejm'e'n, kaj ĉar est'is nokt'o kaj ĉar li est'is gaj'a, kaj ebl'e ankaŭ por for'pel'i la mav'a'j'n spirit'o'j'n, li kant'is dum'voj'e.
Subit'e en la mal'lum'o li perd'is la ĝust'a'n not'o'n kaj dev'is halt'i por ĝi'n serĉ'i. Kaj serĉ'ant'e ĝi'n li aŭd'is i'a'n murmur'et'o'n, ĝem'et'o'n, blek'et'o'n sur la ter'o ĉe si'a'j pied'o'j ; li kruc'sign'is si'n kaj palp'is sur'ter'e, kio pov'as est'i. Li ek'palp'is vil'a'n varm'a'n bul'et'o'n, ĝi ampleks'is li'a'n man'plat'o'n, kaj est'is mol'a kiel velur'o ; apenaŭ li pren'is ĝi'n en la man'o'n, ĝi ĉes'is murmur'et'i kaj suĉ'is li'a'n fingr'o'n, kvazaŭ ĝi est'us el miel'o. ” Nu mi dev'as ĝi'n rigard'i, ” pens'is la av'o, kaj port'is tio'n hejm'e'n, en la muel'ej'o'n. La av'in'o, povr'ul'in'o, atend'is la av'o'n por pov'i dir'i al li bon'a'n nokt'o'n ; sed antaŭ ol ŝi pov'is konven'e aŭd'iĝ'i, la fripon'et'a av'o dir'is :
” Rigard'u, Helen'a, kio'n mi port'as al vi. ” La av'in'o pri'lum'is tio'n, kaj jen, est'is ja hund'id'o, mi'a kamarad'et'o, hund'a beb'et'o ankoraŭ blind'a kaj flav'a, kiel el'ŝel'ig'it'a nuks'o.
” Ni vid'u, ” ek'mir'is la av'o, ” hund'et'o, kies fakt'e ci est'as ? ”
La hund'et'o mem'kompren'e dir'is neni'o'n ; ĝi trem'is sur la tabl'o kiel amas'et'o da mal'feliĉ'o, ĝis ĝi'a rat'a vost'et'o salt'et'is, kaj blek'et'is mal'ĝoj'eg'e ; kaj jen, ha fripon'et'o, sub ĝi far'iĝ'is marĉ'et'o kaj kresk'is kiel mal'bon'a konscienc'o.
” Karlo, Karlo, ” kap'balanc'is serioz'e la av'in'o je la av'o, ” kie vi las'is la prudent'o'n ? La hund'id'o ja pere'os sen patr'in'o. ” Tio'n la av'o ek'tim'is. ” Rapid'e, Helen'a, ” li dir'is, ” varm'ig'u lakt'o'n kaj prepar'u bulk'et'o'n, ” La av'in'o ĉio'n prepar'is, la av'o tremp'et'is pan'mol'o'n en lakt'o, ĉirkaŭ'lig'is ĝi'n per pint'o de poŝ'tuk'o kaj far'is tiel bon'a'n suĉ'bul'et'o'n, ke el ĝi la hund'id'o sat'suĉ'is, ĝis ĝi hav'is la ventr'et'o'n kiel tambur'o'n.
” Karlo, Karlo, ” de'nov'e kap'balanc'is la av'in'o, ” kie vi las'is la prudent'o'n ? Kiu varm'ig'os la hund'id'o'n, por ke ĝi ne pere'u pro mal'varm'o ? ” Sed, pa, la av'o ! al li opon'i ! Li pren'is la hund'id'o'n kaj rekt'e kun ĝi en la stal'o'n ; mi'a kar'a, tie est'is varm'e pro la spir'ad'o de Ferdo kaj Ĵano.
Ambaŭ ĉeval'o'j jam dorm'is sed kiam ven'is la mastr'o, ili lev'is la kap'o'n kaj sekv'is li'n per saĝ'a'j, afabl'a'j okul'o'j.
” Ĵano, Ferdo, ” dir'is la av'o, ” ne mis'trakt'u Nuks'et'o'n, vi kompren'as ? Mi don'as ĝi'n al vi sub protekt'o'n. ” Kun tio li met'is la et'a'n Nuks'et'o'n antaŭ ili'n en pajl'o'n. Ĵano ek'flar'is al la strang'a kre'it'aĵ'o kaj sent'is el ĝi la bon'a'j'n man'o'j'n de la mastr'o ; kaj ĝi flustr'is al Ferdo : ” Ĝi est'as ni'a ! ” Kaj pret'e.
Tiel Nuks'et'o kresk'is en la stal'o, nutr'at'a per suĉ'bul'et'o el poŝ'tuk'o, ĝis ĝi'a'j okul'o'j mal'ferm'iĝ'is kaj ĝi mem pov'is trink'i el teler'et'o. Kaj varm'e est'is al ĝi kiel ĉe patr'in'o, kaj tiel baldaŭ iĝ'is el ĝi et'a bub'aĉ'o kun mal'saĝ'a kap'o, nu, hund'id'o ; ĝi eĉ ne sci'as, kie ĝi hav'as la post'aĵ'o'n, sur kiu ĝi dev'as sid'i, ĝi ek'sid'as sur la propr'a kap'o kaj mir'as, ke ĝi prem'dolor'as ; ĝi ne sci'as, kio'n kun la vost'o, kaj ĉar ĝi sci'as kalkul'i nur ĝis du, ĝi erar'as ĉiu'j'n si'a'j'n kvar krur'o'j'n ; fin'e pro mir'o ĝi ĵet'iĝ'as ter'e'n kaj el'ig'as la lang'et'o'n bel'e roz'et'a'n, kiel ŝink'o'foli'o'n. Sed ĉiu hund'id'o est'as ja tia, mal'long'e, kiel infan'o'j. Mult'e pli dir'us al vi Ĵano kaj Ferdo ; ili dir'us al vi, kia sufer'o est'as por mal'jun'a ĉeval'o, sen'ĉes'e atent'i, por ne pied'ir'et'i tiu'n fol'a'n hund'aĉ'o'n ; sci'u hom'et'o'j, huf'o ne est'as babuŝ'o kaj oni dev'as ĝi'n met'ad'i lant'et'e, leĝer'et'e, por ke io sur la plank'o ne komenc'u dolor'e kviviti kaj plend'i. Jes, ja, est'as eg'a'j zorg'o'j pri infan'o'j, dir'us al vi Ĵano kaj Ferdo.
Kaj el Nuks'et'o far'iĝ'is jam tut'a hund'o, gaj'a kaj plen'dent'a kiel ĉiu ali'a, sed io ne est'is ĉe ĝi en ord'o : neni'u aŭd'is ĝi'n boj'i nek murmur'i. Ĝi nur kvivitis kaj muĝ'is, sed boj'ad'o tio ne est'is. Foj'e dir'is al si la av'in'o : ” Kial Nuks'et'o ne boj'as ? ” Ŝi medit'as, tri tag'o'j'n ir'ad'as kiel korp'o sen la anim'o, kaj la kvar'a'n tag'o'n ŝi dir'as al la av'o :
” Kial nur Nuks'et'o neniam boj'as ? ” Medit'as la av'o, tri tag'o'j'n li ir'ad'as kaj sen'ĉes'e kap'sku'as. La kvar'a'n tag'o'n li dir'as al Ŝulitek, la koĉer'o : ” Kial nur ni'a Nuks'et'o neniam boj'as ? ” Ŝulitek komenc'is tio'n de'fund'e ; li ir'is en gast'ej'o'n kaj medit'is tie tri tag'o'j'n kaj tri nokt'o'j'n ; la kvar'a'n tag'o'n li em'is jam dorm'i, iel est'is en li'a kap'o konfuz'e, li vok'is do la gast'ej'estr'o'n kaj tir'is el la poŝ'o krejcer'o'j'n por el'spez'o. Li kalkul'is, kalkul'is, sed la diabl'o mem implik'iĝ'is en tio'n, kaj li ne kaj ne fin'kalkul'is. ” Nu Ŝulitek, ” dir'as la gast'ej'estr'o, ” ĉu la pa'nj'o ne instru'is vi'n kalkul'i ? ”
Tiu'moment'e Ŝulitek preter'las'is la el'spez'o'n, ek'bat'is si'a'n frunt'o'n kaj kur'is al la av'o. ” Mastr'o, ” li kri'is jam en pord'o, ” jam mi traf'is ĝi'n ! Nuks'et'o tial ne boj'as, ĉar ĝi'a pa'nj'o ne instru'is tio'n al ĝi ! ”
” Ver ver, ” dir'is la av'o, ” jam la ver'o ; la pa'nj'o'n Nuks'et'o ne kon'as, Ferdo kaj Ĵano ne instru'is al ĝi boj'i, en la najbar'ec'o ekzist'as neni'u hund'o, kaj tial Nuks'et'o eĉ ne sci'as, kio est'as boj'ad'o. ” Sci'u, Ŝulitek, ” li dir'as, ” vi dev'as al ĝi instru'i la boj'ad'o'n. ” Ŝulitek sid'iĝ'is en la stal'o al Nuks'et'o kaj instru'is al ĝi boj'i. ” Haf, haf, ” li klar'ig'is al ĝi, ” atent'u, kiel oni tio'n far'as ; unu'e vrrr en la gorĝ'o, kaj post'e subit'e ci el'buŝ'ig'os tio'n : haf, haf. Vrrrr, haf, haf, haf ! ” Nuks'et'o pint'ig'is la orel'o'j'n, tio est'is muzik'o, kiu plaĉ'is al ĝi, mem ĝi ne sci'as kial ; kaj subit'e pro nur'a ĝoj'o ĝi mem ek'boj'is. Ĝi est'is ek'boj'o iom strang'a, ĝi ek'kvivit'is, kvazaŭ tranĉ'il'o sur teler'o ek'grinc'us, sed ĉiu komenc'o est'as mal'facil'a ; ankaŭ vi ne tuj kon'is la alfabet'o'n.
Ferdo kaj Ĵano aŭskult'is, kial la mal'jun'a Ŝulitek boj'as ; fin'e ili ŝultr'o'lev'is super li kaj neniam plu li'n estim'is. Sed Nuks'et'o hav'is por la boj'ad'o eg'a'n talent'o'n, la lern'ad'o rapid'e progres'is, kaj kiam unu'a'foj'e ĝi ek'vetur'is kun la vetur'il'o, ĝi aŭd'iĝ'is krak mal'dekstr'e'n, krak dekstr'e'n, kvazaŭ oni paf'us el pistol'o ; tamen ĝis la plej mal'proksim'a mort'o Nuks'et'o ne sat'avid'is si'a'n boj'ad'o'n kaj boj'is la tut'a'n di'a'n tag'o'n ; tiom ĝoj'ig'is ĝi'n, ke tio'n ĝi solid'e el'lern'is.
Sed vetur'ad'i kun Ŝulitek kaj koĉer'i, tio ne est'is la sol'a, kio'n Nuks'et'o pri'zorg'ad'is. Ĉiu'vesper'e ĝi ĉirkaŭ'ir'is la muel'ej'o'n kaj kort'o'n, ĉi ĉio est'as ĝust'lok'e, abrupt'is kok'in'o'j'n, ke ili ne plu kluk'u kiel onkl'in'aĉ'o'j en bazar'o, kaj post'e ĝi star'iĝ'is antaŭ la av'o'n, vost'um'is kaj sagac'e rigard'is, kvazaŭ ĝi vol'us dir'i : ” Ir'u nur jam dorm'i, Karlo, ĉio'n mi atent'os. ” La av'o ĝi'n do laŭd'is kaj ir'is dorm'i kun di'a fid'o. Sed dum'tag'e la av'o oft'e ĉirkaŭ'rigard'is vilaĝ'o'j'n kaj urb'et'o'j'n, por aĉet'i gren'o'n kaj kelk'io'n, ankaŭ trifoli'a'n sem'o'n, lent'o'n aŭ papav'o'n ; kaj tiam Nuks'et'o kur'is kun li, kaj ir'ant'e nokt'e hejm'e'n, neniel ĝi tim'is kaj traf'is la voj'o'n ankaŭ tiam, kiam la av'o mem voj'erar'is.
Foj'e do la av'o aĉet'is ie sem'o'n, jes, tio est'is tie en Zlice ; li aĉet'is kaj halt'is moment'o'n en gast'ej'o, Nuks'et'o atend'is temp'et'o'n antaŭ la gast'ej'o ; kaj jen en ĝi'a naz'o ek'tikl'is io bon'a, nu, ia bel'a bon'odor'o el la kuir'ej'o, tiel ke ĝi dev'is ir'i tie'n rigard'i. Kaj per mi'a anim'o, tie hejm'an'o'j manĝ'is anduj'o'j'n ; kaj Nuks'et'o sid'iĝ'is kaj atend'is, ĉu fal'os sub la tabl'o'n ia am'ind'a anduj'et'o. Kaj dum ĝi atend'is, halt'is antaŭ la gast'ej'o vetur'il'o de najbar'o de la av'o, kiel nur li nom'iĝ'is, nu ebl'e Joudal ; Joudal trov'is la av'o'n en la verŝ'ej'o, vort'o sekv'is vort'o'n kaj jam ambaŭ najbar'o'j si'n port'is al la vetur'il'o, por kun'vetur'i hejm'e'n. Ili ek'vetur'is, kaj la av'o forges'is Nuks'et'o'n kiel la mort'o'n, dum'e Nuks'et'o figur'is en la kuir'ej'o antaŭ la anduj'o'j.
Kiam la hejm'an'o'j fin'manĝ'is, ili ĵet'is anduj - rest'aĵ'o'j'n al la kat'o sur la forn'o'n ; Nuks'et'o sek'is la buŝ'o'n kaj nur nun ĝi re'memor'is, kie ĝi las'is la av'o'n. Ĝi serĉ'is, flar'is tra la tut'a gast'ej'o, sed la av'o neni'e. ” Nuks'et'o, ” dir'is la gast'ej'estr'o, ” ci'a mastr'o vetur'is tra tie, ” kaj montr'is per'man'e.
Ĉi tio'n Nuks'et'o kompren'is kaj ek'ir'is hejm'e'n sol'a ; komenc'e ĝi ir'is laŭ la ŝose'o sed post'e ĝi dir'is al si : ” Mi est'us frenez'a ; tie trans la mont'et'o'n mi devanc'os ”. Ĝi ek'ir'is do trans la mont'et'o'n kaj tra la arb'ar'o. Est'is jam vesper'o, est'is jam nokt'o ; sed Nuks'et'o neniel tim'is. De mi, ĝi opini'is, neni'u i'o'n ŝtel'os. Sed ĝi mal'sat'is kiel hund'o.
Est'is jam nokt'o, kaj aper'is plen'lum'o ; kaj kiam ie la arb'o'j sporad'iĝ'is, ĉu en tra'hak'ej'o, ĉu en sen'arb'ej'o, aper'is la lun'o super la arb'o'supr'o'j kaj est'is tie tiel bel'e, tiel arĝent'e, ke la kor'o de Nuks'et'o bat'is pro mir'eg'o. La arb'ar'o muĝ'is tiel mal'laŭt'e, kvazaŭ ĝi lud'us harp'o'n. Nun Nuks'et'o kur'is tra la arb'ar'o kvazaŭ tra nigr'e'nigr'a koridor'o ; sed subit'e aper'is antaŭ ĝi arĝent'a lum'o, la harp'o'j lud'is kvazaŭ pli laŭt'e, kaj sur Nuks'et'o hirt'iĝ'is ĉiu har'o ; ĝi al'pren'is si'n al la ter'o kaj rigard'is preskaŭ du'on'konsci'a. Antaŭ ĝi arĝent'a sen'arb'ej'o kaj sur ĝi danc'is hund'a'j najad'o'j. Ili est'is bel'a'j blank'a'j hund'o'j sed tut'blank'a'j, preskaŭ diafan'a'j, kaj tiel leĝer'a'j, ke eĉ ne ros'o'n de la herb'o ili de'sku'is ; nu, ili est'is hund'a'j najad'o'j, tio'n Nuks'et'o tuj ek'kon'is, ĉar mank'is al ili ia interes'a odor'et'o, laŭ kiu hund'o ek'kon'as ver'a'n hund'o'n. Nuks'et'o kuŝ'as en la mal'sek'a herb'o kaj pov'as for'uz'i si'a'j'n okul'o'j'n. La najad'o'j danc'as, lud'pel'as si'n, lukt'as inter si aŭ rond'turn'iĝ'as post si'a'n vost'et'o'n, sed ĉio'n tiel leĝer'e, tiel aer'e, ke eĉ ne pajl'er'et'o klin'iĝ'is sub ili. Nuks'et'o bon'e atent'is : se iu el ili komenc'os si'n grat'i aŭ mord'os pul'o'n, ĝi ne est'as najad'o, sed blank'a hund'o. Sed neni'u grat'is si'n nek pul'o'n ek'mord'is ; est'is do sankt'e ke tio est'is najad'o'j. Kiam la lun'o est'is tre alt'e, la najad'o'j lev'is la kap'o'n kaj komenc'is delikat'e, bel'e jelp'i kaj kant'i ; jes, eĉ ne orkestr'o de la Naci'a Teatr'o tio'n tiel sci'as. Nuks'et'o plor'is pro emoci'o kaj est'us kant'ant'a kun'e, se ĝi ne tim'us, ke ĉio'n ĝi fuŝ'os.
Kiam ili fin'kant'is, ili kus'iĝ'is ĉirkaŭ ia majest'a hund'a mal'jun'ul'in'o, ŝi est'is ver'ŝajn'e ia potenc'a fe'in'o aŭ sorĉ'ist'in'o, tut'e arĝent'a kaj kaduk'a. ” Rakont'u al ni, ” pet'is ĉiu'j najad'o'j.
La mal'jun'a hund'a fe'in'o en'pens'iĝ'is kaj post'e rakont'is :
” Mi rakont'os al vi, kiel hund'o'j kre'is la hom'o'n. Kiam la di'sinjor'o kre'is la tut'a'n mond'o'n kaj ĉiu'j'n best'o'j'n, li star'ig'is al ili frunt'a'n hund'o'n, kiel la plej bon'a'n kaj saĝ'a'n. Ĉiu'j best'o'j en la paradiz'o viv'is kaj mort'ad'is kaj de'nov'e feliĉ'e kaj kontent'e nask'iĝ'ad'is, nur la hund'o'j est'is ĉiam mal'ĝoj'a'j. Demand'is ili'n do la di'sinjor'o : ” Kial vi trist'as, dum ĉiu'j ceter'a'j best'o'j ĝoj'as ? ” Kaj dir'is la plej aĝ'a hund'o : ” Sci'u di'sinjor'o, al la ceter'a'j best'o'j neni'o mank'as ; sed ni hund'o'j hav'as iom da prudent'o en la kap'o, kaj per tia saĝ'o ni ek'kon'as, ke ekzist'as io pli super'a ol ni, ke tio est'as vi, ho, Kre'int'o. Ĉio'n ni pov'as ek'flar'i, nur ne vi'n, kaj tio al ni hund'o'j eg'e mank'as. Tial, ho, Sinjor'o, plen'um'u ni'a'n sopir'o'n kaj kre'u al ni i'a'n di'o'n, al kiu ni pov'us ek'flar'i. ” Ek'rid'et'is la di'sinjor'o kaj dir'is : ” Al'port'u al mi i'a'j'n ost'o'j'n, kaj mi kre'os al vi di'o'n, al kiu vi pov'us flar'i. ” Kaj la hund'o'j dis'kur'is kaj ĉiu al'port'is i'a'n ost'o'n : tiu de leon'o, tiu ĉeval'a'n, tiu kamel'a'n, tiu kat'a'n, mal'long'e, de ĉiu'j best'o'j, nur neniu'n hund'a'n ; ĉar neni'u hund'o tuŝ'as nek hund'a'n viand'o'n, nek hund'a'n ost'o'n.
Da ost'o'j est'is grand'a amas'o, kaj el tiu'j ost'o'j la di'o far'is hom'o'n, por ke la hund'o'j hav'u si'a'n di'o'n, al kiu ili pov'as flar'i. Kaj ĉar la hom'o est'as far'it'a el ĉiu'j best'o'ost'o'j, nur ne el la hund'a'j, li hav'as ec'o'j'n de ĉiu'j best'o'j : li hav'as leon'a'n fort'o'n, labor'em'o'n de kamel'o, ruz'o'n de kat'o kaj grand'anim'ec'o'n de ĉeval'o, nur ne la hund'a'n fidel'ec'o'n, nur la hund'a'n fidel'ec'o'n ne ! ”
” Rakont'u ankoraŭ i'o'n, ” pet'is la hund'a'j najad'o'j de'nov'e. La mal'jun'a hund'a fe'in'o en'pens'iĝ'is kaj post'e komenc'is :
” Mi rakont'os al vi, kiel la hund'o'j ven'is en la ĉiel'o'n.
Sci'u, ke la hom'a'j anim'o'j ir'as post la mort'o sur stel'o'j'n, sed por la hund'a'j anim'o'j rest'is neni'u stel'o, kaj la hund'anim'o'j ir'is post la mort'o dorm'i en la ter'o'n. Tio rest'is ĝis temp'o'j de Jesuo Krist'o. Kiam la hom'o'j skurĝ'is Jesuon Krist'o'n ĉe kolon'o, rest'is tie mult'e da sang'o, mult'eg'e da sang'o. Kaj iu mal'sat'a hund'o sen mastr'o ven'is kaj lek'is la sang'o'n de Jesuo Krist'o. ” Sankt'a Maria, ” ek'kri'is la anĝel'o'j en la ĉiel'o, ” tiu hund'o ja akcept'is la sang'o'n de la Sinjor'o ! ” ” Se ĝi akcept'is la sang'o'n de la Sinjor'o, ” dir'is Di'o, ” ni pren'os ĝi'a'n anim'o'n en la ĉiel'o'n. ” Kaj li far'is nov'a'n stel'o'n, kaj por ke oni sci'u, ke ĝi est'as por la hund'anim'o'j, li afar'is al ĝi vost'o'n. Apenaŭ tiu hund'anim'o ven'is sur la stel'o'n, ĝi hav'is el tio tia'n eg'a'n ĝoj'o'n, ke ĝi komenc'is kur'i kaj kur'ad'i en la ĉiel'a spac'o kiel hund'o sur herb'ej'o kaj ne tiel bon'ord'a'n voj'o'n, kiel la ceter'a'j stel'o'j ; kaj tia'j'n hund'stel'o'j'n, kiu'j mis'kur'as tra la ĉiel'o kaj agit'as la vost'o'n, oni nom'as komet'o'j. ”
” Rakont'u ankoraŭ i'o'n, ” pet'is la hund'a'j najad'o'j la tri'a'n foj'o'n.
” Ankoraŭ do mi dir'os al vi, ” komenc'is la mal'jun'a fe'in'o, ” ke antaŭ long'eg'a'j temp'o'j, la hund'o'j hav'is sur la ter'o reĝ'o'land'o'n kaj grand'a'n hund'a'n kastel'o'n. Sed la hom'o'j envi'is al la hund'o'j ili'a'n reĝ'o'land'o'n sur la ter'o kaj sorĉ'is tiel long'e, ĝis la hund'a reĝ'o'land'o ankaŭ kun la hund'a kastel'o fal'is en la ter'profund'o'n. Sed kiu rast'us sur la ĝust'a lok'o, per'rast'us grot'o'n, kie rest'is la hund'a trezor'o. ”
” Kia est'as la hund'a trezor'o ? ” demand'is la najad'o'j avid'e.
” Nu, ” dir'is la mal'jun'a fe'in'o, ” ĝi est'as hal'o pomp'e bel'a. La kolon'o'j est'as el la plej bel'a'j ost'o'j, sed ne ĉirkaŭ'mord'it'a'j, tut'e ne ; sur ili est'as tiom da viand'o, kiom sur anser'femur'o. Post'e est'as tie fum'aĵ'it'a tron'o kaj al ĝi konduk'as ŝtup'o'j el plej net'a lard'o. Kaj sur la ŝtup'o'j est'as tapiŝ'o el nur'a'j anduj - ŝel'o'j kaj en la ŝel'o'j est'as dik'fingr'a farĉ'o — ”
Tio'n Nuks'et'o ne plu pov'is el'ten'i. Ĝi ek'impet'is sur la herb'ej'o'n kaj vok'is : ” Ha, ha, kie est'as la trezor'o ? Ha, ha, kie est'as la hund'trezor'o ? ”
Sed tiu'moment'e per unu'foj'o mal'aper'is ĉiu'j hund'a'j najad'o'j, ankaŭ la mal'jun'a hund'a fe'in'o. Nuks'et'o frot'is si'a'j'n okul'o'j'n ; neni'o tie est'is, nur la arĝent'a herb'ej'et'o, eĉ ne pajl'er'o est'is ĉif'it'a pro la danc'o de la fe'in'o'j, eĉ ne ros'et'o de'flu'is ter'e'n. Nur la kviet'a lun'o bril'is super la ĉarm'a herb'ej'et'o, kaj ĉirkaŭ'e star'is arb'ar'o kiel nigr'e'nigr'a mur'eg'o.
Tiam Nuks'et'o re'memor'is, ke hejm'e atend'as ĝi'n almenaŭ er'ig'it'a pan'o en akv'o, ĝi ek'kur'is hejm'e'n, kiom nur ĝi'a'j krur'o'j kapabl'is. Sed ek'de tiu temp'o, kiam ĝi ir'is iam de'nov'e kun la av'o tra herb'ej'o'j kaj arb'ar'o'j, de temp ’ al temp'o ĝi re'memor'ig'is al si la hund'a'n trezor'o'n tra'fal'int'a'n sub la ter'o'n kaj komenc'is rast'i, furioz'e rast'i per ĉiu'j kvar profund'a'n tru'o'n en la ter'o'n. Ĉar ver'ŝajn'e ĝi konfid'is tio'n ankaŭ al la hund'o'j el la najbar'ec'o, kaj tiu'j al la ali'a'j, kaj la ali'a'j al la plu'a'j, okaz'as al ĉiu'j hund'o'j en la mond'o, ke ie en la kamp'ar'o'j ili re'memor'as la tra'fal'int'a'n hund'a'n reĝ'o'land'o'n kaj rast'as tru'o'n en la ter'o kaj flar'as, flar'as, ĉu el la profund'o de la ter'o ne est'as sent'ebl'a la fum'aĵ'it'a tron'o de la iam'a hund'a regn'o.
Pa, infan'o'j, vi ne sci'as, kio'n la bird'o'j babil'as. Nom'e ili inter'parol'as per la hom'a lingv'o nur fru'maten'e, ĉe sun'lev'iĝ'o, kiam ankoraŭ vi dorm'as ; post'e, dum la hel'a tag'o, ili ne plu hav'as temp'o'n por mult'a'j parol'o'j — vi sci'as, ig'as mult'a'n pen'o'n, tie bek'i grajn'et'o'n, tie el'ter'ig'i lumbrik'o'n aŭ ie ek'kapt'i en la aer'o muŝ'o'n. Tia bird'a pa'ĉj'o pov'as for'konsum'i si'a'j'n flug'il'o'j'n, dum'e la bird'a pa'nj'o dev'as hejm'e vart'i la infan'o'j'n. Tial la bird'o'j babil'as nur fru'maten'e, kiam ili mal'ferm'as en si'a'j nest'o'j la fenestr'o'j'n, el'met'as la kusen'et'o'j'n por aer'um'o kaj kuir'as maten'manĝ'o'n.
” Bon'maten'o'n, ” kri'as merl'o nest'ant'a sur pin'o, al najbar'o paser'o, loĝ'ant'a en de'flu'il'o. ” Jam temp ’ est'as. ”
” Mi sci'as, sci'as, sci'as, ” dir'as la paser'o. ” Jam temp ’ flug'i, ie i'o'n pinĉ'i, pinĉ'i, pinĉ'i, por i'o'n manĝ'i, kvivit ! ”
” Kred'u, kred'u, ” kver'et'as kolomb'o sur la tegment'o.
” Nur'a'j zorg'o'j, kar ul ’. Mank'as grajn'o, mank'as grajn'o. ”
” Jes, jes, ” jes'as la paser'o el'lit'iĝ'ant'e. ” Tio'n far'as la aŭt'o'j, ĉu ? Dum est'is pli da ĉeval'o'j, ĉie est'is dis'ŝut'it'a'j grajn'o'j sed nun ! Nun aŭt'o pas'eg'as kaj post'las'as post si neni'o'n, neni'o'n, neni'o'n ! ”
” Nur ĝi fetor'as, fetor'as, ” kver'as la kolomb'o. ” Damn'a viv'o, brr ! Prefer'e ĵet'eg'i for la labor'aĉ'o'n, hom'et'o ! Kiom mi rond'flug'as kaj kver'as, kaj kio'n mi hav'as por tiu labor'o ? Eĉ ne man'plen'o'n da grajn'o. Terur'a'j cirkonstanc'o'j. ”
” Ĉu ci opini'as, ke ni paser'o'j pli bon'e stat'as ? ” plum'hirt'iĝ'as la paser'o. ” Mi dir'as al ci, se mi ne hav'us ĉi tie la famili'o'n, mi for'flug'us i'e'n — ”
” Kiel tiu paser'o el Dejvice, ” aŭd'iĝ'is regol'o en vepr'o.
” El Dejvice ? ” dir'is la paser'o. ” Tie mi hav'as iu'n kon'at'o'n, li nom'iĝ'as Filip'o. ”
” Tiu li ne est'as, ” dir'is la regol'o. ” Tiu paser'o, kiu for'flug'is, nom'iĝ'is Joĉjo. Li est'is tia hirt'a paser'o, neniam ĝust'e si'n lav'is kaj komb'is kaj nur la tut'a'n tag'o'n insult'is : ke laŭ'dir'e en Dejvice est'as enu'o kaj ted'o, pa, ali'a'j bird'o'j, tiu'j oni'dir'e por la vintr'o for'flug'as sud'e'n, ekzempl'e al Rivier'o aŭ Egipti'o, kiel sturn'o'j kaj cikoni'o'j kaj hirund'o'j kaj najtingal'o'j, nur la paser'o labor'eg'u la tut'a'n viv'o'n en Dejvice. ’ Kaj tiel ni ne las'os tio'n, ’ kri'et'is tiu paser'o nom'iĝ'ant'a Joĉjo ; ’ se pov'as flug'i en Egipti'o'n ia hirund'o loĝ'ant'a ĉe la angul'o, kial, hom'et'o'j, mi ne flug'u tie'n ? Kaj nepr'e mi flug'os tie'n, sci'u, nur mi en'pak'os mi'a'n dent'o'bros'et'o'n kaj nokt'a'n ĉemiz'o'n kaj raked'o'n kaj pilk'o'j'n, por ke mi pov'u tie lud'i tenis'o'n. Atend'u, kiel en tenis'o mi venk'o'bat'os Cochet ’ on kaj Koĵeluh ’ on kaj Tild'e ’ on ; kontraŭ ili mi kon'as artifik'o'n kaj fint'o'n, mi mem, kaj kiam ili ek'sving'os per la raked'o kontraŭ mi'n, mi eskap'os aŭ fuĝ'os antaŭ ili, sci'as ? sci'as ? sci'as vi ? Kaj kiam mi venk'os ĉiu'j'n, mi edz'iĝ'os al riĉ'a amerik'an'in'o kaj post'e mi aĉet'os palac'o'n de Valdŝejn kaj tie sur la tegment'o mi far'os al mi nest'o'n, sed ne el ia ordinar'a pajl'o, se el riz'pajl'o kaj marzolano kaj ratafi'o kaj el mar'herb'o kaj ĉeval'krin'o'j kaj sciur'a'j vost'et'o'j, he ! ’ — Tiel fanfaron'is tiu paser'o kaj ĉiu'maten'e bru'is, ke Dejvice ’ n li hav'as ĝis'lok'e kaj ke li flug'os al Rivier'o. ”
” Kaj ĉu li flug'is ? ” demand'is la merl'o de la pin'o.
” Li flug'is, ” daŭr'ig'is la regol'o en la dens'ej'o. ” Nur li atend'is ĝis la du'dek'ok'a de oktobr'o pro aŭd'i la milit'kapel'o'n — tiu'n li ŝat'eg'is — kaj maten'e tuj li ek'is sud'e'n.
Sed la paser'o'j neniam flug'as sud'e'n, kaj tial ili ne kon'as la ĝust'a'n voj'o'n. Kaj tiu paser'o Joĉjo eĉ ne hav'is sufiĉ'e da tint'aĵ'o aŭ mon'o por pov'i tra'nokt'i en gast'ej'o, vi sci'as, ke la paser'o'j de ĉiam est'as prolet'o'j, ĉar dum la tut'a tag'o ili nur flug'et'as sur tegment'o'j. Mal'long'e, paser'o Joĉjo ating'is nur Kardašova ’ n řečice kaj plu'e'n li ne pov'is, li hav'is eĉ ne mon'er'aĉ'o'n ; eĉ li ĝoj'is, kiam la paser'estr'o en Kardaŝova řečice amik'e dir'is al li : ’ Ci vag'em'a fripon'o, ci neni'far'ul'o, ĉu ci opini'as, ke en Kardašova řečice ni hav'as sufiĉ'e da ĉeval'bul'o'j kaj ĉeval - ekskrement'o'j por ĉia vag'ul'o, vagabond'o aŭ sen'hejm'ul'o ? Se ci vol'as, ke ni permes'u al ci rest'ad'o'n en Kardašova řečice, ci rajt'as bek'i nek sur la plac'o, nek antaŭ gast'ej'o, ankaŭ ne sur ŝose'o, kiel ni mal'nov'loĝ'ant'o'j, sed nur post la garb'ej'o ; por loĝ'ej'o oni destin'as al ci aŭtoritat'e pajl'o'fask'o'n en la remiz'et'o ĉe la konskripci'a numer'o kvin'dek sep. Jen sub'skrib'u la konskripci'a'n list'o'n kaj marŝ, mi ne vid'u ci'n plu. ’ — Tiel okaz'is, ke paser'o Joĉjo el Dejvice, anstataŭ flug'i al Rivier'o, rest'is en Kardašova řečice. ”
” Ĉu li est'as tie ĝis nun ? ” demand'is la kolomb'o.
” Ĝis nun, ” dir'is la regol'o. ” Tie mi hav'as onkl'in'o'n, kaj tiu rakont'is al mi pri li. Oni'dir'e nur li mok'as la paser'o'j'n en Kardašova řečice kaj nur bru'pep'as : kia nur'a enu'o kaj ted'o est'as al paser'o en Kardašova řečice, nek tram'o'n oni tie hav'as kiel en Dejvice, nek tiom da aŭt'o'j, nek sport'ej'o'j'n de Slavia kaj Sparta, nu, total'e neni'o'n ; por neni'o en la mond'o li vol'as mort'i pro enu'o en Kardašova řečice, li hav'as ja invit'o'n al Rivier'o kaj nur atend'as, kiam ven'os al li mon'o el Dejvice. Kaj li tiom sat'parol'is pri Dejvice kaj Rivier'o, ke ankaŭ en Kardašova řečice la paser'o'j komenc'is kred'i, ke ali'lok'e ili fart'us pli bon'e, kaj tial ili ne plu atent'as si'a'n bek'ad'o'n kaj nur pep'as kaj bru'as kaj grumbl'as, kiel tio'n far'as la paser'o'j ĉie en la mond'o, kaj dir'is : Ĉie ali'lok'e pli da feliĉ ’, feliĉ ’, feliĉ ’. ”
” Jes, ” aŭd'iĝ'is paru'et'o, sid'ant'a en la kornus'a arbed'o, ” ekzist'as tia'j strang'a'j bird'o'j. Tie apud Kolin, en tia fekund'a region'o, viv'is hirund'o kaj tiu leg'o'sci'iĝ'is en ĵurnal'o, ke ĉe ni oni far'as ĉio'n mal'bon'e, sed mal'e en Amerik'o, hom'et'o, tie est'as ali'a'j ruz'ul'o'j, kiu'j ĉio'n kapabl'as, kaj ali'o'n. Tiu hirund'o ek'intenc'is, ke ĝi dev'as vid'i Amerik'o'n. Kaj ĝi vetur'is tie'n. ”
” Kaj kiel ? ” rapid'is demand'i la regol'o.
” Tio'n mi ne sci'as, ” dir'is la paru'et'o, ” ver'ŝajn'e ŝip'e.
Ebl'e ankaŭ per aer'ŝip'o. Ĝi pov'is far'i por si sur la ventr'et'o de la aer'ŝip'o nest'o'n aŭ kabin'o'n kun fenestr'o, por el'ŝov'i la kap'o'n kaj ebl'e ankaŭ kraĉ'i mal'supr'e'n. Konciz'e, post unu jar'o ĝi de'nov'e re'ven'is kaj dir'is, ke ĝi est'is en Amerik'o kaj tie ĉio est'as ali'a ol ĉe ni ; ho, tio ne est'as kompar'ebl'a, kia progres'o est'as tie, ekzempl'e neniu'j alaŭd'o'j oni'dir'e tie est'as, kaj la dom'o'j est'as tie tiel eg'e alt'a'j, ke se paser'o hav'us nest'o'n sur tegment'o kaj el tiu nest'o el'fal'us ov'o, la ov'o est'us fal'ant'a tiel long'e, ke antaŭ ol ĝi fin'fal'us, dum'voj'e el'ov'iĝ'us el ĝi jun'a paser'o kaj tiu matur'iĝ'us kaj edz'iĝ'us kaj hav'us amas'o'n da infan'o'j kaj mal'jun'iĝ'us kaj mort'us en la ben'it'a aĝ'o, do mal'supr'e'n sur trotuar'o'n anstataŭ la ov'o fal'us mal'jun'a mort'a paser'o. Tiel alt'a'j dom'o'j tie est'as. Kaj la hirund'o ankaŭ dir'is, ke en Amerik'o ĉio est'as konstru'at'a el beton'o kaj ke ĝi tio'n lern'is ; nur ĉiu hirund'o'j ven'u rigard'i, ĝi montr'os al ili, kiel oni konstru'as hirund'a'n nest'o'n el beton'o kaj ne el kot'o, kiel tio'n la mal'saĝ'a'j hirund'o'j far'is ĝis nun. Kun'flug'is do ĉiu'j hirund'o'j de Mnichovo Hradište kaj časlav kaj Přelouč, el česky Brod kaj Nymburk, jes ankaŭ el Sobotka kaj čelákovice ; est'is tiom da hirund'o'j, ke la hom'o'j dev'is streĉ'i por ili dek sep'mil tri'cent kvar'dek naŭ metr'o'j'n da telefon- kaj telegraf'drat'o, por ke la hirund'o'j pov'u sur io sid'i. Kaj kiam ĉiu'j hirund'o'j est'is kun'e, la amerik'a hirund'o dir'is : ’ Atent'u do, knab'o'j kaj knab'in'o'j, kiel en Amerik'o oni konstru'as dom'o'j'n ali'nom'e nest'o'j'n el beton'o. Unu'e oni al'port'as amas'o'n da cement'o. Post'e oni al'port'as amas'et'o'n da sabl'o. Post'e oni sur'verŝ'as akv'o'n, kaj far'iĝ'as ia kaĉ'o, kaj el tiu kaĉ'o oni konstru'as modern'a'n nest'o'n. Sed kiam vi ne hav'as cement'o'n, vi ne konstru'os nest'o'n el beton'o, sed nur el morter'o. Oni far'as kaĉ'o'n el kalk'o kaj sabl'o, sed la kalk'o dev'as est'i de'hidrat'ig'it'a. Unu'e mi montr'os al vi, kiel oni de'hidrat'ig'as kalk'o'n. ’ Tio'n ĝi dir'is kaj ek, jam ĝi flug'is al nov'konstru'aĵ'o, kiu'n mason'ist'o'j est'is konstru'ant'a'j, por la ne de'hidrat'ig'it'a kalk'o. Ĝi pren'is grajn'et'o'n en la bek'et'o'n kaj ek, jam ĝi flug'is kun ĝi re'e'n. Sed ĉar en la bek'et'o est'as humid'e, la kalk'o en la buŝ'o komenc'is de'hidrat'iĝ'i kaj sibl'i kaj brul'dolor'i. La hirund'o ek'tim'is, fal'ig'is la kalk'o'grajn'et'o'n kaj ek'kri'is : ’ Nu do vi sci'as, kiel la kalk'o de'hidrat'iĝ'as. Ajajaj, ĝi brul'dolor'as ! Hu, hu, pik'as ! Oj, oj, oj, aĥ aĥ aĥ, lalala ho, ve hu hu huj huj ho ve brr uf ho ajajaj, fi, do tiel oni de'hidrat'ig'as la kalk'o'n ! ’ Kiam la ceter'a'j hirund'o'j aŭd'is ĝi'n tiel eg'e plend'i kaj lament'i, ili ne atend'is, kio plu okaz'os, ek'sving'et'is la vost'et'o'n kaj flug'is hejm'e'n. ’ Nu, mult'e valor'us, ’ ili dir'is al si, ’ ke ankaŭ ni brul'dolor'ig'u tiel ni'a'n bek'o'n ! ’ Kaj tial la hirund'o'j ĝis nun konstru'as la nest'o'j'n el kot'o kaj ne el beton'o, kiel vol'is tio'n instru'i al ili la hirund'o'j el Amerik'o. — Sed neni'o far'ebl'a, hom'et'o'j, nun mi dev'as flug'i por aĉet'aĵ'o. ”
” O'nj'o paru'et'o, ” aŭd'iĝ'is sinjor'in'o merl'o, ” se jam vi flug'os al la vend'o'plac'o, aĉet'u al mi kilo'gram'o'n da lumbrik'o'j, sed bel'e long'a'j'n ; hodiaŭ mi ne hav'as temp'o'n por tio, ĉar mi dev'as instru'i flug'ad'o'n al mi'a'j infan'o'j. ”
” Tio'n, najbar'in'o, ŝat'e mi far'os al vi, ” dir'is la paru'et'o.
” Mi'a kor'a, tio'n mi sci'as, kiom da labor'o neces'as por instru'i al la infan'o'j solid'e flug'i. ”
” Cert'e vi ne sci'as, ” dir'is sturn'o sur betul'o, ” kiu al ni bird'o'j instru'is flug'i ? Mi dir'os do tio'n al vi ; mi sci'as tio'n de la karlŝtejna korv'o, kiu al'flug'is ĉi tie'n, kiam est'is grand'a'j frost'o'j. Tiu korv'o aĝ'as cent jar'o'j'n kaj aŭd'is tio'n de si'a av'o, al kiu tio'n dir'is li'a pra'av'o, kiu hav'is tio'n de la pra'onkl'o de si'a av'in'o el la flank'o de la pa'nj'o, ĝi est'as do sankt'e'sankt'a ver'o. Vi sci'as do, ke iam nokt'e oni pov'as vid'i fal'ant'a'n stel'o'n. Sed tiu fal'ant'a stel'o tut'e ne est'as stel'o ; ĝi est'as or'a anĝel'a ov'o. Kaj ĉar la ov'o fal'as el la ĉiel'o, ĝi inkandesk'iĝ'as pro la grand'a fal'o kaj lum'as kiel fajr'o. Kaj tio est'as sankt'e'sankt'a ver'o, ĉar tio'n dir'is al mi la korv'o el Karlŝtejn. Sed la hom'o'j nom'as tiu'j'n anĝel'a'j'n ov'o'j'n iel ali'e, simil'e kiel metr'o aŭ munt'ist'o, mentor'o aŭ motor'o aŭ iel simil'e. ”
” Meteor'o'j, ” dir'is la merl'o.
” Jes, ” konsent'is la sturn'o. ” Tiam ankoraŭ la bird'o'j ne sci'is flug'i, sed kur'ad'is sur'ter'e kiel kok'in'o'j. Kaj vid'ant'e fal'i el la ĉiel'o anĝel'a'n ov'o'n, ili dir'is al si, ke ili vol'us ĝi'n el'kov'i, por vid'i, kia bird'o el'ov'iĝ'os el ĝi. Kaj tio est'as ver'ver'a ver'o, ĉar tiel ĝi'n dir'is la korv'o. Foj'e vesper'e ĵus ili parol'is pri tio, kiam tut'e proksim'e post arb'ar'o bum ! el la ĉiel'o fal'is or'a kaj bril'ant'a ov'o, nur ĝi sibl'eg'is. Tiam ĉiu'j tie'n ek'kur'is, plej antaŭ'e cikoni'o, ĉar ĝi hav'as la plej long'a'j'n krur'o'j'n. Kaj la cikoni'o trov'is la or'a'n ov'o'n kaj pren'is ĝi'n en la man'o'j'n ; sed la ov'o pro la fal'o est'is tut'e ard'a, tiel ke cikoni'o brul'vund'is si'a'j'n ambaŭ man'et'o'j'n, sed tamen nun ĝi al'port'is la ard'ant'a'n ov'o'n inter la bird'o'j'n. Post'e rapid'e hop ! ĝi salt'is en akv'o'n, por mal'varm'ig'i si'a'j'n brul'dolor'a'j'n man'et'o'j'n. Tial ek'de tiu temp'o la cikoni'o'j vad'as an akv'o por mal'varm'ig'i si'a'j'n grif'et'o'j'n.
Tio'n rakont'is al mi tiu korv'o. ”
” Kaj kio'n plu ili rakont'is ? ” demand'is la regol'o.
” Post'e, ” daŭr'ig'is la sturn'o, ” al'balanc'iĝ'is sovaĝ'a anser'o, por el'kov'i la ard'ant'a'n ov'o'n. Sed la ov'o est'is ankoraŭ tut'e inkandesk'a, tiel ke la anser'o brul'vund'is si'a'n ventr'et'o'n kaj dev'is salt'i en fiŝ'lag'o'n por mal'varm'ig'i si'a'n ventr'et'o'n.
Tial la anser'o'j ĝis nun naĝ'as kun la ventr'et'o sur la akv'o. Kaj post'e ven'is unu bird'o post ali'a kaj ek'sid'is sur la anĝel'a ov'o, por ĝi'n el'kov'i. ”
” Ĉu ankaŭ regol'o ? ” demand'is la regol'o.
” Ankaŭ, ” dir'is la sturn'o. ” Ĉiu'j bird'o'j de la mond'o sid'is sur la ov'o, por el'kov'i ĝi'n. Nur kiam ili dir'is al la kok'in'o, ke nun est'as ĝi'a vic'o por sid'i, dir'is la kok'in'o : ’ Kluk, kluk, kial, kial, kial, ĉu mi hav'as temp'o'n ? Mi dev'as bek'i.
Pa, Pa ! Kokokodak ! Mi est'us papag ’ ! ’ Kaj ĝi ne ir'is kov'i la anĝel'a'n ov'o'n. Kiam ĉiu'j bird'o'j altern'is sur la or'a ov'o, el'ov'iĝ'is el ĝi di'anĝel'o. Kaj kiam ili el'ov'iĝ'is, li komenc'is nek bek'i nek pep'i, kiel la ali'a'j bird'o'j, sed flug'is rekt'e al la ĉiel'o kaj kant'is Hal'el'uj'a Hos'an'a. Post'e li dir'is : ’ Bird'et'o'j, kio'n mi don'u al vi por vi'a am'o, ke vi mi'n el'kov'is ? Por tio vi de nun flug'os kiel anĝel'o'j. Jen, vi dev'as ek'sving'i la flug'il'o'j'n kaj hop, jam ĝi flug'as. Atent'u do : unu, du, tri ! ’ Kaj kiam ĝi dir'is ’ tri ’, ĉiu'j bird'o'j komenc'is flug'i kaj ili flug'as ĝis nun. Nur la kok'in'o ne sci'as flug'i, ĉar ĝi ne vol'is sid'i sur la anĝel'a ov'o. Kaj ĉi tio est'as sankt'a ver'o, ĉar tiel ĝi'n rakont'is la korv'o el Karlŝtejn. ”
” Atend'u do, ” dir'is la merl'o. ” Unu a a, du, tri ! ” Kaj tiam ĉiu'j bird'et'o'j ek'sving'is la vost'et'o'n, ek'sving'is la flug'il'o'j'n kaj ek'flug'is, ĉiu por si'a kant'ad'o kaj si'a viv'ten'ad'o, kiel instru'is tio'n al ili la di'anĝel'o.
Josef Čapek
Mi'a mort'int'a pra'av'o est'is profesi'e muel'ej'a ĉarpent'ist'o kaj krom'e iam tiam li komerc'is pri ĉeval'o'j kaj trifoli'a sem'o. Est'ant'e naŭ'dek - ok'jar'a li est'is, dank'e di'o'n, ankoraŭ gaj'a kaj vigl'a ul'o, rond'a kaj ruĝ'et'ant'a kiel pom'o, ja, eĉ tiel ne'ordinar'e dik'a, ke somer'e la pra'av'in'o met'is li'n en kel'o'n, ĉar supr'e pro varm'o li solv'iĝ'us. Li ek'loĝ'is do bel'e mal'supr'e en la kel'o, spir'is kaj trink'et'is bier'o'n kun suker'o kaj ĝoj'is je pri mal'varm'a veter'o.
Kiam ĉes'is la sufok'a veter'o, tiam li el'ir'is, balanc - ir'is, mastr'um'is, intendant'is kaj dom'rigard'is, aĉet'ad'is, vend'ad'is kaj akir'ad'is, najl'ad'is, al'bat'ad'is kaj ĉarpent'ist'is, ŝvit'is kaj pen'klopod'is, tramp'is en babuŝ'o'j kaj klak'is per pantofl'o'j, brav'e manĝ'is kaj trink'is, kurt'e, li pen'ad'is en si'a konsider'ind'a aĝ'o kaj respekt'ind'a dik'ec'o tiel ĉarm'e, ke ĉiu'j ĝoj'is pro li. Li hav'is, hom'o, la plej hero'a'n ventr'o'n en la tut'a paroĥ'o ; ja, ni'a paroĥ'o ankaŭ fier'is pri li.
Iu tia ali'a en la paroĥ'o ne ekzist'is : tiel dik'a kaj ruĝ'a, tiel ŝultr'o'larĝ'a kaj balanc'ir'ant'a, kun falt'o'j ĉirkaŭ la okul'o'j kaj kun tia rond'et'a naz'o kaj dubl'a menton'o.
Ankaŭ en la ali'a'j paroĥ'o'j ne ekzist'is iu tia. Kiam li vetur'is al la vend'o'plac'o en Hradec Králové, ĉiu'j rigard'is li'n, ĉu student'o, episkop'o aŭ sinjor'o general'o ; se nur mal'sat'a student'o aŭ general'o sek'iĝ'int'a kaj morn'a kiel haring'o, se mem sinjor'o episkop'o eĉ ne proksim'um'e est'is tiel dik'a kaj tiel ruĝ'vang'a, tiel larĝ'statur'a kaj bel'e balanc'em'a kiel mi'a mort'int'a pra'av'o.
En la vizaĝ'o li est'is bel'e raz'it'a, sur la naz'o, sur la vang'o'j kaj orel'o'j ruĝ'a, preskaŭ viol'kolor'a ; ĉirkaŭ la kol'o'n li lig'is bunt'a'n tuk'o'n, trans li'a'n ventr'o'n volb'iĝ'is fort'a veŝt'o kun du vic'o'j da metal'buton'o'j, kaj en ĝi li hav'is eg'a'n tabak'uj'o'n, kiu ampleks'is funt'o'n da flar'tabak'o. Tiel li tie star'is inter transport'ist'o'j kaj kamp'ist'o'j, inter muel'ist'o'j kaj muel'ej'a'j ĉarpent'ist'o'j kaj parol'is kaj rakont'is, aŭ sid'is en gast'ej'o, se li'n la krur'o'j dolor'is, kaj tie ili parol'is kaj babil'is kaj ŝerc'is. Aĥ, tia'j mal'nov'mod'a'j kaj solid'a'j hom'o'j ne plu ekzist'as ! Sed al mi'a pra'av'o okaz'is afer'o'j tut'e ne'ordinar'a'j, kia'j nun ne plu okaz'as.
Foj'e do li vend'is ĉeval'o'n kaj est'is re'ven'ant'a hejm'e'n kun la hund'o Nuks'et'o kaj kelk'cent kron'o'j en la poŝ'o, kiam inter la mont'o'j surpriz'is li'n eg'a tempest'o. Ĉar la pra'av'o pli ŝat'is bier'o'n ol akv'o'n, rapid'e li serĉ'is gast'ej'o'n, kie li pov'us bel'e en sek'o fin'atend'i la pluv'eg'o'n kaj fulm'o'tondr'o'n. Long'e - vast'e est'is neni'a konstru'aĵ'o, nur en sol'ej'o aĉ'a gast'ej'o ” Ĉe Pend'um'it'o kaj Botel'o ”. Kiel jam la nom'o sugest'as, la gast'ej'o ne hav'is tut'e bon'a'n reputaci'o'n. Sed ĉar larĝ'e - vast'e est'is neni'u kaŝ'ej'o, rest'is al la pra'av'o neni'o ali'a ol rifuĝ'i sub la tegment'o'n ” Ĉe Pend'um'it'o kaj Botel'o ”, kaj li far'is tio'n mal'em'e, dum la pluv'eg'o tra'mal'sek'ig'is li'n ĝis'haŭt'e kaj Nuks'et'o'n ĝis'ost'e, kaj li mal'ben'is la ŝtorm'o'n, trot'ant'e preskaŭ spir'mank'e, al la gast'ej'o, kies ĉiu'j fenestr'o'j lum'is.
Sed kio'n nek la bon'a pra'av'o, nek Nuks'et'o eĉ ne en sonĝ'o atend'is, est'as, ke ĉi tie ili en'fal'os rekt'e en rab'ist'a'n bal'o'n. Jes, ĝust'e la plej mal'bon'a'j rab'ist'o'j hav'is tie bal'o'n kaj ĉiu'j ĉi ul'o'j sur'vest'is plej divers'a'j'n mask'o'j'n. Est'is ĉi tie la estr'o de la rab'ist'o'j, la mis'fam'a Lotrand o, frak'e vest'it'a, kun blank'a kravat'o kaj gant'o'j kiel grand'sinjor'o, li'a am'at'in'o, la ruz'a kaj pudr'it'a Kokoteta ali'vest'is si'n je balet'ist'in'o, la mis'fam'a murd'ul'o Gorĝ'o'tranĉ'ul'o vest'is si'n en hel'blu'a'n kaj ruĝ'et'a'n atlas'o'n je paĝi'o, est'is ĉi tie la Grand'a Fripon'o, la Sang'a Jiro kaj Ŝtel'ul'o kaj Longstang, ankaŭ la mav'a Tranĉ'em'ul'o kaj la inter'naci'a rab'ist'o Dinamit'o kaj tromp'ul'o Arki'fripon'o, mal'long'e ĉia kanajl'ar'o, kiu sur'met'is mask'o'j'n de turk'o'j, ĉin'o'j, urs'o'j kaj tambur'ist'o'j, gurd'ist'o'j, kavalir'o'j kaj ĵongl'ist'o'j, ja kiel ĉio est'as en mask'o'bal'o'j. Ĉi tie do ili danc'is, festen'is kaj amuz'iĝ'is kiel tut'e dec'a'j kaj honest'a'j hom'o'j, sed el ili'a'j sarkasm'a'j okul'o'j vid'iĝ'is neni'o bon'a. Kaj sub la peruk'o'j ili hav'is hirt'a'n har'ar'o'n, sur'vang'e cikatr'o'j'n. Al la Sang'a Jiro mank'is sur la mal'dekstr'o du fingr'o'j, sed la rest'ant'a'j est'is plen'plen'a'j de ring'o'j, la man'o'j'n ili ne hav'is labor'konsum'it'a'j'n, sed kun grand'a'j ŝtel'ist'a'j artik'o'j kaj post la ung'o'j mal'pur'aĵ'o'n kaj kelk'a'j hav'is ankaŭ mal'pur'a'j'n orel'o'j'n, ĉar konstant'e ili intenc'as kanajl'aĵ'o'j'n kaj post'e forges'as fund'e lav'i si'n per sap'o kaj varm'a akv'o. Ili nur tuŝ'et'is per mal'sek'a man'aĉ'o la vizaĝ'o'n kiel kat'o kaj opini'as, ke per tio ĝi fin'iĝ'is. Tio'n do, knab'o'j, memor'u kaj lav'u vi'n fund'e kiam la pa'nj'o ordon'os tio'n maten'e al vi.
Nu, la pra'av'o tre ek'mir'is, ke li en'fal'is rekt'e en la bal'o'n, iom li ek'tim'is, sed ne tuj ven'is al li ide'o, ke tio pov'us est'i ĝust'e rab'ist'o'j. Nuks'et'o ŝpruc'et'is kaj sku'iĝ'is kaj, mi opini'as, tut'e neni'o'n ĝi pens'is. La pra'av'o do salut'is : ” Bon'a'n amuz'o'n al vi ĉiu'j ! ”, flank'e'n'sid'iĝ'is kaj mend'is al si fromaĝ'et'o'j'n kaj bier'o'n. Kaj tiam unu el la rab'ist'o'j, kiu ĝust'e ĝu'e regal'is si'n per eskalop'o'j, manĝ'ant'e kun ili altern'e kukum'o'j'n, glaci'aĵ'o'n kaj krem'tub'et'o'j'n, dir'is : ” Bon'a'n apetit'o'n ! ” kaj la av'o bel'e respond'is : ” Ankaŭ kaj sam'e, ” ĉar li ŝat'is bon'kondut'o'n. Sed kompren'ebl'e, la rab'ist'o'j, vid'int'e, kia honest'ul'o fal'is en ili'a'j'n man'o'j'n, ne bon'intenc'is kun li kaj vol'is je li'a kont'o mal'nobl'e amuz'iĝ'i.
Kaj ili komenc'is. ” Sinjor'o Dik'ventr'ul'o, ” ek'pep'is mok'e Kokoketa, kvazaŭ la pra'av'o ne nom'iĝ'us Novotnë. ” Sinjor'o patr'o, el ni est'us bel'a par'o ! Mi rezerv'as por vi unu kvadril'o'n, skot'a'n danc'o'n, sed ankoraŭ pli ŝat'e galop'danc'o'n. ” La rab'ist'o'j rid'eg'is. Kokoteta est'is eĉ tro'e mal'dik'a, kaj galop'danc'o por la av'o ! La pra'av'o'n ĉagren'is tia familiar'a parol'o kaj la rid'o. Li re'memor'is la pra'av'in'o'n, kaj kiel mi dir'as, Kokoteta est'is mal'gras'a kiel ŝind'o. Pri tio la bub'in'o dev'is ne tiel fanfaron'i ! Kaj la pra'av'o do dir'is, lev'ant'e si'a'n grand'eg'a'n bot'o'n kun kalkan'fer'o'j kaj bot'najl'o'j : ” Mi ne pren'is por la danc'ad'o lak'ŝu'o'j'n, kaj ebl'e, fraŭl'in'et'o, mi pov'us sur'tret'i vi'a'n pied'et'o'n, kaj vi, mi vid'as, vi hav'as pied'et'o'j'n kiel stang'et'o'j'n, kiel alumet'o'j'n, ja eĉ kiel paser'o. ”
Al Kokoteta la respond'o ne tro plaĉ'is, kaj ŝi turn'iĝ'is morn'e al si'a Lotrand o, kruel'a rab'ist'o. Lotrando sinistr'e ek'tir'is si'a'j'n tro mal'dens'a'j'n lip'har'o'j'n : ” Ha, ĉu ci sci'as, kie vi trov'iĝ'as, ci mizer'a kamp'ul'a servut'ul'o ? Ci fal'is inter rab'ist'o'j'n ! ” La pra'av'o pro ek'tim'o eĉ ek'ŝvit'is ; el ĉi tiu renkont'iĝ'o est'is atend'ebl'a neni'o bon'a. ” Mi est'as la fam'a Lotrand o, ” daŭr'ig'is la estr'o, ” kaj jen tiu liut'o est'as la mis'fam'a murd'ul'o Gorĝ'o'tranĉ'ul'o, kaj tiu turk'o, li est'as la tim'at'a Tranĉ'em'ul'o kaj tiu ĉin'o, tiu est'as la Sang'a Jiro, kaj la urs'o, tiu est'as Dinamit'o, kaj la tambur'ist'o est'as Ŝtel'ul'o, kaj la gurdiso, li est'as Longstang, kaj la ĵongl'ist'o, tiu est'as la Grand'a Arki'fripon'o, kaj la kavalir'o, tiu est'as Fripon'o, ĉiu'j mi'a'j sang'a'j sinjor'o'j sub'mastr'o'j ! Kaj jen ni'a rab'ist'a himn'o, ” dir'is Lotrando kaj komenc'is kant'i :
| Kamarad'o'j, kar'a'j an'o'j, ul'o'j rab'a'j kaj band'an'o'j, pret'a'j risk'i, tromp'a ar ’, ul'o'j fraŭd'a'j, murd'a'j, bat'a'j, mort'ig'ant'o'j hazard'lud'a'j, al ni bon'e, al ni hej, hoj, kiu vol'as, al ni voj ’ ! ” |
| ” Ĉen'o'j el or'o, hej, hej, ring ’, juvel'o kaj ankaŭ gem'o. Atent'o'n, ul'o, hej, se kapt'os ci'n oni, ci'a fin'o. ” |
| ” Ŝanc'o'n do hav'u sur tiu voj'o, sed ni'a fi'n ’ en mal'liber'ej'o ! ” |
| ” Paf'pret'a pistol'o, je'j, akr'a il ’ kun kling - radna bril ’. nur ul'o, vigl'u, hej, ve al ci, se en kapt il ’ ! ” |
| ” Ul ’ frat'a, frat'o, ek al for'o, ja ni ar'iĝ'os ĉe prokuror'o ! ” |
| ” Nur flu'u sang'o, hej, nur pik'u, bat'u kaj paf'u ! Ul'o, atent'u, hej, Kaj ci'a'n viv'o'n ŝat'u. ” |
| ” Adiaŭ, ni'a kamaril'o, re'vid'os ni ni'n sub pend'um'il'o ! ” |
| ” Kamarad'o'j, kar'a'j an'o'j, ul'o'j rab'a'j kaj band'an'o'j, pret'a'j risk'i, tromp'a ar ’, et'ŝtel'ist'o'j, fripon'ar ’, al ni bon'e, al ni hej, hoj, kiu vol'as, al ni voj ’. ” |
| ” Ĉen'o'j el or'o, hej, hej, ring ’, juvel'o kaj ankaŭ gem'o. Atent'o'n, Fripon'o, hej, se kapt'os ci'n oni, ci'a fin'o, ” |
| ” Paf'pret'a pistol'o, hej, akr'a il ’ kun kling - rand'a bril ’. Nur, ci ul'o, vigl'u, hej, ve al ci, se ci en kapt'il ’ ! ” |
| ” Nur flug'u sang'o, hej, nur pik'u, bat'u kaj paf'u ! Lotrand o, atent'u, kaj ci'a'n viv'o'n ŝat'u ! ” |
Se, infan'o'j, vi opini'as, ke niks'o'j ne ekzist'as, mi dir'as do al vi, ke ili ekzist'as, kaj kia'j ! Tiel ekzempl'e ĝust'e ĉe ni, kie ni nask'iĝ'is, loĝ'is unu en river'o úpa sub la flu'bar'o, kaj unu est'is en Havlovice apud la lign'a pont'o, kaj unu rest'ad'is en la river'et'o Radeč, li est'is german'o german'a, eĉ ne unu ĉeĥ'a'n vort'o'n li sci'is ; foj'e li ven'is al mi'a pa'ĉj'o, por el'tir'ig'i si'a'n dent'o'n, kaj rekompenc'e al'port'is al li korb'et'o'n da arĝent'a'j kaj roz'a'j trut'o'j bel'e kovr'it'a'j'n per urtik'o'j, por ke ili rest'u freŝ'a'j ; kaj ke li est'is niks'o, vid'ebl'is el tio, ke post li rest'is sur seĝ'o mal'sek'o. Kaj unu est'is apud la muel'ej'o de la av'o en Hronov kaj tiu bred'is sub la flu - bar'o dek ses ĉeval'o'j'n ; tial la inĝenier'o'j dir'is, ke tie sur'lok'e la river'o Metuje hav'as dek ses ĉeval'fort'o'j'n. La dek ses blank'a'j ĉeval'o'j sen'ĉes'e tir'is kaj tir'is, kaj tial la muel'ej'o sen'ĉes'e muel'is ; kaj kiam foj'e nokt'e ni'a av'o mort'is, la niks'o ir'is kaj silent'e mal'jun'ig'is ĉiu'j'n dek ses ĉeval'o'j'n kaj la muel'ej'o dum tri tag'o'j ne muel'is. En la grand'a'j river'o'j est'as niks'o'j hav'ant'a'j mult'e pli da ĉeval'o'j, ebl'e kvin'dek aŭ cent ; sed kelk'a'j est'as tia'j mal'riĉ'ul'o'j, ke eĉ ne lign'a'n bok'o'n ili hav'as.
Tia grand'niks'o en Prago, en Vultavo, mem'kompren'e est'as eg'e riĉ'a kaj grand'a sinjor'o ; ebl'e ankaŭ li hav'as motor'boat'o'n kaj somer'e vetur'as al la mar'o. En Prago ja tut'e ordinar'a sub'akv'ist'o * hav'as tiom da mon'o, kiom da ŝel'o'j, kaj vetur'eg'as en aŭtomobil'o, hu, hu, ĝis la kot'o ŝpruc'as. Sed ankaŭ est'as tia'j sen'taŭg'a'j et'niks'et'o'j hav'ant'a'j marĉ'et'o'n kiel man'plat'o'n kaj en ĝi unu ran'o'n, tri kul'o'j'n kaj du skarab'o'j'n ditisk'o'j'n ; ankaŭ ili hav'as si'a'n meti'o'n sur tiel aĉ'a kanal'et'o, ke en ĝi eĉ ne mus'o mal'sek'eg'it'ig'as si'a'n ventr'et'o'n ; plur'a'j en la daŭr'o de la jar'o kapt'as ne pli ol kelk'a'j'n paper'ŝip'et'o'j'n kaj infan - vind'o'n, kiu'n la akv'o for'port'is de iu pa'nj'o dum lav'ad'o. Kaj de'nov'e tia nisko el Romberk ebl'e hav'as du'cent du'dek mil karp'o'j'n kaj krom'e tink'o'j'n, perk'o'j'n, barbi'o'j'n kaj i'a'n dent'hav'a'n ezok'o'n. Nu jes, ekzist'as neni'a egal'ec'o en la mond'o.
Niks'o'j est'as sol'ec'ul'o'j, sed tamen unu'foj'e, du'foj'e jar'e, kiam est'as grand'a akv'o, ili kolekt'iĝ'as el la tut'a region'o kaj aranĝ'as, kiel oni tio'n nom'as, distrikt'a'n konferenc'o'n.
El ni'a region'o ili kun'venad'is ĉiam dum la grand'a akv'o sur la herb'ej'o'j apud Grad'ec'i o, ĉar tie est'as tia bel'a eben'aĵ'o kaj bel'a'j profund'aĵ'o'j kaj golf'et'o'j kaj sak'branĉ'o'j sub'stern'it'a'j de la plej delikat'a ŝlim'o subtil'a. La ŝlim'o dev'as est'i flav'a aŭ nur iom brun'et'a ; se ĝi est'as ruĝ'a aŭ griz'a, ĝi ne plu est'as tiel supl'a, kiel ungvent'o. Sur tia bel'a mal'sek'a lok'o ili kun'sid'as do kaj rakont'as, kio nov'a :
ke tie en Suchovršice oni far'as regul'ig'o'n, do tie'a niks'o, nom'e la mal'jun'a Jireček, dev'as de tie trans'loĝ'iĝ'i ; ke la pot'o'j kaj ruband'o'j pli'kar'iĝ'is, kia terur'o : niks'o, se li vol'as iu'n kapt'i, aĉet'u por tri'dek kron'o'j ruband'o'j'n, kaj pot'et'o kost'as minimum'e tri kron'o'j'n kaj krom'e ĝi est'as var'aĉ'o ; plej bon'e for'las'i la meti'o'n kaj ek'far'i i'o'n ali'a'n.
Kaj tiam la niks'o'j rakont'as, kiel niks'o Faltys el Jaromëšl, tiu ruf'a, komenc'is komerc'i kaj vend'as mineral'akv'o'j'n, kaj la lam'a Slepánek iĝ'is instal'ist'o kaj far'as akv'o'konduk'il'o'j'n, kaj ali'a'j bon'hav'iĝ'is per ali'a meti'o. Mem'kompren'e, infan'o'j, niks'o pov'as far'i nur tia'n meti'o'n, en kiu est'as io de la akv'o ; li pov'as est'i akv'o'konkur'ant'o aŭ sub'akv'ist'o, li pov'as pentr'i akvarel'o'j'n, li pov'as hav'i akvari'o'n aŭ est'i okup'at'a ĉe akv'o'tur'o, li pov'as inspekt'i akv'o'fal'o'n aŭ akv'um'ad'i, li pov'as negoc'i kun akvamarin'o'j * — konciz'e, ia akv'o dev'as en'est'i.
Kiel vi vid'as, rest'as por la niks'o'j sufiĉ'e da meti'o'j, kaj tial ili sen'ĉes'e mal'pli'iĝ'as ; ili kalkul'as si'n dum si'a'j jar'konferenc'o'j kaj mal'ĝoj'e dir'ad'as : ” De'nov'e ni mal'pli'iĝ'is je kvin ; jun'ul'o'j, tiel ni'a profesi'o iom post iom for'pas'os. ”
” Nu, ” dir'is la mal'jun'a Kreuzman, niks'o el Trutnov, ” ne plu est'as tio, kio est'is. Mi'a kar'a, pas'is de tiam terur'e mult'a'j jar'mil'o'j ; tiam la tut'a Bohemi'o est'is sub akv'o, kaj hom'o, tio'n mi dir'as, niks'o, tiam ja la hom'o'j ankoraŭ ne ekzist'is, nu jes, tiam est'is ali'a'j temp'o'j — damn'e, kie mi ĉes'is ? ”
” Ke la tut'a Bohemi'o est'is sub akv'o, ” help'is al li niks'o el Skal'ic'e.
” Ha, ” dir'is Kreuzmann. ” Tiam tut'a Bohemi'o est'is sub akv'o, Altman kaj červená Horka kaj Krákorka kaj ĉiu'j ceter'a'j mont'o'j ; kaj niks'o pov'is per mal'sek'a pied'o bel'e ir'i sub la akv'o eventual'e de Brno ĝis Prago. Ankaŭ sur la Neĝ'o'mont'o est'is uln'o da akv'o. Hom'o'j, kia'j temp'o'j tiam est'is. ”
” Jes, est'is, ” re'memor'is niks'o Kulda el Ratibořice.
” Tiam ni niks'o'j ankoraŭ ne est'is tia'j sol'ec'ul'o'j kaj ermit'o'j kiel nun. Tiam ni hav'is sub'akv'a'j'n urb'o'j'n, konstru'it'a'j'n el akv'o'brik'o'j, kaj la mebl'ar'o est'is skulpt'it'a el mal'mol'a akv'o, kaj la kusen'o'j est'is el mol'a pluv'akv'o, kaj oni hejt'is per varm'a akv'o ; kaj est'is nek fund'o nek ia bord'o nek akv'o'surfac'o ; est'is nur la akv'o kaj ni. ”
” Jes, ” dir'is Vulp'o nom'at'a Blek'ant'o, niks'o el la mal'sek'ej'o en žaborky, ” kaj kia akv'o est'is tiam ! Oni pov'is ĝi'n tranĉ'i kiel buter'o'n kaj far'i kugl'o'j'n el ĝi, kaj faden'o'j'n el ĝi ŝpin'i, kaj ŝnur'o'j'n el ĝi tord'i ; ĝi est'is kiel ŝtal'o kaj kiel lin'o kaj kiel vitr'o kaj kiel lanug'o kaj dens'a kiel krem'o, kaj firm'a kiel kverk'o, kaj ĝi varm'ig'ad'is kiel pelt'mantel'o. Ĉio est'is far'it'a el akv'o. Kar'ul'o, tia akv'o nun'temp'e est'as eĉ ne en Amerik'o, tut'e ne ! ” Kaj la mal'jun'a Vulp'o kraĉ'is, ĝis est'iĝ'is tie profund'aĵ'o.
” Est'is, ” dir'is Kreuzmann en'pens'e, ” est'is tiam eg'e bel'a akv'o, sed ĝi est'is ankaŭ, nu nu, tut'e mut'a. ”
” Kiel ? ” ek'mir'is Zelinka, kiu ne aĝ'is tiom, kiom la ali'a'j.
” Nu, ĝi est'is mut'a, ” dir'is Vulp'o Blek'ant'o. ” Ĝi hav'is neniu'n voĉ'o'n. Ĝi ankoraŭ ne sci'is parol'i. Ĝi est'is tiel silent'a kaj mut'a, kiel nun, kiam ĝi frost'iĝ'is. Aŭ kiel kiam fal'is neĝ'o kaj est'as nokt'o'mez'o kaj neni'o mov'as si'n ; kaj tiam est'as tia silent'o, tia silent'a silent'o, ke eĉ angor'o'n vi sent'as, kaj tiam vi el'merg'as la kap'o'n el la akv'o kaj aŭskult'as ; kaj vi'a kor'o kun'prem'iĝ'as pro la sen'mezur'a silent'o. Tia silent'o tiam reg'is, kiam la akv'o est'is mut'a. ”
” Kaj kial, ” demand'is Zelinka, kiu aĝ'is nur sep mil jar'o'j'n, ” kial nun ĝi ne plu est'as mut'a ? ”
” Tio okaz'is jen'e, ” dir'is Vulp'o. ” Al mi tio'n rakont'is mi'a pra'av'o, kaj dir'is, ke ek'de tiam pas'is plur'a'j milion'o'j da jar'o'j. Tiam viv'is do iu niks'o, kiel nur li nom'iĝ'is ? Rákosník, ne Rákosník, Minařík, ankaŭ ne, Hampl, ankaŭ ne Hampl, Pavlásek ankaŭ ne, mil tondr'o'j, kiel nur li nom'iĝ'is ? ”
” Ari'o'n, ” dir'is Kreuzmann.
” Ari'o'n, ” jes'is Vulp'o. ” Ankaŭ mi ĝi'n hav'is sur la pint'o de la lang'o. Ari'o'n li nom'iĝ'is. Kaj tiu Ari'o'n hav'is i'a'n strang'a'n donac'o'n, i'a'n kapabl'o'n de di'sinjor'o, nu tia'n talent'o'n, ĉu ? Li sci'is tiel bel'e parol'i kaj kant'i, ke la kor'o al oni ĝoj'bat'is kaj de'nov'e ek'plor'is, kiam li ek'kant'is. Tia muzik'ant'o li est'is. ”
” Poet'o, ” korekt'is Kulda.
” Muzik'ant'o aŭ poet'o, ” dir'is Vulp'o, ” sed kiel li sci'is tio'n, mi'a kar'a. Mi'a pra'av'o dir'is, ke ĉiu'j plor'is, kiam li ek'kant'is. Li hav'is, tiu Ari'o'n, grand'a'n dolor'o'n en la kor'o.
Neni'u sci'as, kia'n. Neni'u sci'as, kio mal'bon'a okaz'is al li.
Sed ĝi dev'is est'i terur'a dolor'o, ĉar li kant'is tiel bel'e kaj tiel trist'e. Kaj kiam li sub la akv'o tiel kant'is kaj lament'is, trem'is ĉiu akv'er'o, kvazaŭ ĝi est'us larm'o. Kaj en ĉiu akv'er'o post'rest'is io el li'a kant'ad'o, kiel ĝi est'is penetr'ant'a tra la akv'o. Ĉiu gut'et'o kapt'is iom de li'a voĉ'o. Kaj tial la akv'o ne plu est'as mut'a. Tial ĝi sonor'as, tint'as, susur'as kaj flustr'as, lirl'as kaj ŝaŭm'as, plaŭd'as, murmur'as, muĝ'as, bru'as, ĝem'as kaj ve'as, bru'eg'as, muĝ'eg'as, sibl'eg'as kaj tondr'as, suspir'as kaj ve'spir'as kaj rid'as, lud'as kvazaŭ sur arĝent'a harp'o, tril'as kiel balalajk'o, kant'as kiel orgen'o, blov'eg'as kiel ĉas'korn'o kaj parol'as kiel hom'o ĝoj'ant'a aŭ trist'ant'a. Ek'de tiu temp'o la akv'o parol'as per ĉiu'j lingv'o'j de la mond'o kaj rakont'as afer'o'j'n, kiu'j'n plu neni'u kompren'as, tiel strang'a'j kaj bel'a'j ili est'as. Kaj mal'plej kompren'as ili'n la hom'o'j. Sed antaŭ ol Ari'o'n ven'is kaj instru'is la akv'o'n kant'i, ĝi est'is sam'e mut'a, kiel mut'as la ĉiel'o. ”
” Sed Ari'o'n ne est'is tiu, kiu al'port'is la ĉiel'o'n en la akv'o'n, ” dir'is la mal'jun'a Kreuzmann. ” Tio okaz'is pli post'e, dum la viv'o de mi'a pa'ĉj'o, di'o don'u al li etern'a'n glor'o'n, tio'n far'is niks'o Kvakvakvakŭaks, kaj nom'e pro la am'o. ”
” Kiel ĝi okaz'is jen'e, Kvakvakvakŭaks en'am'iĝ'is. Kvakvakvakŭaks vid'is princ'id'in'o'n Kŭakŭakŭaksinon kaj am'e ek'flagr'is al ŝi, kvak. Kŭakŭakŭaksino est'is bel'a. Ŝi hav'is flav'a'n ran'a'n ventr'et'o'n kaj ran'pied'et'o'j'n kaj la ran'buŝ'o'n de la orel'o, kaj est'is tut'e mal'sek'a kaj mal'varm'a ; tia bel'ul'in'o ŝi est'is. Tia'j ne plu est'as. ”
” Nu, kaj plu'e ? ” demand'is niks'o Zelinka avid'e. ” Nu, kio est'is ? Kŭakŭakŭaksino est'is bel'eg'a kaj fier'eg'a. Ŝi nur ŝvel'ig'ad'is si'n kaj dir'ad'is kvak. Kvakvakvakŭaks est'is kvazaŭ frenez'a. Se ci pren'os mi'n kiel edz'o'n, li dir'is al ŝi, mi al'port'os kaj don'os al ci, kio'n nur ci dezir'os. Kaj tiam ŝi dir'is : Al'port'u do al mi la blu'o'n el la ĉiel'o, kvak. ”
” Kaj kio'n far'is Kvakvakvakŭaks ? ” demand'is Zelinka.
” Nu, kio'n li far'is ? Li sid'is sub la akv'o kaj lament'is ”
Kva, kva kva kvaa, kva kva kvaa. Kaj post'e li vol'i si'n mort'ig'i. Tial li salt'is el la akv'o aer'e'n. Kvakvakvakŭaks est'is la unu'a. ”
” Kaj kio'n li far'is en la aer'o ? ”
” Neni'o'n. Li ek'rigard'is supr'e'n, kaj super li est'is la blu'a ĉiel'o. Li ek'rigard'is mal'supr'e'n, kaj ankaŭ sub li est'is la blu'a ĉiel'o. Kvakvakvakŭaks ek'mir'eg'is. Tiam ankoraŭ neni'u sci'is, ke la ĉiel'o re'spegul'iĝ'as en la akv'o. Kiam Kvakvakvakŭaks ek'vid'is, ke sur la akv'o est'as la blu'a ĉiel'o, ek'kri'is pro surpriz'o ’ kvak ’ kaj fal'is de'nov'e en la akv'o'n.
Kaj post'e li pren'is Kŭakŭakŭaksinon sur'dors'e'n kaj ek'salt'is kun ŝi en la aer'o'n. Kŭakŭakŭaksino ek'vid'is sur la akv'o la blu'a'n ĉiel'o'n kaj ek'kri'is pro ĝoj'o ’ kavkvaa ’. Ĉar Kvakvakvakŭaks al'port'is al ŝi la blu'o'n el la ĉiel'o. ”
” Kaj kio plu est'is ? ”
” Neni'o. Post'e ili kun'e feliĉ'e viv'is, kaj nask'iĝ'is al ili mult'e da fraj'o. Kaj ek'de tiu temp'o la niks'o'j ramp'as el la akv'o ekster'e'n, por vid'i, ĉu la ĉiel'o est'as ankaŭ tie, kie est'as ili'a hejm'o. Kiam iu for'las'as la hejm'o'n, li est'u kiu ajn, kaj re'rigard'as, kiel Kvakvakvakŭaks ek'rigard'is la akv'o'n, vid'as ke tie hejm'e est'as la ĝust'a ĉiel'o. Sci'u, tiu ĝust'a blu'a kaj bel'a ĉiel'o. Kvak. ”
” Kaj kiu tiu'n pruv'is ? ”
” Kvakvakvakŭaks ! ”
” Kaj kŭakŭakŭaksino ! ”
Ĝust'e tiu'moment'e preter'ir'is iu hom'o kaj pens'is : ” Kiel hodiaŭ la ran'o'j kvak'as ! ” Kaj li ek'pren'is ŝton'o'n kaj ĵet'is ĝi'n en la mal'sek'ej'o'n. La akv'o alt'e'n ek'ŝpruc'is, ek'plaŭd'is, kaj est'is silent'e : ĉiu'j niks'o'j salt'is en la akv'o'n, kaj nur ven'ont'jar'e ili de'nov'e konferenc'os.
Okaz'is jam antaŭ eg'e long'a temp'o, tiel long'a, ke eĉ la mort'int'a mal'jun'a Zelinka, di'o don'u al li etern'a'n glor'o'n, tio'n ne memor'is, kaj tiu memor'is ja ankaŭ mi'a'n mort'int'a'n dik'a'n pra'av'o'n. Okaz'is do antaŭ tre'eg'e long'e, kiam en la Brendymontaro reg'is la glor'a kaj mav'a rab'ist'o Lotrand o, murd'ul'o el ĉiu'j plej kruel'a, kun si'a'j du'dek unu help'ant'o'j, kontraband'ist'o'j kaj ricel'ist'o'j. Tiu Lotrando embusk'is do ĉe ŝose'o al Poříčí aŭ al Kostelec aŭ žalronov, ĝis preter'vetur'os iu vetur'ig'ist'o, komerc'ist'o, jud'o aŭ kavalir'o sur ĉeval'o ; tiam li ek'paŝ'is kontraŭ li'n, ek'kri'eg'is kaj pri'rab'is ĉio'n, kaj la traf'it'o krom'e ankoraŭ pov'is ĝoj'i, ke Lotrando li'n ne tra'pik'is, ne paf'mort'ig'is aŭ ne pend'ig'is sur arb'o. Tia murd'ul'o kaj mal'human'ul'o est'is tiu Lotrand o.
Vetur'as tia komerc'ist'o sur'voj'e, dir'as al la ĉeval'o'j ” tpru ” kaj ” hot ” kaj ĝoj'as, por kiom li vend'os en Trutnov si'a'n var'o'n. Kaj vetur'ant'e tra arb'ar'o, iom li tim'as la rab'ist'o'j'n, sed por ne vid'ig'i tio'n sur si, li fajf'as al si bel'a'n kant'et'o'n. Kaj subit'e el'paŝ'as el la arb'ar'o ul'o kiel mont'o, pli larĝ'a ol sinjor'o šmejkal aŭ sinjor'o Jahelka, se ankoraŭ je du kap'o'j pli alt'a, kaj krom'e plen'barb'a, ke pro la nur'a barb'o li ne vid'as si'a'n buŝ'o'n ; do tia ul'aĉ'o star'iĝ'as antaŭ la ĉeval'o'j'n kaj kri'eg'as : ” Mon'o'n aŭ viv'o'n, ” kaj cel'as la komerc'ist'o'n per pistol'o larĝ'a kiel bomb'kanon'o.
Mem'kompren'e, la komerc'ist'o don'as la mon'o'n, kaj Lotrando krom'e pren'as de li ankaŭ la vetur'il'o'n kaj la var'o'n kaj la ĉeval'o'j'n, sed ankaŭ jak'o'n, pantalon'o'n, kaj de'tir'as de li la bot'o'j'n kaj ankoraŭ al'don'as al li kelk'a'j'n vip'o'bat'o'j'n, por ke, la povr'ul'o, kur'u pli leĝer'e hejm'e'n. Kiel mi dir'as al vi, tiu Lotrando est'is neni'o ali'a al pend'um'ot'o.
Sed ĉar long'e - vast'e est'is neni'u rab'ist'o ( nur apud Maršov est'is ali'a, sed tiu est'is fuŝ'ul'o kompar'e al Lotrando ), la rab'ist'a meti'o de Lotrando prosper'is eg'e bon'e, tiel ke li est'is pli riĉ'a ol ia kavalir'o, aŭ fabrik'ant'o. Ĉar li hav'is et'a'n fil'et'o'n, dir'is al si la mal'jun'a rab'ist'o : ” Pa, mi send'os li'n i'e'n stud'i, kost'u eĉ plur'a'j'n mil'o'j'n, tio'n mi pov'as permes'i al mi ; li lern'u la german'a'n kaj franc'a'n, li sci'u bel'e dir'ad'i pitŝen kaj ĵevuzem, kaj lud'i pian'o'n, kaj danc'i menuet'o'n aŭ kvadril'o'n, kaj manĝ'i el teler'o kaj mung'i en poŝ'tuk'o'n, kiel dec'as kaj konven'as. Mi est'as ja nur rab'ist'o, sed mi'a fil'o est'u kiel ia graf'o. Kaj jam mi dir'is tio'n kaj sufiĉ'e. ”
Li dir'is tio'n, pren'is la et'a'n Lotrando n antaŭ si'n sur ĉeval'o'n kaj jam galop'is al Broumov. Tie li de'met'is la fil'et'o'n de la ĉeval'o antaŭ monaĥ'ej'o de patr'o'j benedikt'an'o'j kaj terur'e tint'eg'ant'e la spron'o'j'n li ir'is rekt'e al la patr'o prior'o. ” Vi'a pastr'a moŝt'o, ” li dir'is dik'voĉ'e, ” mi las'os al vi ĉi tiu'n bub'et'o'n por eduk'ad'o, por ke vi instru'u li'n manĝ'i, mung'i kaj danc'i kaj dir'ad'i ’ pitŝen ’ kaj ’ ĵevuzem ’ kaj ĉio'n, kio neces'as, kiam oni jam est'as kavalir'o ; kaj jen, ” li dir'is ” por tio est'as sak'o da dukat'o'j, luidor'o'j, floren'o'j piastr'o'j, rupi'o'j, duble'o'j, rubl'o'j, taler'o'j, napoleon'or'o'j, gine'o'j, arĝent'a'j talant'o'j, kaj nederlandaj gulden'o'j kaj piŝtol'o'j kaj pund'o'j, por ke li fart'u ĉe vi kiel princ'id'et'o. ”
Tio'n dir'int'e, li turn'iĝ'is sur la kalkan'o kaj ek en la arb'ar'o'j'n, las'ant'e al la patr'o'j benedikt'an'o'j la et'a'n Lotrando n por zorg'ad'o.
Tiel do la et'a Lotrando lern'is kun mult'a'j princ'id'et'o'j, graf'id'o'j ka ali'a'j riĉ'a'j jun'ul'et'o'j en la konvent'o ĉe la sinjor'o'j patr'o'j ; kaj la dik'a patr'o Spiridono instru'is li'n dir'ad'i ” pitŝen ” kaj ” gorsamadinr ” german'e, kaj patr'o Dominiko en'kap'ig'is al li divers'a'j'n franc'a'j'n ” treŝarme ” kaj ” silvuple ”, kaj sinjor'o patr'o Amade'o instru'is al li ĉiu'j'n kompliment'o'j'n, menuet'o'j'n kaj bon'manier'o'j'n kaj sinjor'o ĥor'estr'o Kraupner instru'is li'n mung'i, ke ĝi son'u delikat'e kiel flut'o aŭ subtil'e kiel ŝalm'o, kaj ne, ke ĝi trumpet'u kiel kontra'fagot'o, trombon'o, jeriĥ'a trumpet'o, piŝt'o aŭ aŭt'o, tiel kiel trumpet'ad'is la mal'jun'a Lotrando ; konciz'e, ili instru'is al li la plej delikat'a'j'n manier'o'j'n kaj nobl'aĵ'o'j'n kiel al ver'a kavalir'o. Ja, la jun'a Lotrando est'is en la nigr'a velur'a vest'o kun punt'a kol'um'o eg'e bel'a knab'o, kaj tut'e li forges'is, ke li kresk'is en la rab'ist'a grot'o en la sovaĝ'a mont'ar'o Brendy, ke li'a patr'o, la mal'jun'a murd'ul'o kaj rab'ist'o Lotrand o, ir'ad'is en bov'o'fel'o kaj fi'odor'is ĉeval'viand'e kaj manĝ'is krud'a'n viand'o'n nur per nud'a'j man'o'j, kiel jam rab'ist'o'j tio'n far'as.
Mal'long'e, la jun'a Lotrando flor'is laŭ sci'o'j kaj ĝentil'ec'o, kaj ĝust'e mez'e de la plej bon'a stud'ad'o, krak - ek'son'is ĉeval'huf'o'j antaŭ la konvent'o de Broumov kaj de ĉeval'o salt'is hirt'a bub'eg'o, frap'eg'is la pord'eg'o'n, kaj kiam la patr'o - pord'ist'o en'las'is li'n, li dir'is krud'voĉ'e, ke li vetur'as por la jun'a sinjor'o Lotrand o, ke li'a patr'o, nom'e la mal'jun'a Lotrando pret'iĝ'as mort'i kaj vok'as al si si'a'n sol'fil'o'n, por ke li trans'pren'u li'a'n meti'o'n. La jun'a Lotrando do larm'okul'e adiaŭ'is la respekt'ind'a'j'n patr'o'j'n benedikt'an'o'j'n, sam'e ankaŭ la ceter'a'j'n jun'a'j'n sinjor'et'o'j'n kaj student'o'j'n, kaj vetur'is kun la bub'eg'o al Brendy, cerb'um'ant'e, kia'n meti'o'n la patr'o vol'as post'las'i al li, kaj promes'ant'e al si, ke li ĝi'n gvid'os di'plaĉ'e, nobl'e kaj kun model'a ĝentil'ec'o al ĉiu'j hom'o'j.
Tiel ili al'vetur'is al Brendy, kaj la bub'eg'o konduk'is la jun'a'n sinjor'o'n al la mort'lit'o de la patr'o. La mal'jun'a Lotrando kuŝ'is en grand'a grot'o sur stok'o da ne'tan'it'a'j bov'o'fel'o'j kaj kovr'it'a per ĉeval'kovr'aĵ'o.
” Nu, Vincent'o, ci lant'ul'o, ” pez'e li aŭd'iĝ'is, ” ĉu ci konduk'as jam mi'a'n bub'o'n ? ”
” Kar'a patr'o, ” ek'vok'is la jun'a Lotrando genu'ant'e, ” di'o bon'vol'u rest'ig'i vi'n long'a'j'n jar'o'j'n por ĝoj'o de la proksim'ul'o'j kaj ne'el'dir'ebl'a fier'o de vi'a id'ar'o. ”
” Lant'e, knab'o, ” dir'is la mal'jun'a rab'ist'o. ” Hodiaŭ mi vetur'os en la infer'o'n kaj ne hav'as mult'e da temp'o por vi'a kver'ad'o. Mi opini'is, ke mi post'las'os al vi sufiĉ'e grand'a'n hav'aĵ'o'n, por ke vi viv'u el tio sen'labor'e. Sed tondr'e, bub'o, kia'j mizer'a'j jar'o'j est'is nun por ni'a meti'o. ”
” Aĥ, patr'o, ” ĝem'is la jun'a Lotrand o, ” mi ne antaŭ'vid'is, ke vi sufer'as mank'o'n. ”
” Nu jes, ” murmur'is la mal'jun'a, ” Sci'u, mi hav'as podagr'o'n kaj mi ne pov'is foir'i mal'proksim'e'n de ĉi tie. Kaj al la plej proksim'a'j ŝose'o'j la komerc'ist'o'j, sagac'ul'o'j, ial evit'ad'is. Plej urĝ'a temp'o, ke mi'a'n labor'o'n trans'pren'u iu pli jun'a. ”
” Kar'a patr'o, ” dir'is la jun'a sinjor'o fervor'e, ” mi ĵur'as per ĉio en la mond'o, ke mi trans'pren'os vi'a'n labor'o'n kaj plen'um'ad'os ĝi'n honest'e, komplez'e kaj al ĉiu maksimum'e afabl'e. ”
” Mi ne sci'as, kiel vi sukces'os per afabl'ec'o, ” ek'grunt'is la mal'jun'a. ” Mi far'is tio'n jen'e, ke mi pik'mort'ig'is nur tiu'j'n, kiu'j vol'is si'n defend'i. Sed kompliment'o'j'n, fil'et'o, al neni'u mi far'is ; sci'u, tio iel ne konven'as al mi'a meti'o. ”
” Kaj kiu est'as, kar'a patr'o, vi'a meti'o ? ”
” La rab'ist'ad'o, ” dir'is la mal'jun'a Lotrando kaj mort'is.
Tiel la jun'a Lotrando rest'is sol'a en la mond'o, konstern'it'a ĝis'fund'e kiel pro mort'o de la patr'o, tiel pro la ĵur'o, per kiu li dev'ont'ig'is si'n est'i rab'ist'o post li. Post tri tag'o'j ven'is al li la hirt'a bub'eg'o Vincent'o, ke plu neni'o est'as por manĝ'o kaj oni dev'as, li'a'dir'e, komenc'i jam ord'e labor'i.
” Kar'a bub'eg'o, ” dir'is la jun'a Lotrando lament'e, ” ĉu fakt'e dev'as tiel est'i ? ”
” M ’ kompren'e, ” re'dir'is Vincent'o mal'afabl'e. ” Ĉi tie, hom'et'o, neni'u pastr'et'o al'port'os al ni farĉ'it'a'n kolomb'id'o'n. Kiu vol'as manĝ'i, labor'u. ”
La jun'a Lotrando pren'is do bel'eg'a'n pistol'o'n, sur'ĉeval'iĝ'is kaj rajd'is sur ŝose'o, nu, ni dir'u, sur ŝose'o apud Blatovice. Tie li kuŝ'iĝ'is embusk'e kaj atend'is, ĝis preter'vetur'os iu komerc'ist'o, por li'n pri'rab'i. Kaj fakt'e post kelk'a'j hor'o'j est'is al'vetur'ant'a tol'vend'ist'o, vetur'ig'ant'a tol'o'j'n al Trutnov.
La jun'a Lotrando el'ir'is al la kaŝ'ej'o kaj profund'e de'met'is ĉapel'o'n. La tol'vend'ist'o ek'mir'is, ke li'n salut'as tia bel'a sinjor'et'o, nu, kaj ankaŭ de'met'is la ĉapel'o'n kaj dir'is : ” Ĝis etern'e, jun'a sinjor'o. ”
Lotrando al'paŝ'is pli proksim'e'n kaj de'nov'e de'met'is la ĉapel'o'n. ” Permes'u, ” li dir'is dolĉ'e, ” mi esper'as, ke mi ĝen'as vi'n. ”
” Pa, di'o mi'a, nepr'e ne, ” dir'is la tol'vend'ist'o, ” kaj per kio mi pov'us serv'i al vi ? ”
” Mi pet'as vi'n, sinjor'o, plej insist'e, ” plu parol'is Lotrand o, ” ke vi ne tim'iĝ'u. Nom'e mi est'as rab'ist'o, la terur'a Lotrando el Brendy. ”
La tol'vend'ist'o est'is ruz'a kaj eĉ ne iom tim'iĝ'is. ” Aj, aj, ”
li dir'is gaj'e, ” do koleg'o. Ankaŭ mi est'as rab'ist'o, kaj nom'e la Sang'a Kling'o el Kostelec. Cert'e vi kon'as, ĉu ? ”
” Mi ne hav'as la honor'o'n, ” sen'kulp'ig'is si'n Lotrando embaras'e, ” mi est'as ĉi tie, sinjor'o koleg'o, hodiaŭ unu'a'foj'e. Nom'e mi trans'pren'is la entrepren'o'n de mi'a sinjor'o patr'o. ”
” Ha, ” dir'is tol'vend'ist'o Kling'o, ” de la mal'jun'a Lotrando el Brendy, ĉu ? Ĝi est'as mal'nov'a, renom'a rab'ist'a firm'o. Tre solid'a entrepren'o, sinjor'o Lotrand o. Mi gratul'as vi'n. Sed sci'u, mi est'is eg'a bon'a amik'o kun vi'a mort'int'a patr'o. Antaŭ ne'long'e ni renkont'iĝ'is kaj li dir'is :
’ Sci'u Sang'a Kling'o, ni est'as najbar'o'j kaj koleg'o'j, ni divid'os tio'n bon'intenc'e ; la ŝose'o de Kostelec ĝis Trutnov est'os vi'a kaj sur ĝi rab'os nur vi. ’ Tiel li tio'n dir'is, kaj je tio ni man'don'is, jes. ”
” Aĥ, mil'foj'e mi pet'as pardon'o'n, ” ek'sku'is si'n ĝentil'e la jun'a Lotrand o. ” Ver'e mi ne sci'is, ke ĉi tie est'as vi'a ĉas'distrikt'o. Ekster'ordinar'e mi bedaŭr'as, ke mi met'is ĉi tie'n la pied'o'n. ”
” Nu, ĉi- foj'e ne grav'as, ” dir'is la ruz'a Kling'o. ” Sed vi'a patr'o ankaŭ dir'is : ’ Kaj sci'u, Sang'a Kling'o, se ĉi tie'n mi aŭ iu el mi'a'j hom'o'j en'paŝ'os, vi pov'as pren'i de li pistol'o'n kaj ĉap'o'n kaj jak'o'n, por ke li memor'u, ke tio est'as vi'a ŝose'o. ’ Tio'n dir'is tiu vi'a mal'jun'a komplic'o kaj je tio ni man'prem'is. ”
” Se tiel est'as, ” respond'is la jun'a Lotrand o, ” mi dev'as vi'n plej respekt'e pet'i, ke vi akcept'u ĉi tiu'n inkrust'it'a'n pistol'o'n, mi'a'n beret'o'n kun aŭtentik'a strut'plum'o kaj ĉi tiu'n jak'o'n el la angl'a velur'o memor'e kaj pruv'e de mi'a plej profund'a respekt'o kaj bedaŭr'o, ke mi kaŭz'is al vi tia'n mal'agrabl'aĵ'o'n. ”
” Nu, bon'e, ” dir'is Kling'o post tio. ” Don'u ĝi'n ĉi tie'n, kaj mi pardon'os al vi. Sed neniam plu, sinjor'et'o, mi vid'u vi'n ĉi tie. Do hot, ĉeval'et'o'j. Adiaŭ, sinjor'o Lotrand o. ”
” Di'o vi'n akompan'u, nobl'a kaj patr'ec'a sinjor'o, ” vok'is post li'n la jun'a Lotrand o, kaj re'ven'is al Brendy ne nur sen pred'o, sed ankaŭ sen la propr'a jak'o. La bub'eg'o Vincent'o aĉ'e insult'is li'n kaj instrukci'is li'n, ke ven'ont'a'n tag'o'n li pik'mort'ig'u kaj pri'rab'u la unu'a'n, kiu'n li renkont'os.
La sekv'int'a'n tag'o'n do la jun'a Lotrando embusk'is kun si'a mal'larĝ'a spad'o sur la ŝose'o apud Zbečník. Kaj post ne'long'e tra'vetur'as tie vetur'ig'ist'o kun eg'a var'stok'o.
La jun'a Lotrando el'paŝ'is kaj ek'kri'is : ” Mi bedaŭr'as, sinjor'o, sed mi dev'as vi'n pik'mort'ig'i. Mi pet'as, ke vi rapid'e prepar'iĝ'u kaj preĝ'u. ”
La vetur'ig'ist'o ek'genu'is kaj preĝ'is kaj medit'is, kiel sav'iĝ'i el la mizer'o. Li preĝ'is la unu'a'n, la du'a'n Patroni'a'n, kaj dum'e neni'u saĝ'a ide'o ven'is al li. Li preĝ'is jam la dek'a'n kaj la du'dek'a'n Patroni'a'n, kaj tamen neni'o.
” Nu, sinjor'o, ” ek'vok'is la jun'a Lotrand o, ŝajn'ig'ant'e sever'ec'o'n, ” ĉu jam vi est'as prepar'it'a mort'i ? ”
” Tut'e ne, ” dir'is la vetur'ig'ist'o, dent'klak'ant'e. ” Mi est'as ja eg'e grand'a pek'ul'o, tri'dek jar'o'j'n mi ne est'is en preĝ'ej'o, mi sakr'is kiel pagan'o kaj blasfem'is kaj hazard'lud'is kaj pek'is ĉe ĉiu paŝ'o. Sed se mi pov'us konfes'i en Polic'e, ebl'e la di'sinjor'o absolv'us mi'a'j'n pek'o'j'n kaj ne damn'us mi'a'n anim'o'n al infer'o. Por ke vi sci'u, rapid'e mi vetur'os al Polic'e, kaj kiam mi konfes'os la pek'o'j'n, mi re'ven'os ĉi tie'n kaj vi pik'mort'ig'os mi'n. ”
” Bon'e, ” konsent'is Lotrand o, ” dum'e mi atend'os ĉe vi'a vetur'il'o, ”
” Jes, ” dir'is la vetur'ig'ist'o, ” kaj vi, mi pet'as vi'n, prunt'e'don'u al mi vi'a'n ĉeval'o'n, por ke mi pli fru'e re'ven'u. ”
Ankaŭ kun tio konsent'is la ĝentil'a Lotrand o, kaj tiel la vetur'ig'ist'o ek'sid'is sur li'a ĉeval'o kaj rajd'is al Polic'e, dum la jun'a Lotrando mal'jung'is la ĉeval'o'j'n de la vetur'ig'ist'o kaj las'is ili'n paŝt'iĝ'i sur la herb'ej'o.
Sed tiu vetur'ig'ist'o est'is fripon'o kaj ne rajd'is al Polic'e por konfes'i, sed nur ĝis la plej proksim'a gast'ej'o, kaj tie li dir'is, ke sur la ŝose'o atend'as li'n rab'ist'o ; kaj ankoraŭ en la gast'ej'o li trink'is por kuraĝ'iĝ'i kaj kun tri stal'serv'ist'o'j pel'is si'n kontraŭ Lotrando n. Kaj la kvar ul'o'j kruel'e bat'eg'is la povr'ul'o'n Lotrando kaj pel'is li'n ĝis la mont'ar'o, kaj tiel la ĝentil'a rab'ist'o re'ven'is en la grot'o'n ne nur sen pred'o, sed ankaŭ sen la propr'a ĉeval'et'o.
La tri'a'n foj'o'n vetur'is Lotrando sur ŝose'o al Náchod kaj atend'is, kia'n pred'o'n al'port'os la hazard'o al li. Jen vetur'as, vetur'as vetur'il'et'o kovr'it'a per baŝ'o, kaj en ĝi bazar'ul'o vetur'ig'as al la vend'o'plac'o en Náchod nur'a'j'n marcipan'a'j'n kor'o'j'n. Kaj de'nov'e la jun'a Lotrando bar'as la voj'o'n kaj kri'as : ” Hom'o, kapitulac'u, mi est'as rab'ist'o. ”
Nom'e, tio'n instru'is al li la hirt'a Vincent'o.
La bazar'ul'o halt'is, grat'is si'n sub la ĉap'o kaj post'e lev'et'is la baŝ'o'n de la vetur'il'o kaj dir'is intern'e'n : ” Edz'in'o, est'as ĉi tie iu sinjor'o rab'ist'o. ”
Tiam dis'fald'iĝ'is la baŝ'o kaj el la vetur'il'et'o el'ramp'is mal'jun'a dir'a sinjor'in'et'o, apog'is la man'o'j'n je la koks'o'j kaj ek'sput'is je la jun'a Lotrando : ” Ci antikrist'o, ci arki'latron'o, ci Babinskë, ci bandit'o, ci Barabaso, ci baŝibozuko, ci best'o, ci brokant'ul'o, ci cigan'o, ci diabl'o'flor'o, ci diabl'ul'o, ci diboĉ'ul'o, ci dur'kor'ul'o, ci eksces'ul'o, ci fantom'o, ci feroc'ul'o, ci fi'hom'o, ci fi'karakter'o, ci fi'ul'o, kio'n ci aŭdac'as, tiel atak'i honest'a'j'n kaj bon'konduk'at'a'j hom'o'j'n ? ”
” Pardon'u, dam'o, ” flustr'is Lotrando konstern'it'e, ” mi ne supoz'is, ke en la vetur'il'o est'as dam'o. ”
” Mem'kompren'e, est'as, ” daŭr'ig'is la bazar'ul'in'o, ” kaj kia dam'o, ci fripon'o, ci Goljat'o, ci gorĝ'o'tranĉ'ul'o, ci Herold'o, ci hom'tromp'ul'o, ci huligan'o, ci incendi'ist'o, ci indi'an'o, ci insid'ul'o, ci iu, ci Judaso, ci Kaino, ci kanajl'o ! ”
” Mi pet'as mil'foj'e pardon'o'n, ke tiel mi tim'ig'is vi'n, sinjor'in'o, ” ekskuz'is si'n Lotrando en la plej terur'a'j embaras'o'j. ” Treŝarme, madame, silvuple, mi cert'ig'as vi'n pri mi'a plej humil'a bedaŭr'o, ke — ke — ”
” Pak'u ci'n for, ci kanibal'o, ” kri'is la respekt'ind'a dam'o, ” ali'e mi dir'os al ci, ke ci est'as kriminal'ul'o, krim'ul'o, kruel'ul'o, latron'o kaj lucifer'o, mahomet'an'o, mal'bel'ul'o, mal'bon'ul'o, mal'human'ul'o, mal'ornam'o, mal'sakr'ul'o, kaj mav'ul'o, monstr'o, mort'ig'ant'o kaj murd'ul'o, pirat'o, plag'ul'o kaj proto'fripon'o, proto'kanajl'o, rab'ist'o, rabi'ul'o kaj ribel'ul'o kaj Rinald'o Rinaldini — ”
La jun'a Lotrando ne plu aŭd'is, ĉar li fuĝ'is kaj halt'is nur en Brendy ; kaj ankoraŭ ŝajn'is al li, ke la vent'o port'as post li'n i'o'n kiel : ” — sang'avid'ul'o, satan'o, sen'di'ul'o kaj sen'kor'ul'o, sen'taŭg'ul'o kaj ŝtel'em'ul'o, tatar'o, tigr'o, tromp'ul'o, turk'o kaj vampir'o kaj vulgar'ul'o — ”
Kaj tiel sen'ĉes'e ĝi kontinu'is. Apud Ratibořice la jun'a rab'ist'o atak'is or'a'n kaleŝ'o'n, sed en ĝi sid'is princ'id'in'o el Ratibořice kaj est'is tiel bel'a, ke Lotrando en'am'iĝ'is al ŝi kaj pren'is de ŝi nur — kaj ankoraŭ mild'manier'e — parfum'it'a'n tuk'et'o'n. Kaj mem'kompren'e, la bon'odor'o ne sat'ig'is li'a'n band'o'n en Brendy. Kaj ali'foj'e apud Suchovršice li atak'is viand'ist'o'n konduk'ant'a bov'in'o'n al Úpice en buĉ'ej'o'n, kaj vol'is li'n mort'ig'i ; sed la viand'ist'o pet'is, ke li komunik'u al li'a'j dek'du orf'o'j tio'n kaj ali'o'n, kun nun li dir'ig'is al ili tiel emoci'a'j'n, eg'e nobl'a'j'n kaj kor'tuŝ'a'j'n afer'o'j'n, ke Lotrando ek'plor'is kaj la viand'ist'o'n liber'las'is ne nur kun la bov'in'o, sed al'trud'is al li ankoraŭ dek du dukat'o'j'n, por ke li don'u al ĉiu si'a infan'o po or'mon'er'o memor'e al la terur'a Lotrando ; sed dum'e la viand'ist'o, fripon'o, est'is mal'jun'a fraŭl'o kaj eĉ ne kat'o'n li hav'is, des mal'pli dek du infan'o'j'n. Nu, konciz'e, ĉiam, kiam Lotrando vol'is iu'n mord'i aŭ pri'rab'i, io en'miks'iĝ'is, kio instig'is li'a'n ĝentil'ec'o'n kaj delikat'sent'em'o'n, ke neni'o'n de iu li pren'is kaj krom'e dis'don'is ĉio'n si'a'n.
Sed tiel li'a meti'o ne prosper'is ; li'a'j bub'eg'o'j ankaŭ kun la hirt'a Vincent'o dis'kur'is kaj prefer'e ir'is honest'e labor'i inter hom'o'j'n ; Vincent'o mem iĝ'is muel'help'ant'o en muel'ej'o apud Hronov, star'ant'a ankoraŭ ĝis nun sub preĝ'ej'o. La jun'a Lotrando rest'is sol'a en la rab'ist'a kavern'o en Brendy, kaj mal'sat'is kaj est'is sen'konsil'a. Tiam li re'memor'is la sinjor'o'n prior'o'n ĉe la benedikt'an'o'j en Broumov, kiu li'n tre'eg'e ŝat'is, kaj ek'ir'is al li, por demand'i li'n pri konsil'o, kio'n far'i.
Ven'int'e al li, li ek'genu'is kaj plor'is kaj rakont'is, ke al si'a patr'o li dev'o'lig'is sen est'i rab'ist'o, sed est'ant'e eduk'it'a en ĝentil'ec'o kaj afabl'ec'o, li ne pov'as kaj ne pov'as iu'n mort'ig'i aŭ pri'rab'i kontraŭ li'a vol'o. Kaj kio'n do li far'u.
La sinjor'o prior'o post tio dek'du'foj'e snuf'is tabak'o'n kaj dek'du'foj'e en'pens'iĝ'is kaj post'e dir'is : ” Kar'a fil'o, tio'n mi laŭd'as, ke vi est'as ĝentil'a kaj afabl'a al la hom'o'j ; sed rab'ist'o vi ne pov'as rest'i, unu'flank'e tial, ĉar ĝi est'as mort'pek'o, ali'flank'e, ĉar tio'n vi ne sci'as. Sed por ke vi plen'um'u la ĵur'o'n, kiu'n vi don'is al vi'a patr'o, plu vi atak'os la hom'o'j'n, sed plen'honest'e. Vi lu'pren'os akciz'ej'o'n, embusk'o'n ĉe ŝose'o, kaj kiam tie iu preter'vetur'os, vi ek'paŝ'os kontraŭ li'n kaj postul'os de li du krejcer'o'j'n akciz'e. Nu, kaj pret'e. Ĉe ĉi tiu meti'o vi pov'as est'i ĝentil'a, kiel nur vi sci'as kaj dezir'as. ”
Post'e la sinjor'o prior'o skrib'is leter'o'n al la sinjor'o distrikt'a prefekt'o en Turnov, kie li prop'et'is por la jun'a Lotrand o, ke la sinjor'o prefekt'o bon'vol'u konfid'i al li akciz'ej'o'n. Kaj kun la leter'o Lotrando ek'ir'is al la prefekt'ej'o en Trutnov, kaj ver'e ricev'is la akciz'ej'o'n sur la ŝose'o en Zálesí. Tiel la ĝentil'a rab'ist'o ig'is akciz'ist'o sur ŝose'o kaj atak'is vetur'il'o'j'n kaj kaleŝ'o'j'n, por plen'honest'e en'kas'ig'ad'i du'krejcer'a'n akciz'o'n.
Mult'a'j'n jar'o'j'n post'e la sinjor'o prior'o vetur'is el Broumov per kabriolet'o al Úpice vizit'e al sinjor'o paroĥ'estr'o.
Jam anticip'e li ĝoj'is, ke ĉe la akciz'ej'o en Zálesí li vid'os la ĝentil'a'n Lotrando n kaj demand'os li'n, kiel li fart'as. Kaj ver'e ĉe la akciz'ej'o al'paŝ'is al la kabriolet'o barb'ul'o — li est'is Lotrando mem — kaj i'o'n murmur'ant'e al'etend'is la man'o'n.
La sinjor'o prior'o en'poŝ'ig'is la man'o'n, sed ĉar li est'is iom dik'a, li dev'is per unu man'o lev'et'i la ventr'o'n, por per la du'a man'o ating'i la pantalon'o'n ; kaj tial moment'o'n daŭr'is, ol li el'poŝ'ig'is mon'o'n.
Kaj tiam Lotrando ek'parol'is krud'voĉ'e : ” Nu, kiam est'os ? Kiom long'e mi atend'u por ricev'i la du krejcer'o'j'n ? ”
La sinjor'o prior'o serĉ'is en la burs'et'o kaj dir'is : ” Sed mi ne hav'as krejcer'o'j'n ; mi pet'as vi'n, hom'et'o, ŝanĝ'u al mi dek'krejcer'o'n. ”
” Tondr'o al vi, ” ek'kri'is Lotrand o, ” se vi ne hav'as krejcer'o'j'n kial diabl'o'j port'as vi'n ĉi tie'n ? Aŭ vi don'os ĉi tie'n du krejcer'o'j'n, aŭ for'pland'u re'e'n. ”
” Lotrand o, Lotrand o, ” dir'is la sinjor'o prior'o bedaŭr'e, ” ĉu vi ne ek'kon'as mi'n ? Kie vi las'is vi'a'n ĝentil'ec'o'n ? ”
Lotrando embaras'iĝ'is, ĉar nun li ek'kon'is la sinjor'o'n prior'o'n. Kaj li murmur'is i'o'n eg'e mal'bel'a'n, sed ek'reg'int'e si'n dir'is :
” Vi'a pastr'a moŝt'o, ne mir'u, ke ne plu mi est'as ĝentil'a. Ĉu iu iam vid'is ĝentil'a'n akciz'ist'o'n, pont'akciz'ist'o'n, en'kas'ig'ist'o'n aŭ ekzekv'ist'o'n, kiu ne est'us iom murmur'ul'o ? ”
” Vi prav'as, ” dir'is la sinjor'o prior'o. ” Tio'n ankoraŭ neniam iu vid'is. ”
” Do, vid'u, ” ek'murmur'is Lotrand o. ” Kaj nun vetur'u jam al ĉiu'j diabl'o'j. ”
Jen la fin'o de la fabel'o pri la ĝentil'a rab'ist'o ; ebl'e li jam mort'is, sed li'a'j'n id'o'j'n vi renkont'os en mult'a'j kaj mult'a'j lok'o'j kaj vi ek'kon'os ili'n laŭ tio, ke plej komplez'e ili insult'as vi'n, eĉ sen'kaŭz'e. Kaj tio ne bezon'us est'i.
Est'is foj'e mal'riĉ'a sinjor'o aŭ hom'o, fakt'e li nom'iĝ'is Francisko Graf'o, sed tiel oni nom'is li'n nur tiam, kiam li'n arest'is polic'ist'o kaj konduk'is al komisar'ej'o pro vag'ad'o, kie oni en'skrib'is li'n en dik'a'n libr'o'n kaj ig'is pas'ig'i nokt'o'n sur kuŝ'bret'o kaj maten'e oni for'send'is li'n de'nov'e plu'e'n ; ĉe la polic'ej'o oni nom'is li'n Francisko Graf'o, sed la ceter'a'j hom'o'j nom'is li'n ĉiel ali'e : tiu vag'ul'o, tiu ĉif'vest'it'o, tiu vagabond'o, tiu sen'hejm'ul'o, tiu neni'far'ant'o, tiu ted'ul'o, tiu ĉifon'ul'o, tiu ĉif'ul'o, tiu strat'vag'ul'o, tiu pigr'ul'o, tiu mizer'ul'o, tiu mis'individu'o, tiu hom'o, tiu kiu - sci'as - kiu, tiu vag'trot'ul'o, tiu ŝose'trot'ant'o, tiu proskrib'it'o, tiu trot'ul'o, tiu delikt'ul'o, tiu sen'taŭg'ul'o, tiu avid'ul'o, tiu ul'aĉ'o, tiu kanajl'o kaj ankoraŭ ali'a'j'n nom'o'j'n oni don'ad'is al li ; se ĉiu krom'nom'o valid'us almenaŭ unu kron'o'n, li pov'us aĉet'i por ili flav'a'j'n ŝu'o'j'n kaj ebl'e ankaŭ ĉapel'o'n, sed tiel li aĉet'is por tio neni'o'n kaj hav'is nur tio'n, kio'n la hom'o'j don'is al li.
Kiel do vid'ebl'as, la nom'it'a Francisko Graf'o ne ĝu'is la plej bon'a'n reputaci'o'n kaj fakt'e li est'is neni'o ali'a ol vagabond'o ŝtel'ant'a de di'sinjor'o temp'o'n ( sed di'sinjor'o en la etern'o hav'as tiom da temp'o, ke tiel eĉ ne minimum'o perd'iĝ'is ) kaj sci'is neni'o'n ali'a'n ol fajf'i tranĉ'il'o'n. Ĉu vi sci'as, kio est'as fajf'i tranĉ'il'o'n ? Tio'n oni far'as jen'e, ke maten'e la buŝ'o fast'as, tag'mez'e ĝi hav'as neni'o'n por mord'i kaj vesper'e anstataŭ manĝ'o oni fos'et'as inter dent'o'j ; kiam post'e la stomak'o murmur'as pro mal'sat'o, oni dir'is pri tio fajf'i tranĉ'il'o'n. Francisko Graf'o sci'is fajf'i tranĉ'il'o'n tiel, ke li pov'us aranĝ'i koncert'o'j'n, ali'e li est'is bon'ul'o ĝis medol'o — kie sur li, povr'ul'o, trov'iĝ'us karn'o ! Kiam li ricev'is pec'o'n da pan'o, li for'manĝ'is ĝi'n, kaj kiam oni don'is al li mal'bon'a'n vort'o'n, ankaŭ li en'glut'is ĝi'n ; tiom li mal'sat'is. Kaj kiam li ricev'is neni'o'n, li ek'kuŝ'is ie post bar'il'o, kovr'is si'n per mal'lum'o kaj pet'is la stel'et'o'j'n, ke ili atent'u, por ke neni'u ŝtel'u li'a'n ĉap'o'n.
Tia migr'ant'a hom'o sci'as divers'o'n pri la mond'o ; li sci'as, kie li ricev'os manĝ'o'n, sci'as, kie oni insult'os li'n aŭ kie est'as mal'bon'a'j hund'o'j, kiu ĵet'iĝ'as kontraŭ vagabond'o'j'n pli ol ĝendarm'o'j. Sed mi dir'as al vi, ke foj'e est'is hund'o, kiel nur ĝi nom'iĝ'is, aha, Foksl, ankaŭ ĝi, povr'ul'o, jam for'pas'is. Tiu Foksl do serv'is en la kastel'o Chë e kaj hav'is i'a'n strang'a'n karakter'o'n, nom'e kiam ĝi ek'vid'is vagabond'o'n, ĝi kvivitis pro ĝoj'o, danc'is ĉirkaŭ li kaj konduk'is li'n rekt'e en la kastel'a'n kuir'ej'o'n ; sed kiam ven'is en la kastel'o'n iu grand'sinjor'o, ni dir'u baron'o, graf'o, princ'o aŭ ebl'e eĉ la praga ĉef'episkop'o, Foksl boj'aĉ'is je li kiel rabi'a kaj ebl'e dis'karn'us li'n, se koĉer'o ne ferm'us ĝi'n rapid'e en ĉeval'ej'o'n. Kiel vi vid'as, ankaŭ inter la hund'o'j est'as ĉi'a'j diferenc'o'j ; des pli inter la hom'o'j.
Sed kiam ni parol'as jam pri hund'o'j, ĉu vi sci'as, infan'o'j, kial hund'o vost'um'as ? Est'as jen'e. Kiam la di'sinjor'o kre'is la mond'o'n kun ĉio kun'e, li ir'is de unu di'a kre'it'aĵ'o al ali'a kaj bel'e afabl'e ĝi'n demand'is, ĉu ĝi est'as kontent'a en la mond'o kaj ĉu io mank'as al ĝi kaj simil'e. Tiel li ven'is ankaŭ al la unu'a hund'o en la mond'o kaj demand'is ĝi'n, ĉu ebl'e io mank'as al ĝi. La hund'o vol'is rapid'e kap'ne'i, ke dank'e di'o'n ne, sed ĉar ĝust'e ĝi est'is flar'ant'a al io eg'e interes'a ( mi opini'as, ke est'is la unu'a ost'o aŭ la unu'a ŝel'et'o el kolbas'et'o, ankoraŭ varm'a, el'ir'ant'a ĝust'e el la man'o de la Kre'int'o ), la hund'o erar'is kaj fervor'e ek'vost'um'is. Ek'de tiu temp'o la hund'o vost'um'as, dum la ali'a'j best'o'j, kiel ĉeval'o kaj bov'in'o, sci'as kap'jes'i kiel hom'o. Nur la pork'o sci'as nek kap'jes'i nek kap'ne'i, nom'e tial, ĉar kiam Etern'ul'o demand'is, kiel ĝi est'as kontent'a en la di'a mond'o, ĝi plu fos'is per muzel'o inter la glan'o'j kaj nur iom'et'e mal'pacienc'e sving'et'is la vost'et'o'n, kvazaŭ ĝi vol'us dir'i : Pardon'u, moment'o'n, ĝust'e nun mi ne hav'as temp'o'n. Ek'de tiu temp'o la pork'o sen'ĉes'e sving'et'as kaj sku'et'as la vost'et'o'n, dum ĝi viv'as, kaj ĝi'a vost'et'o pun'e ĝis nun est'as konsum'at'a kun kren'o aŭ mustard'o, por ke tio ĝi'n pik'u post la mort'o. Tiel est'as ek'de la kre'o de la mond'o.
Sed ne pri tio mi vol'is hodiaŭ rakont'i, sed pri la vagabond'o, kiu nom'iĝ'is Francisko Graf'o. Tiu vagabond'o vag'is tra la tut'a mond'o ; li est'is eĉ en Trutnov, kie est'as jam german'o'j, kaj en Hradec, kaj en Skal'ic'e, eĉ en Vodolov kaj Marŝov kaj ali'a'j for'a'j urb'o'j de la tut'a mond'o. Dum iom da temp'o li serv'is ankaŭ ĉe mi'a av'o en Černov, sed sci'u, vagabond'o est'as vagabond'o ; li pren'is si'a'j'n kvin aĵ'o'j'n kaj plu'ir'is, al Starkoč aŭ iu ali'a fin'o de la mond'o, kaj de'nov'e nek spur'o nek aŭd'o est'is pri li ; tia nomad'a karakter'o li est'is.
Jam mi dir'is al vi, ke oni nom'is li'n vagabond'o, ĉifon'ul'o, sen'hejm'ul'o kaj ankoraŭ divers'manier'e ; foj'e ankaŭ oni dir'is al li, ke li est'as ĉio'pren'ant'o, ŝtel'ist'o, fripon'o aŭ rab'ul'o, sed en tio oni eg'e mal'just'um'is li'n. Francisko Graf'o neniam i'o'n de iu pren'is, ŝtel'is, nek pinĉ'pren'is.
Kred'u mi'n, eĉ ne tiom, kiom sub ung'o kaŝ'iĝ'us. Ĝust'e tial, ĉar li est'is tiel honest'a, fin'e li ĝis'viv'is grand'a'n glor'o'n ; sed ĝust'e pri tio mi vol'as rakont'i al vi.
Foj'e do tiu vagabond'o Francisko star'is en Podmëstečko kaj medit'is, ĉu ir'i por bulk'o al la bak'ist'o Viček aŭ al la mal'jun'a sinjor'o Prouza por korn'bulk'o. Kaj jen preter li ir'as nobl'a sinjor'o, ebl'e li est'is fremd'a fabrik'ant'o aŭ agent'o, kaj port'as en la man'o led'a'n kofr'et'o'n. Subit'e ek'blov'is vent'o, de'ĵet'is la ĉapel'o'n de tiu sinjor'o kaj jam rul'ig'is ĝi'n tra la ŝose'o. ” Hom'o, ten'u ĝi'n por moment'o, ”
ek'kri'is rapid'e tiu sinjor'o kaj ĵet'is al Francisko la led'a'n kofr'et'o'n ; kaj antaŭ ol vi dir'us klak, jam polv'iĝ'is post li ĝis ie apud Sychrov, por kapt'i la ĉapel'o'n.
Star'as do Francisko Graf'o kun la kofr'et'o en la man'o kaj atend'as, ĝis re'ven'os tiu sinjor'o. Li atend'as du'on'hor'o'n, atend'as unu hor'o'n, sed la sinjor'o neni'e. Francisko eĉ ne kuraĝ'as rapid'kur'i por la bulk'o, por ke ebl'e la sinjor'o ne preter'pas'u li'n, kiam li re'ven'os por la kofr'et'o. Li atend'as du hor'o'j'n, tri hor'o'j'n kaj por ne enu'i, li fajf'as dum'e tranĉ'il'o'n. La sinjor'o ne re'ven'as, kaj jam nokt'iĝ'as.
Sur la ĉiel'o bril'et'as la stel'et'o'j, la tut'a urb'et'o dorm'as kaŭr'ant'e kiel kat'o post forn'o, mir'e ke ĝi ne ronron'as, kiel bon'e est'as al ĝi en la kusen'o'j. Sed la vagabond'o Francisko ankoraŭ sen'ĉes'e star'as, tim'trem'as, rigard'as al la stel'et'o'j'n kaj atend'as, ĝis la sinjor'o re'ven'os. Bat'is ĝust'e la nokt'o'mez'o, kiam aŭd'iĝ'is post li terur'a voĉ'o : ” Kio'n vi far'as ĉi tie ? ”
” Mi atend'as ĉi tie iu'n fremd'a'n sinjor'o'n, ” dir'is Francisko. ” Kaj kio'n vi hav'as en la man'o ? ” demand'is la terur'a voĉ'o.
” Kofr'et'o'n de tiu sinjor'o, ” rakont'is la vagabond'o. ” Mi dev'as ĝi'n ten'i por li ĝis li'a re'ven'o. ”
” Kaj kie est'as tiu sinjor'o ? ” demand'is la terur'a voĉ'o la tri'a'n foj'o'n.
” Li nur for'kur'is, por kapt'i si'a'n ĉapel'o'n, ” dir'is Francisko.
” Haha, ” dir'is la terur'a voĉ'o. ” Tre suspekt'ind'e. Ir'u kun mi. ”
” Ne ebl'as, ” defend'is si'n la vagabond'o, ” Mi dev'as atend'i ĉi tie. ”
” En nom'o de la leĝ'o mi arest'as vi'n, ” ek'tondr'is la grand'a voĉ'o, kaj tiam Francisko Graf'o kompren'is, ke tiu est'as sinjor'o Boura, polic'ist'o, ke li dev'as obe'i. Li grat'frot'is si'n, ek'ĝem'is kaj ir'is kun sinjor'o Boura al la komisar'ej'o. Tie oni en'skrib'is li'n en la dik'a'n libr'o'n kaj ferm'is li'n en karcer'o ; sed tiu'n kofr'et'o'n dum'e oni ŝlos'is, ĝis ven'os maten'e sinjor'o juĝ'ist'o.
Maten'e oni ven'ig'is la vagabond'o'n antaŭ sinjor'o'n juĝ'ist'o'n ; kaj tiu ja est'is, ver'ver'e, sinjor'o konsil'ist'o šulc, — ankaŭ tiu'n la kap'o ne plu dolor'as.
” Ci sen'taŭg'ul'o, ci strat'vag'ul'o, ci neni'far'ul'o, ” dir'is la sinjor'o juĝ'ist'o, ” jam de'nov'e ĉi tie ? Pas'is apenaŭ monat'o, kiam ni ferm'is ci'n pro la vag'ad'o. Jesuo, hom'et'o, kun ci ni hav'as ĝen'aĵ'o'j'n ! Nu, kie oni ci'n pren'is, ĉu de'nov'e ci vag'is ? ”
” Tut'e ne, moŝt'a sinjor'o, ” dir'is vagabond'o Francisko, ” jen sinjor'o Boura mi'n arest'is, ĉar mi star'is. ”
” Nu, vid'u, ci mav'ul'o, ” dir'is la sinjor'o juĝ'ist'o, ” kial ci star'is ? Se ci ne est'us star'int'a, oni ne est'us arest'int'a ci'n.
Sed mi aŭd'as, ke oni trov'is ĉe ci i'a'n kofr'et'o'n. Ĉu ver'e ? ”
” Mi pet'as, moŝt'a sinjor'o, ” dir'is la vagabond'o, ” tiu'n kofr'et'o'n don'is al mi iu fremd'a sinjor'o. ”
” Hom'o, ” ek'kri'is la sinjor'o juĝ'ist'o. ” Tiu'n fremd'a'n sinjor'o'n, tio'n jam ni sci'as. Kiam iu i'o'n ŝtel'as, li dir'as do, ke tio'n li ricev'is de iu fremd'a sinjor'o. Hom'et'o, per tio vi ne tromp'os ni'n. Kaj kio en'est'as en la kofr'et'o ? ”
” Tio'n mi ne sci'as, per mi'a anim'o, ” dir'is vagabond'o Francisko.
” Ci fripon'o, ” dir'is la sinjor'o juĝ'ist'o, ” ni mem rigard'os tio'n. ”
Kaj la sinjor'o konsil'ist'o mal'ferm'is la kofr'et'o'n kaj ek'salt'is pro surpriz'o. Tie est'is nur'a mon'o, kaj kiam li ĝi'n kalkul'is, ĝi far'is unu milion'o'n tri'cent ses'dek sep'mil ok'cent dek kvin kron'o'j'n naŭ'dek du heler'o'j'n kaj krom'e unu dent'o'bros'o.
” Tondr'o al tio, ” ek'kri'is la sinjor'o juĝ'ist'o, ” hom'o, kie ci ŝtel'is ĝi'n ? ”
” Mi pet'as, sinjor'a moŝt'o, ” demand'is si'n Francisko Graf'o, ” tio'n ig'is mi'n ten'i tiu fremd'a sinjor'o, kiu est'is kapt'ant'a la ĉapel'o'n, kiu'n vent'o pren'is de li. ”
” Ci ŝtel'ist'o ŝtel'ist'a, ” vok'is la sinjor'o juĝ'ist'o, ” ĉu ci opini'as, ke mi kred'as tio'n al ci ? Mi ŝat'us vid'i iu'n, kiu konfid'us al tia ĉifon'vest'it'o, kia ci est'as, unu milion'o'n tri'cent ses'dek sep'mil ok'cent dek kvin kron'o'j'n naŭ'dek du heler'o'j'n kaj krom'e dent'o'bros'o'n ! Marŝ ’ karcer'e'n ! Mi esplor'os jam, de kiu ci ŝtel'is la kofr'et'o'n ! ”
Kaj tiel okaz'is, ke la povr'ul'o'n Franciskon oni ferm'is en arest'ej'o por eg'e long'a temp'o. Pas'is vintr'o kaj pas'is printemp'o, kaj ankoraŭ oni trov'is neniu'n, kiu postul'us la mon'o'n ; kaj tial sinjor'o konsil'ist'o šulc, sinjor'o polic'ist'o Boura kaj la ceter'a'j sinjor'o'j de la tribunal'o kaj polic'o opini'is, ke Francisko Graf'o, sen'hejm'a vagabond'o kaj sen daŭr'a okup'o, plur'foj'e pun'it'a kaj en'tut'e mal'ornam'o fripon'a, ie mort'ig'is kaj en'ter'ig'is ne'kon'at'a'n sinjor'o'n kaj pren'is de li la kofr'et'o'n kun mon'o. Kiam pas'is jar'o kaj tag'o, Francisko Graf'o star'is antaŭ tribunal'o pro murd'o de ne'kon'at'a sinjor'o kaj pro rab'o de unu milion'o tri'cent ses'dek sep'mil ok'cent dek kvin kron'o'j du heler'o'j kaj dent'o'bros'o. Uf, uf, infan'o'j, por tia afer'o est'as ŝnur'o.
” Ci ruz'ul'o, ci rab'ist'o, ci prem'ul'o, ” dir'is la sinjor'o juĝ'ist'o al la akuz'it'o, ” konfes'u do fin'e, kie ci mort'ig'is kaj en'ter'ig'is tiu'n sinjor'o'n ; ci pend'os pli bon'e, se ci konfes'os. ”
” Ja mi ne mort'ig'is li'n, moŝt'a sinjor'o, ” defend'is si'n la povr'ul'o Francisko ; ” li ĉas'is nur la ĉapel'o'n, kaj hop, kaj jam polv'is post li ; li kur'eg'is kiel ŝu'ist'o al foir'ej'o kaj la kofr'et'o'n li las'is tial en mi'a'j man'o'j. ”
” Nu, ” ek'ĝem'is la sinjor'o juĝ'ist'o, ” sed se nepr'eg'e ci vol'as, ni pend'um'os ci'n ankaŭ sen konfes'o. Sinjor'o Boura, tiu'n obstin'eg'a'n krim'ul'o'n help'e de di'o pend'um'u. ”
Apenaŭ li fin'dir'is tio'n, kiam dis'pord'iĝ'is kaj tie star'is iu fremd'a sinjor'o, plen'polv'it'a kaj spir'eg'ant'a. ” Jam trov'it'e, ” li el'vort'is.
” Kiu est'as trov'it'a ? ” demand'is la sinjor'o juĝ'ist'o sever'voĉ'e.
” Tiu ĉapel'o, ” dir'is la fremd'ul'o, ” hom'o'j, kia ĥaos'o ĝi est'is ! Mi ir'as do, jam unu jar'o pas'is, tra Podměstečko, kaj subit'a vent'o for'port'as mi'a'n ĉapel'o'n. Mi ĵet'as mi'a'n kofr'et'o'n, ne sci'ant'e al kiu, kaj hop post la ĉapel'o'n. Sed la ĉapel'o, fi'ul'o mis'mor'a, rul'iĝ'as trans pont'o'n al Sychrov kaj post Sychrov al Zálesí kaj al Rtyně kaj trans Kostelec- on al Zbečník kaj trans la tut'a'n Hronov al Náchod kaj tra tie al la prus'a lim'o. Mi konstant'e post ĝi'n ; preskaŭ jam mi ten'as ĝi'n, sed sur la lim'o kapt'as mi'n akciz'ist'o, kaj kial vi tiel kur'as. Mi dir'as, post mi'a'n ĉapel'o'n.
Antaŭ ol mi klar'ig'is tio'n al li, la ĉapel'o est'is de'nov'e trans la horizont'o. Mi sat'dorm'is kaj maten'e ek'ir'is post ĉapel'o'n en Prusi'o'n, al Levín kaj Chudoba, kie est'as tiu fetor'a akv'o — ”
” Atend'u, ” dir'is la sinjor'o juĝ'ist'o. ” Ĉi tie est'as juĝ'ej'o kaj ne ia geografi'a parol'ad'o. ”
” Mi dir'os tio'n do tut'e konciz'e, ” dir'is la fremd'ul'o. ” En Chudoba mi sci'iĝ'as, ke mi'a ĉapel'o el'trink'is tie glas'o'n da akv'o, aĉet'is baston'o'n kaj post'e trajn'e vetur'is al Svidnice. Mem'kompren'e, mi vetur'as post ĝi'n. En Svidnice, la ĉapel'o, petol'ul'o, tra'nokt'is en hotel'o, ne pag'is la faktur'o'n, kaj post'e for'vetur'is, oni ne sci'as kie'n. Post pli long'a esplor'ad'o mi sci'iĝ'is, ke ĝi promen'as tra Krakovo, kaj eĉ ĝi vol'as edz'iĝ'i tie al iu vidv'in'o. Mi vetur'as do al Krakovo post ĝi'n. ”
” Kaj kial vi ĝi'n tiel ĉas'is ? ” demand'is la sinjor'o juĝ'ist'o.
” Nu, ” dir'is la fremd'ul'o, ” ĝi est'is ankoraŭ du'on'nov'a ĉapel'o, kaj krom'e, mi en'ŝov'is sub ĝi'a'n ruband'o'n mi'a'n re'ven'bilet'o'n de Svatožovice al Starkoč. Pri tiu re'ven'bilet'o mi hav'is interes'o'n, sinjor'o konsil'ist'o. ”
” Aha, ” dir'is la sinjor'o juĝ'ist'o, ” tut'e ĝust'e. ”
” Mi sam'opini'as, ” dir'is la fremd'ul'o. ” Mi ne aĉet'os ja du'foj'e bilet'o'n. Kie mi ĉes'is ? Ha, ke mi vetur'as al Krakovo. Bon'e mi al'vetur'as tie'n, kaj dum'e la ĉapel'o, kanajl'o, for'vetur'is en la unu'a klas'o en Varsovion, ŝajn'ig'ant'e si'n diplomat'o. ”
” Sed tio ja est'as tromp'o. ” vok'is la sinjor'o juĝ'ist'o.
” Ja mi akuz'is ĝi'n, ” dir'is la fremd'ul'o, ” kaj la polic'o telegraf'is el Krakovo al Varsovio, ke ĝi est'u arest'it'a. Sed dum'e mi'a ĉapel'o hav'ig'is al si pelt'mantel'o'n, ĉar komenc'iĝ'is jam vintr'o, kresk'ig'is al si barb'o'n kaj vetur'is al Moskvo. ”
” Kaj kio'n ĝi far'is en Moskvo ? ” demand'is la sinjor'o juĝ'ist'o.
” Nu, kio'n ĝi far'us tie, ” dir'is la fremd'ul'o. ” Ĝi politik'um'is, aĉ'ul'o. Ĝi iĝ'is ĵurnal'ist'o. Post'e ĝi ek'obstin'is, ke ĝi uzurp'os la reg'ad'o'n, sed tiam la rus'o'j jam arest'is ĝi'n kaj kondamn'is al mort'o'pun'o ; sed kiam oni gvid'is ĝi'n al la ekzekut'ej'o, ek'blov'is vent'o, kaj ĝi, bub'aĉ'o, komenc'is rul'iĝ'i sur'strat'e kaj tra'glit'is inter la krur'o'j de soldat'o'j kaj rul'iĝ'is tra pa'nj'o Rusio ĝis Novoĉerkask o. Tie ĝi sur'kap'ig'is pelt'ĉap'o'n kaj iĝ'is hetman'o de la Don'a'j kozak'o'j. Mi persekut'as ĝi'n kaj fin'e ĝi'n kapt'is ; kaj tiam, ĝi, fi'ul'o, al'fajf'as si'a'j'n kozak'o'j'n kaj ordon'as al ili, ke ili paf'mort'ig'u mi'n. ”
” Kaj kio plu'e ? ” demand'is la sinjor'o juĝ'ist'o avid'e.
” Nu, kio plu est'us, ” dir'is la fremd'ul'o. ” Mi dir'as al ili, ke kozak'o'j'n mi ne tim'as, ke ni tranĉ'as ili'n por sup'o *. Mi ne sci'as, sinjor'o konsil'ist'o, ĉu ĉi tie ĉe vi kresk'as kozak'o'j X — ”
” Ili kresk'as kaj abund'e, ” dir'is la sinjor'o konsil'ist'o.
” Plej mult'e apud libatov, kaj en'tut'e tie, kie kresk'as betul'o'j kaj tem'ul'o'j. ”
” Kozak'o est'as tut'e bon'gust'a fung'o, ” dir'is la fremd'ul'o, ” nur ĝi hav'as iom lign'ec'a'n pied'et'o'n. Mi dir'as do, kozak'o'j'n ni kuir'as en sup'o aŭ dis'tranĉ'as je pec'et'o'j kaj sek'ig'as ; tio'n la kozak'o'j tiel ek'tim'is, ke ili liber'las'is mi'n.
Sed dum'e mi'a ĉapel'o, fripon'o, sur'ĉeval'iĝ'is kaj galop'is orient'e'n. Mem'kompren'e, mi post ĝi'n. Kaj en Orenburg ĝi en'trajn'iĝ'is kaj vetur'is al Omsk kaj trans la tut'a'n Siberion, sed en Irkutsk ĝi perd'iĝ'is al mi ; oni'dir'e tie ĝi hav'ig'is al si mon'o'n, sed post'e ĝi'n kapt'is rab'ist'a'j ĥunĥuzoj kaj pri'rab'is pri ĉio, ĝi sav'is nur si'a'n pur'a'n viv'o'n. Post'e mi renkont'is ĝi'n sur'strat'e en Blagoveščensko, sed ĝi, ruz'ul'o, eskap'is kaj rul'iĝ'is tra la tut'a Manĉuri'o al la Ĉin'a Mar'o. Sur la mar'bord'o mi ating'is ĝi'n, ĉar ĝi tim'is la akv'o'n. ”
” Tie do vi kapt'is ĝi'n ? ” demand'is la sinjor'o juĝ'ist'o.
” Tut'e ne, ” dir'is la fremd'ul'o. ” Mi kur'as al ĝi sur la bord'o de la mar'o, sed tiu'moment'e la vent'o turn'iĝ'is kaj la ĉapel'o rul'iĝ'is okcident'e'n. Mi post ĝi'n, kaj tiel mi est'is kapt'ant'a ĝi'n trans Ĉini'o'n kaj Turkestan'o'n, part'e pied'e, part'e en port'il'o'j, sur ĉeval'o'j aŭ kamel'o'j, ĝis de'nov'e en Taŝkent'o ĝi en'trajn'iĝ'is kaj vetur'is re'e'n al Orenburg. De tie ĝi vetur'is al Ĥarkovo kaj Odeso, kaj de tie en Hungari'o'n, post'e ĝi turn'iĝ'is al Olomouc kaj česká Třebová kaj al Tëniště kaj fin'e de'nov'e ĉi tie'n. Kaj ĉi tie antaŭ kvin minut'o'j mi kapt'is ĝi'n sur la plac'o, ĝust'e kiam ĝi vol'is ir'i en gast'ej'o'n por gulaŝ'o. Do, jen ĝi est'as. ”
Ĉe tio li montr'is la ĉapel'o'n ; ĝi est'is tut'e kaput'a, sed ali'e neni'u est'us dir'int'a, ke ĝi est'as tia ruz'eg'a fripon'o.
” Kaj nun ni rigard'os, ” ek'kri'is la fremd'ul'o, ” ĉu ĝi hav'as sub la ruband'o la re'ven'bilet'o'n el Svatožovice al Starkoč. ” Li palp'is sub la ruband'o'n kaj el'ig'is la bilet'o'n.
” Jen ĝi, ” li ek'kri'is triumf'e. ” Almenaŭ nun, mi vetur'os sen'pag'e al Starkoč. ”
” Hom'et'o, ” dir'is la sinjor'o konsil'ist'o, ” tiu vi'a bilet'o ne plu valid'as ! ”
” Kial ? ” mir'is la fremd'ul'o.
” Nu, la re'ven'bilet'o valid'as nur tri tag'o'j'n ; kaj ĉi tiu, kiel mi vid'as, aĝ'as jam unu jar'o'n kaj unu tag'o'n. Mi'a kar'a, tiu ne plu valid'as. ”
” Tondr'e al tio, ” dir'is la fremd'ul'o, ” tio'n mi ne pens'is.
Nun mi dev'os aĉet'i nov'a'n bilet'o'n, kaj mi hav'as eĉ ne et'mon'er'o'n. ” La fremd'ul'o ek'grat'is si'a'n kap'o'n. ” Sed atend'u, mi ig'is ten'i mi'a'n kofr'et'o'n al iu vir'o, kiam mi ek'ĉas'is la ĉapel'o'n. ”
” Kiom da mon'o est'is en ĝi ? ” rapid'is demand'i la sinjor'o juĝ'ist'o.
” Se mi ne erar'as, ” dir'is la fremd'ul'o, ” en ĝi est'is unu milion'o tri'cent ses'dek sep'mil ok'cent dek kvin kron'o'j naŭ'dek du heler'o'j kaj dent'o'bros'o. ”
” Akurat'e tiom, ” dir'is la sinjor'o juĝ'ist'o. ” La kofr'et'o'n ni hav'as ĉi tie kun ĉiu mon'o, ankaŭ kun la dent'o'bros'o. Kaj jen star'as tiu vir'o, al kiu vi ig'is ten'i vi'a'n kofr'et'o'n. Li nom'iĝ'as Francisko Graf'o, kaj ĝust'e nun mi kaj tiu sinjor'o Boura kondamn'is li'n al mort'o, ke li pri'rab'is vi'n kaj murd'is. ”
” Ni rigard'u, ” dir'is post tio la fremd'ul'o, ” vi arest'is do la povr'ul'o'n ? Nu, almenaŭ li ne disip'is ĉiu'n mon'o'n, kiu est'is en la kofr'et'o. ”
Tiam la sinjor'o juĝ'ist'o ek'star'is kaj solen'e dir'is : ” Nur nun mi vid'as, ke Graf'o Francisko ne ŝtel'is, ne for'pren'is, ne al'propr'ig'is, ne pinĉ'pren'is, ne kaŝ'pren'is kaj sam'e ne al'propr'ig'is al si el la mon'o ĉe li depon'it'a nek mon'er'et'o'n, et'mon'er'o'n, krejcer'o'n aŭ heler'o'n, nikel'aĵ'o'n, groŝ'o'n nek du'on'groŝ'o'n, kvankam, kiel post'e est'is konstat'it'e, li mem hav'is eĉ ne por banked'bulk'o aŭ por dalaman o, korn'bulk'o aŭ ali'a nutr'aĵ'o aŭ frand'aĵ'o, nom'at'a ankaŭ bak'aĵ'o kaj latin'e cerealia. Per ĉi tio mi deklar'as, ke Graf'o Francisko ne kulp'iĝ'is pro murd'o, viv'sen'ig'o, latin'e homicidio , mort'ig'o, en'ter'ig'o de mort'int'o, rab'o aŭ per'fort'o, ŝtel'o kaj en'tut'e pro ŝtel'ist'ad'o ; sed mal'e, li atend'is tag'o'n kaj nokt'o'n sur'lok'e, por honest'e kaj sen mal'grand'ig'o re'don'i unu milion'o'n tri'cent ses'dek sep'mil ok'cent dek kvin kron'o'j'n naŭ'dek du heler'o'j'n kaj la dent'o'bros'o'n.
Tial mi deklar'as, ke li est'as absolv'it'a de la akuz'o, am'e'n.
Uf, bub'o'j, tiel long'a'n parol'o'n mi far'is, ĉu ? ”
” Nu jes, ” dir'is la fremd'ul'o. ” Vi pov'us jam don'i parol'o'n al ĉi tiu honest'a vagabond'o. ”
” Kio'n mi dir'u, ” dir'is Francisko Graf'o modest'e. ” Dum mi'a viv'o mi pren'is de neni'u eĉ ne fal'frukt'o'n. Tia jam est'as mi'a natur'o. ”
” Hom'o, ” deklar'is la fremd'ul'o, ” inter vagabond'o'j kaj ali'a'j hom'o'j vi est'as blank'a kornik'o. ”
” Ankaŭ mi dir'as tio'n, ” al'dir'is sinjor'o polic'ist'o Boura, kiu, kiel jam vi rimark'is, ĝis tiu moment'o ankoraŭ ne mov'is la buŝ'o'n.
Tiel do Francisko Graf'o de'nov'e est'is liber'a ; sed rekompenc'e por li'a honest'ec'o la fremd'ul'o don'is al li tiom da mon'o, ke Francisko pov'us por ĝi aĉet'i al si unu dom'o'n, kaj en tiu'n dom'o'n unu tabl'o'n, sur tiu'n tabl'o'n unu teler'o'n kaj sur tiu'n teler'o'n unu varm'a'n anduj'o'n. Sed ĉar Francisko Graf'o hav'is tru'a'n poŝ'o'n, li perd'is la mon'o'n kaj hav'is de'nov'e neni'o'n. Li ir'is do, kie'n la pied'o'j li'n konduk'is, kaj dum'voj'e fajf'is tranĉ'il'o'n. Sed tiu blank'a kornik'o ne las'is li'n trankvil'a.
Por tra'nokt'o li en'ramp'is en gard'ist'a'n bud'o'n kaj dorm'is kiel ŝtip'o ; kiam maten'e li el'ig'is la kap'o'n, la sun'o bril'is, la tut'a mond'o bril'et'is pro freŝ'a ros'o kaj sur bar'il'o antaŭ la bud'o sid'is blank'a kornik'o. Francisko, kiu ĝis nun ne vid'is blank'a'n kornik'o'n, rigard'is ĝi'n konfuz'it'e, preskaŭ li ne spir'is. Ĝi est'is blank'a kiel fal'int'a neĝ'o, la okul'o'j'n hav'is ruĝ'a'j'n kiel ruben'o'n kaj la krur'et'o'j'n roz'a'j'n, kaj per bek'o komb'is si'a'j'n flug'il'o'j'n. Ek'vid'int'e Franciskon, ĝi ek'sku'is la flug'il'o'j'n, kvazaŭ ĝi vol'us for'flug'i, sed rest'is sid'ant'a kaj mal'fid'e rigard'is per unu ruben'a okul'o la hirt'a'n kap'o'n de Francisko.
” Ci, ” ĝi aŭd'is subit'e, ” ĉu ci ne ek'bat'os mi'n per ŝton'o ? ”
” Mi ne ek'bat'os, ” dir'is Francisko, kaj nur nun li ek'mir'is, ke la kornik'o parol'as. ” Kiel ebl'as, ke ci sci'as parol'i ? ”
” Mal'grav'e, ” dir'is la kornik'o, ” Ni blank'a'j kornik'o'j, ni ĉiu'j sci'as parol'i. La nigr'a'j kornik'o'j nur grak'as, sed mi sci'as dir'i kio'n nur ci re'memor'os. ”
” Las'u tio'n, ” mir'is vagabond'o Francisko. ” Dir'u la vort'o'n krad'o. ”
” Krad'o, ” dir'is la kornik'o.
” Dir'u do krak ’, ” pet'is Francisko.
” Krak ’, ” ripet'is la kornik'o. ” Ci vid'as do, ke mi sci'as parol'i. Ni blank'a'j kornik'o'j ne est'as ja iu ajn. Ordinar'a kornik'o sci'as kalkul'i nur ĝis kvin, sed blank'a kornik'o sci'as kalkul'i ĝis sep. Atent'u : unu, du, tri, kvar, kvin, ses, sep. Kaj ĝis kiom ci sci'as kalkul'i ? ”
” Nu, almenaŭ ĝis dek, ” dir'is Francisko.
” Ne tro'ig'u ! Montr'u ! ”
” Eventual'e do : naŭ meti'o'j, mizer'o la dek'a. ”
” Ni vid'u, ” vok'is la nigr'a kornik'o, ” ci est'as eg'e sagac'a bird'o. Ni blank'a'j kornik'o'j est'as nom'e la plej bon'a'j bird'o'j. Ci vid'as, ke en preĝ'ej'o'j la hom'o'j hav'as pentr'it'a'j'n grand'a'j'n bird'o'j'n kun blank'a'j anser'flug'il'o'j kaj hom'a'j bek'o'j ? ”
” Aha, ” dir'is Francisko, ” ci opini'as anĝel'o'j'n. ”
” Jes, ” dir'is la kornik'o. ” Sci'u, tio est'as fakt'e blank'a'j kornik'o'j ; sed nur ne mult'a'j vid'is iam blank'a'n kornik'o'n.
Ni est'as, mi'a kar'a eg'e rar'a'j. ”
” Por dir'i al ci la ver'o'n, ” dir'is Francisko, ” oni'dir'e ankaŭ mi est'as blank'a kornik'o. ”
” Nu, ” dir'is la blank'a kornik'o dub'em'e, ” tro blank'a ci ne est'as. Kiu dir'is al ci, ke ci est'as blank'a kornik'o ? ”
” Hieraŭ dir'is tio'n al mi sinjor'o konsil'ist'o šulc el la tribunal'o, kaj iu fremd'a sinjor'o, kaj sinjor'o polic'ist'o Boura. ”
” Ni vid'u, ” mir'is la blank'a kornik'o. ” Kio ci fakt'e est'as ? ”
” Mi est'as nur Graf'o Francisko, ” dir'is la vagabond'o si'n'ĝen'e.
” Graf'o ? Ci est'as graf'o ? ” ek'kri'is la kornik'o. ” Ci mensog'as, ĉu ? Neni'u graf'o est'as tiel ĉifon'vest'it'a. ”
” Sci'u, ” dir'is la vagabond'o, ” mi est'as ĝust'e ĉifon'a Graf'o. ”
” Kaj en kiu land'o ci est'as graf'o ? ” demand'is la kornik'o.
” Nu, ĉie. Mi est'as Graf'o ĉi tie, kaj kiam mi est'as en Skal'ic'e, mi est'as ankaŭ Graf'o, kaj en Trutnov ankaŭ — ” Kaj en Angli'o ? ”
” En Angli'o ankaŭ mi est'us Graf'o. ”
” Sed ne en Franci'o. ”
” Ankaŭ en Franci'o. Ĉie mi est'as Graf'o Francisko. ”
” Ne ebl'as, ” dir'is la kornik'o. ” Dir'u per mi'a anim'o. ”
” Per mi'a anim'o, ” ĵur'is Francisko.
” Dir'u, di'o sci'as, ” pet'is la blank'a kornik'o.
” Di'o sci'as, ” dir'is Francisko. ” Mi tra'fal'u sur'lok'e, se tio ne est'as ver'o. Sek'iĝ'u mi'a lang'o. ”
” Sufiĉ'as, ” inter'romp'is li'n la kornik'o. ” Kaj ĉu inter la blank'a'j kornik'o'j ci kuraĝ'us est'i graf'o ? ”
” Ankaŭ inter la blank'a'j kornik'o'j'n, ” li dir'is, ” mi ven'us nur kiel Graf'o Francisko. ”
” Atend'u do, ” dir'is la kornik'o, ” tie sur la Grak'mont'o ni hav'as parlament'o'n, kie ni vol'as elekt'i graf'o'n por ĉiu'j kornik'o'j. Graf'o de ĉiu'j kornik'o'j est'as ĉiam nur blank'a kornik'o. Ĉar ci est'as blank'a kornik'o kaj krom'e ver'a graf'o, ebl'as, ke ni elekt'os ci'n. Sci'u, atend'u ĉi tie ĝis la tag'mez'o ; kaj tag'mez'e mi al'flug'os por dir'i al ci, kiel fin'iĝ'is la elekt'o'j. ”
” Mi atend'os do, ” dir'is Francisko Graf'o ; kaj la blank'a kornik'o dis'etend'is la blank'a'j'n flug'il'o'j'n, ke nur ili ek'bril'is, kaj flug'is al la Grak'mont'o.
Atend'is do Francisko Graf'o kaj sun'ĝu'is ; kiel vi sci'as, infan'o'j, ĉiu'j elekt'o'j, tio est'as eg'e da parol'ad'o, kaj tial la blank'a'j kornik'o'j tiel long'e disput'is kaj kverel'is sur la Grak'mont'o kaj ne pov'is akord'iĝ'i, ĝis la fabrik'o en Sychrov signal'is tag'mez'o'n. Nur tiam la kornik'o'j komenc'is la elekt'ad'o'n de graf'o de ĉiu'j kornik'o'j.
Sed Francisko Graf'o hav'is da atend'ad'o ĝis'lok'e kaj ankoraŭ mult'e pli da mal'sat'o, kaj tial post la tag'mez'o li ek'ir'is al Hronov al mi'a av'o muel'ist'o pro freŝ'a bon'odor'a pan'tranĉ'aĵ'o.
Kaj kiam la blank'a kornik'o al'flug'is por anonc'i al li, ke li est'as elekt'it'a graf'o, li est'is tut'e for, post mont'o'j kaj val'o'j.
La kornik'o'j lament'is, ke perd'iĝ'is ili'a graf'o ; kaj la blank'a'j kornik'o'j ordon'is al la nigr'a'j, ke ili flug'u tra la tut'a mond'o kaj serĉ'u li'n kaj vok'u kaj al'konduk'u al la kornik'a tron'o, kiu est'as en la arb'ar'o sur la Grak'mont'o.
Ek'de tiu temp'o la kornik'o'j flug'as tra la mond'o kaj sen'ĉes'e kri'as : ” Graf ! Graf ! ” Kaj ĉef'e en vintr'o, kiam ili est'as mult'a'j kun'e, ili ĉiu'j re'memor'as kaj flug'as trans kamp'o'j'n kaj arb'ar'o'j'n kri'ant'e : ” Graf ! Graaf ! Graaa ! Graaaaaf ! ”
Tio'n ebl'e, infan'o'j, vi sci'as, ke en ĉiu polic'ej'o aŭ polic'a staci'o vigl'as kelk'e da sinjor'o'j la tut'a'n nokt'o'n, se ebl'e io okaz'us, kiel se eventual'e i'e'n en'trud'iĝ'us rab'ist'o'j aŭ se mal'bon'a'j hom'o'j vol'us iu'n damaĝ'i. Tial la sinjor'o'j polic'ist'o'j en la polic'ej'o mal'dorm'as ĝis la maten'o, dum la ali'a'j polic'ist'o'j, kiu'j'n oni nom'as patrol'o, ir'ad'as tra la strat'o'j kaj atent'as rab'ist'o'j'n, ŝtel'ist'o'j'n, fantom'o'j'n kaj i'a'j'n ali'a'j'n mal'ord'o'j'n.
Kaj kiam la patrol'o'n ek'dolor'as la krur'o'j, ĝi re'ven'as al la polic'ej'o kaj de'nov'e ali'a polic'ist'o ir'as atent'i sur'strat'e.
Tiel tio daŭr'as la tut'a'n nokt'o'n ; kaj por ke la temp'o pli bon'e pas'u al ili, la polic'ist'o'j fum'as en la polic'ej'o pip'o'j'n kaj rakont'as al si, kio'n kie ne'ordinar'a'n ili vid'is.
Foj'e ankaŭ ili tiel fum'is kaj babil'is, kiam el la patrol'ad'o re'ven'is iu polic'ist'o, atend'u, ja li est'is sinjor'o Halaburd, kaj dir'is : ” Salut'o'n, jun'ul'o'j ! Mi raport'as, ke la krur'o'j mi'n dolor'as. ”
” Sid'iĝ'u do, ” ordon'is al li la plej aĝ'a sinjor'o polic'ist'o, ” kaj anstataŭ vi ir'os patrol'i sinjor'o Holas. Kaj nun, sinjor'o Halaburd, rakont'u al ni, kio nov'a en vi'a kvartal'o kaj en kiu'j kaz'o'j vi inter'ven'is en la nom'o de la leĝ'o. ” ”
” Hodiaŭ nokt'e ne okaz'is mult'o, ” dir'is sinjor'o Halaburd, ” En strat'o štŭpánská bat'iĝ'is du kat'o'j ; ili'n do en la nom'o de la leĝ'o mi dis'pel'is kaj admon'is. Post'e en žitná strat'o el'fal'is el nest'o jun'a paser'o, domicil'e en numer'o 23. Mi ven'ig'is esting'ist'o'j'n el la Mal'nov'a Urb'o, ke ili al'vetur'u kun eskal'o kaj transport'u la koncern'a'n paser'o'n en ĝi'a'n nest'o'n. Ĝi'a'j ge'patr'o'j est'is admon'it'a'j por pli bon'e atent'i. Kaj kiam mi ir'is tra Ječná strat'o, io ek'tir'is mi'n je la krur'um'o. Mi rigard'is, jen kobold'o. Sci'u, tiu barb'ul'o el Karolo plac'o. ”
” Kiu ? ” demand'is la plej aĝ'a sinjor'o polic'ist'o. ” Tie loĝ'as plur'a'j : Ŝmirbard, Nurbarb nom'at'a Av'o, Misbarb, Kalvbarb, Miel'pan, Kvakbarb nom'at'a Pip'o, Kokidkrur kaj Punket, tiu, kiu trans'loĝ'iĝ'is tie'n de Apolonario. ”
” Tiu, ek'tir'int'a mi'a'n pantalon'o'n, ” dir'is sinjor'o Halburd, ” est'is Kalvbarb, loĝ'ant'a en mal'jun'a salik'o. ”
” Aha, ” dir'is la plej aĝ'a sinjor'o polic'ist'o. ” Jun'ul'o'j, li est'as eg'e brav'a kobold'o, tiu Kalvbarb. Kiam sur Karol'o'plac'o iu i'o'n perd'as, ekzempl'e ring'o'n, pilk'o'n, pilk'eg'o'n aŭ pilk'et'o'n, do tiu Kalvbarb ĉiam ĝi'n al'port'as al la gard'ist'o kiel honest'a trov'int'o. Do plu'e. ”
” Kaj la kobold'o, tiu Kalvbarb, ” daŭr'ig'is polic'ist'o Halabard, ” dir'is al mi : ’ Sinjor'o polic'ist'o, mi ne pov'as hejm'e'n, en mi'a'n loĝ'ej'o'n sur la salik'o en'ramp'is sciur'o kaj ne vol'as mi'n en'las'i. ’ Do mi el'ing'ig'is sabr'o'n, ir'is kun Kalvbarb al li'a salik'o kaj al'vok'is en nom'o de la leĝ'o la sciur'o'n, ke ĝi for'las'u la hejm'o'n kaj ne kulp'iĝ'u pri tia'j krim'o'j, delikt'o'j kaj mis'far'o'j, kiel est'as atenc'o de posed'aĵ'o, romp'ad'o de la publik'a ord'o, per'fort'o kaj ŝtel'ist'ad'o. Post tio la sciur'o dir'is : ’ Pa. ’ Tiam mi de'met'is la zon'o'n kaj mantel'o'n kaj sur'grimp'is la salik'o'n. Kiam mi est'is ĉe la tru'o post el'fal'int'a nod'o, en kiu sinjor'o Kalvbarb hav'as si'a'n loĝ'ej'o'n, la sciur'o komenc'is plor'i : ’ Sinjor'o polic'ist'o, mi pet'as vi'n, ne arest'u mi'n ! Mi nur kaŝ'iĝ'is ĉi tie ĉe sinjor'o Kalvbarb, ĉar pluv'is kaj en mi'a'n loĝ'ej'o'n ven'as akv'o. ’ — ’ Neni'a'j'n parol'o'j'n, sinjor'in'et'o, ’ mi dir'is post tio, ’ pren'u vi'a'j'n kvin aĵ'o'j'n aŭ fag'o'frukt'o'j'n kaj pak'u vi'n el la privat'a loĝ'ej'o de sinjor'o Kalvbarb. Kaj se ankoraŭ foj'e ripet'iĝ'us, ke vi per'fort'e aŭ insid'e, sen li'a permes'o kaj konsent'o penetr'us en li'a'n privat'ec'o'n, mi ven'ig'os do help'o'trup'o'j'n, ĉirkaŭ'os vi'n, arest'os vi'n kaj transport'os vi'n katen'it'a al la polic'a komisar'ej'o. Do ek ! ’ — Kaj jen ĉio hom'et'o'j, kio'n ĉi- nokt'e mi vid'is. ”
” Neniam mi vid'is iu'n kobold'o'n, ” aŭd'iĝ'is polic'ist'o Bambas. ” Ĝis nun mi hav'is kvartal'o'n en Dejvice kaj tie en la nov'a'j dom'et'o'j tia'j aper'aĵ'o'j, est'aĵ'o'j aŭ kiel oni tio'n nom'as, super'natur'a'j fenomen'o'j ne ekzist'as. ”
” Ĉi tie ili est'as mult'a'j, ” dir'is la plej aĝ'a polic'ist'o. ” Kaj iam, kiom da ili est'is ! Ekzempl'e apud la šítkov- bar'aĵ'o aper'is niks'o, jam ek'de komenc'o de la mond'o. Neniam la polic'o hav'is kun li mal'facil'aĵ'o'j'n, tia ord'em'a niks'o li est'is. Niks'o en Libe est'as old'a fripon'o, sed tiu el šítkov est'is eg'e brav'a ul'o. Ja la akv'o'tur'a ofic'o en urb'o Prago nom'um'is li'n super'a urb'a niks'o kaj pag'is al li monat'a'n salajr'o'n. Tiu niks'o el šítkov gard'is Vultavon, por ke ĝi ne sek'iĝ'u ; inund'o'j'n li ne kaŭz'is, tiu'j'n far'as provinc'a'j niks'o'j el Supr'a Vultavo, ekzempl'e de Vydra, Krumlov kaj Zvíkov. Sed la niks'o el Libe pro envi'o provok'is li'n, ke li postul'u de urb'o Prago por si'a'j serv'o'j titol'o'n kaj salajr'o'n de magistrat'a konsil'ist'o ; kaj kiam en la urb'o'dom'o oni dir'is al li, ke tio ne ebl'as, ĉar li ne hav'as la neces'a'n alt'lern'ej'a'n kler'ec'o'n, ofend'iĝ'is tiu niks'o el štítkov kaj el'loĝ'iĝ'is el Prago. Nun laŭ'dir'e li est'as ĉe la akv'o en Dresdeno. Mem'kompren'e, ĉiu'j ebl'a'j niks'o'j en Germanio ĝis Hamburg'o est'as ĝis'ost'a'j ĉeĥ'o'j. Kaj ek'de tiu temp'o apud la bar'aĵ'o štítkov est'as neni'u niks'o. Tial en Prago est'as mal'mult'e da akv'o. Kaj ankaŭ sur la Karol - plac'o danc'is nokt'e Vag'lum'o'j. Sed ĉar ĝi mis'efik'is kaj la hom'o'j ili'n tim'is, la praga komun'um'o inter'konsent'is kun ili, ke el'i trans'loĝ'iĝ'os al Stromovka kaj tie ili flam'ig'ad'os kaj maten'e esting'ad'os okup'it'o el la gas'fabrik'o. Sed la okup'it'o, kiu ili'n flam'ig'ad'is, dum la milit'o rekrut'iĝ'is, kaj la Vag'lum'o'j'n oni forges'is. Kio koncern'as Najad'o'n, nur en Stromovka ili est'is dek sep ; sed tri el ili ir'is al balet'o, unu ir'is al film'o kaj unu edz'in'iĝ'is al iu fer'voj'ist'o el Střešovice. Tri Najad'o'j est'as en la Kinskë- ĝarden'o, du aktiv'as en Gróbovka kaj unu rest'ad'as en Jelení příkop ( Cerv'o - fos'aĵ'o ). La urb'a ĝarden'ist'o el Rieger- Park'o vol'is iu'n Najad'o'n domicil'ig'i en si'a park'o, sed ial ŝi ne hejm'iĝ'is tie ; mi opini'as, ke tie est'is por ŝi tro vent'em'e. Polic'e en'registr'it'a'j kobold'o'j, aparten'ant'a'j al publik'a'j konstru'aĵ'o'j, park'o'j, monaĥ'ej'o'j kaj bibliotek'o'j, est'as en Prago tri'cent kvar'dek sep, ne kalkul'ant'e diabl'et'o'j'n en privat'a'j dom'o'j, pri kiu'j ni ne hav'as evident'ec'o'n. — En Prago est'is abund'eg'o da fantom'o'j, sed nun ili est'as nul'ig'it'a'j, ĉar scienc'e est'is pruv'it'e, ke ekzist'as neniu'j fantom'o'j.
Nur en la Mal'nov'a Kvartal'o hom'o'j sekret'e kaj kontraŭ'leĝ'e kaŝ'as en la sub'tegment'o kelk'a'j'n antikv'a'j'n fantom'o'j'n, kio'n dir'is al mi koleg'o el la mal'nov'kvartal'a komisar'ej'o. Kaj nun, mi'a'senc'e, ja ĉio. ”
” Krom la drak'o aŭ hidr'o, ” dir'is polic'ist'o Kubát, ” kiu'n oni mort'ig'is en Žižkov en la Jud'a Forn'ar'o. ”
” Žižkov, ” dir'is la plej aĝ'a polic'ist'o, ” ĝi neniam est'is mi'a distrikt'o, pri la drak'o do mi ne sci'as mult'o'n. ”
” Mi ĉe'est'is, ” dir'is polic'ist'o Kubát, ” sed la tut'a kaz'o est'is pri'trakt'at'a kaj en sekci'o de koleg'o Vokoun. Ĝi okaz'is jam antaŭ eg'e long'e, ankoraŭ kiam ni'a polic'a prezid'ant'o est'is sinjor'o Bienert. Foj'e vesper'e do dir'is al tiu Vokoun iu mal'jun'a sinjor'in'o, ŝi est'is sinjor'in'o částková, tabak'vend'ist'in'o, sed fakt'e ŝi est'is in'o sorĉ'ist'a aŭ profet'in'o kaj parc'o, por ke vi tio'n sci'u, kaj tiu sinjor'in'o částková dir'is al koleg'o Vokoun, ke el la kart'o'j ŝi sci'iĝ'is, ke en la Jud'a Forn'ar'o drak'o Hurd'o'burd'o ten'as en kapt'it'ec'o bel'eg'a'n virg'ul'in'o'n, kiu'n ĝi for'tren'is de ŝi'a'j ge'patr'o'j ; kaj la virg'ul'in'o ja est'as murcian a princ'id'in'o. ’ Murcian a aŭ ne murcian a, ’ dir'is post tio polic'ist'o Vokoun, ’ tiu'n knab'in'o'n la drak'o dev'as trans'don'i al la ge'patr'o'j, aŭ mi inter'ven'os kontraŭ ĝi laŭ la regul'ar'o, nom'at'a reglament'o, norm'ar'o aŭ instrukci'o'j. ’
Tio'n dir'int'e li zon'is si'n per ofic'a sabr'o kaj ir'is al la Jud'a Forn'ar'o. Mi opini'as, ke tiel ag'us ĉiu el ni. ”
” Mi sam'opini'as, ” dir'is polic'ist'o Bambas. ” Sed en Dejvice kaj Střešovice mi hav'is neniu'n drak'o'n. Do plu. ”
” Koleg'o Vokoun, ” daŭr'ig'is polic'ist'o Kubát, ” zon'is si'n per flank'arm'il'o kaj ir'is tuj nokt'e al la Jud'a Forn'ar'o. Kaj je mi'a anim'o, el unu el la antr'o'j aŭ kavern'o'j li aŭd'as krud'a'j'n voĉ'o'j'n. Kaj li pri'lum'is ĝi'n per ofic'a elektr'a lamp'et'o kaj ek'rimark'is terur'a'n sep'kap'a'n drak'o'n ; kaj la kap'o'j kun'e inter'parol'is, respond'is unu al la ali'a kaj iam ankaŭ disput'is kaj insult'is al si — sci'u, tia drak'o hav'as neniu'j'n bon'mor'o'j'n, kaj se iu'j'n, do nur mal'bon'a'j'n. Kaj en angul'o de la kavern'o ver'e plor'is bel'eg'a virg'ul'in'o kaj ŝtop'is si'a'j'n orel'o'j'n por ne aŭd'i, kiel la drak'kap'o'j inter si vulgar'e parol'as.
’ Hej, vi, ’ vok'is koleg'o Vokoun la drak'o'n ĝentil'e ja, sed tamen kun deĵor'a sever'ec'o, ’ legitim'u vi'n ; ĉu vi hav'as iu'j'n dokument'o'j'n, de'ven'atest'o'n, serv'o'libr'o'n, pasport'o'n aŭ ali'a'j'n indik'aĵ'o'j'n ? ’
Tiam unu el la drak'o'kap'o'j ek'rid'aĉ'is, ali'a blasfem'is, ali'a sakr'is, ali'a kri'koler'is, ali'a insolent'is, ali'a insult'is kaj unu el'ŝov'is la lang'o'n al Vokoun. Sed koleg'o Vokoun ne ced'is kaj vok'is : ’ En nom'o de la leĝ'o, prepar'iĝ'u kaj ir'u hop'e kun mi al komisar'ej'o, vi kaj la knab'in'o tie en la fon'o. ’
’ Dotpru, ’ ek'kri'eg'is unu el la drak'o'kap'o'j. ’ Ĉu ci sci'as, ci hom'a neni'aĵ'o, kiu mi est'as ? Mi est'as drak'o Hurd'o'burd'o. ’
’ Hurd'o'burd'o el la Grenad'a - Mont'ar'o, ’ dir'is la du'a kap'o.
’ Nom'at'a ankaŭ Grand'a Drak'o Mulhacena, ’ kri'is la tri'a kap'o.
’ Kaj mi for'glut'os ci'n, ’ ek'kri'aĉ'is la kvar'a, ’ kiel framb'o'n. ’
’ Mi far'os el ci ĉarpi'o'j'n, ĉif'aĵ'o'j'n, mi dis'pec'et'ig'os, dis'pist'os ci'n kaj krom'e mi du'on'ig'e dis'ŝir'os ci'n kie haring'o'n, ĝis ŝut'iĝ'os el ci seg'aĵ'o, ’ ek'tondr'is la kvin'a kap'o.
’ Kaj post'e mi tord'os ci'a'n kol'o'n, ’ tondr'eg'is la ses'a.
’ Kaj for la parad'o, ’ al'dir'is la sep'a kap'o terur'voĉ'e.
Kio'n vi opini'as, jun'ul'o'j, kio'n nun far'is koleg'o Vokoun ? Vi dir'us, ke li tim'iĝ'is ? Nepr'e ne ! Vid'ant'e, ke ne ebl'as mild'manier'e, li pren'is deĵor'a'n klab'o'n, aŭ baston'eg'o'n kaj per ĝi ek'bat'is unu drak'a'n kap'aĉ'o'n post la ali'a, plen'fort'e ; kaj li hav'is krom'a'n fort'o'n.
’ Aj, aj, ’ mir'is la unu'a kap'o, ’ tio ne est'as mal'bon'a ! ’ ’ ĵus juk'is mi'n la vert'o, ’ dir'is la du'a.
’ Kaj mi'n ĵus mord'is sur'nuk'e ia pedik'o. ’ dir'is la tri'a.
’ Kar'ul'o, ’ dir'is la kvar'a, ’ tikl'u mi'n ankoraŭ per la baston'et'o. ’
’ Kaj ek'bat'u pli fort'e, ’ konsil'is la kvin'a, ’ por ke ĝi iom ek'krak'et'u. ’
’ Kaj pli mal'dekstr'e, ’ postul'is la ses'a, ’ tie eg'e juk'as.
’ Por mi est'as tiu ci'a verg'et'o tro mol'a, ’ opini'is la sep'a.
’ Ĉu ci ne hav'as i'o'n pli dur'a'n ? ’
Tiam polic'ist'o Vokoun el'ing'ig'is la sabr'o'n kaj sep'foj'e ek'hak'is, ĉiu'n kap'o'n unu'foj'e, ĝis ek'tint'eg'is skvam'o'j sur ili.
’ Tio est'is jam pli bon'a, ’ dir'is la unu'a drak'o'kap'o.
’ Almenaŭ ĝi for'hak'is la orel'o'n de unu pul'o, ’ plaĉ'is al la du'a kap'o ; ’ nom'e mi hav'as ŝtal'a'j'n pul'o'j'n. ’
’ Almenaŭ ci ek'hak'is tiu'n har'o'n, kiu ĵus mi'n juk'is, ’ dir'is la tri'a.
’ Kaj ci tra'komb'is mi'a'n tond'fason'o'n, ’ konsent'is la kvar'a kap'o.
’ Per ci'a komb'il'et'o ci pov'us ĉiu'tag'e grat'i, ’ murmur'is la kvin'a.
’ Ja la plum'et'o'n mi eĉ ne sent'is, ’ dir'is la ses'a.
’ Or'a hom'o, ’ dir'is la sep'a kap'o, ’ tikl'u mi'n ankoraŭ'foj'e ! ’ Tiam polic'ist'o Vokoun ek'tir'is la deĵor'a'n revolver'o'n kaj sep'foj'e paf'is, en ĉiu'n drak'a'n kap'o'n unu'foj'e.
’ Brumbrum, ’ brusk'is la drak'o, ’ ne ĵet'u sur mi'n sabl'o'n, mi'a har'ar'o ja est'os de ĝi plen'plen'a ! Tondr'e, tiu ci'a ar'et'o en'flug'is en mi'a'n okul'o'n ! Kaj jen, ci'a rub'aĵ'er'o implik'iĝ'is inter mi'a'j'n dent'et'o'j'n !. Nu, kaj ĝust'e nun jam sufiĉ'e, ’ ek'kri'aĉ'is la drak'o, ek'tus'is per ĉiu'j sep gorĝ'o'j kaj el ĉiu'j sep faŭk'o'j sput'is kontraŭ koleg'o'n Vokoun.
Koleg'o Vokoun ne tim'iĝ'is ; li el'tir'is la deĵor'a'j'n instrukci'o'j'n kaj tra'leg'is al si, kio'n polic'ist'o far'u, hav'ant'e kontraŭ si super'fort'o'n ; li trov'is, ke tiu'kaz'e li vok'u help'trup'o'n. Post'e li el'serĉ'is instrukci'o'j'n, kio'n far'i, se ie flagr'as fajr'o, kaj trov'is, ke dum tia'j cirkonstanc'o'j li telefon'u por esting'ist'o'j. Tra'leg'int'e ĉio'n, kio est'as far'ot'a, li ven'ig'is esting'ist'o'j'n kaj polic'a'n help'trup'o'n. Kiel help'trup'o al'trot'is ni ses, koleg'o'j Rab'as, Mat'as, Kudlas, Fibr'as kaj mi, kaj koleg'o Vokoun dir'is al ni : ’ Jun'ul'o'j, ni est'as liber'ig'ont'a'j la knab'in'o'n el la potenc'o de la drak'o. Ĝi est'as ja blend'a drak'o, kaj kontraŭ ĝi ĉiu sabr'o est'as mal'fort'a, sed mi rimark'is, ke la drak'a post'nuk'o est'as iom pli mol'a, por ke ĝi pov'u fleks'iĝ'i. Do kiam mi dir'os ’ tri ’, vi ĉiu'j dev'as sabr'i ĝi'a'n post'nuk'o'n. Sed unu'e la esting'ist'o'j dev'as esting'i la drak'o'n, por ke ĝi ne brul'difekt'u ni'a'n uniform'o'n. ’ Apenaŭ li tio'n fin'dir'is, kiam tra ra ra al'vetur'is al la Jud'a Forn'ar'o sep motor - esting'il'o'j kun sep fajr'o'brigad'an'o'j. ’ Fajr'o - brigad'an'o'j, atent'u, ’ brav'e ek'vok'is polic'ist'o Vokoun, ’ kiam mi dir'os ’ tri ’, ĉiu el vi komenc'os sur'ŝpruc'i unu drak'a'n kap'aĉ'o'n ; vi dev'as direkt'i en la gorĝ'eg'o'n, kie la drak'o hav'as la tonsil'o'j'n, ĉar tra ili la fajr'o el'iĝ'as. Do, atent'u : unu, du, tri ! ’ Kaj dir'int'e, ’ tri ’ la fajr'o'brigad'an'o'j ek'is sep akv'o'flu'o'j'n direkt'e en la sep drak'o'faŭk'o'j'n, el kiu'j flagr'is fajr'o kiel el aŭtogen'o. Ŝŝŝ, kiel ĝi ŝuŝ'is ! La drak'o bav'is, snuf'is, tus'kraĉ'is kaj grunt'is, anhel'is, furioz'is sibl'is kaj raŭk'eg'is kaj vok'is ’ pa'nj'o ’ kaj vost'e bat'eg'is ĉirkaŭ si, sed la fajr'o'brigad'an'o'j ne ced'is kaj ŝpruc'ig'is kaj ŝpruc'ig'is, ĝis el la sep drak'o'kap'o'j anstataŭ la flagr'ant'a fajr'o el'torent'is vapor'o kiel el lokomotiv'o, ne ebl'is vid'i je paŝ'o antaŭ'e'n. Post'e la vapor'o mal'dens'iĝ'is, la fajr'o'brigad'an'o'j ĉes'is ŝpruc'ig'i, ek'trumpet'is kaj vetur'is hejm'e'n ; kaj la drak'o, tut'e mal'sek'eg'a kaj sen'aplomb'a, nur kraĉ'et'is kaj for'kraĉ'ad'is kaj al'frot'ad'is al si akv'o'n el la okul'o'j kaj murmur'is : ’ Atend'u, bub'o'j, tio'n mi ne donac'os al vi ! ’ Kaj tiam ek'kri'is koleg'o Vokoun : ’ Atent'o'n, jun'ul'o'j : unu, du, tri ’, ni ĉiu'j polic'ist'o'j ek'bat'is per sabr'o'j la sep drak'nuk'o'j'n kaj sep kap'o'j rul'iĝ'is sur la ter'o ; kaj el la sep kol'o'j el'ŝpruc'is akv'o kaj ĝi ŝpruc'is kiel el hidrant'o, tiom da akv'o en'flu'is en la drak'o'n. ’ Jen ir'u, ’ dir'is koleg'o Vokoun al la murcian a princ'id'in'o, ’ sed atent'u, ke ĝi ne sur'ŝpruc'u vi'a'n vest'et'o'n. ’
’ Mi dank'as vi'n, nobl'a hero'o, ’ dir'is la fraŭl'in'o, ’ ke vi liber'ig'is mi'n el la pov'o de la drak'o. ĵus mi lud'is kun mi'a'j amik'in'o'j en la murcian a park'o volejbal'o'n kaj handbal'o'n kaj diabol'o'n kaj kaŝ'lud'o'n, kiam al'flug'is la dik'a old'a drak'o kaj for'tren'is mi'n sen'halt'e ĝis ĉi tie. ’
’ Kaj tra kie, fraŭl'in'o, vi flug'is ? ’ demand'is koleg'o Vokoun.
’ Trans Alĝerion kaj Malton kaj Záběhlice kaj Strašnice ĝis ĉi tie, dum tri'dek du hor'o'j, dek sep minut'o'j kaj kvin sekund'o'j sen'stop'e kaj net'e, ’ dir'is la princ'id'in'o murcian a.
’ La drak'o do ating'is long'distanc'a'n rekord'o'n kun pasaĝer'o, ’ mir'is kole'o Vokoun. ’ Mi gratul'as vi'n, fraŭl'in'o.
Sed nun mi telegraf'u al vi'a sinjor'o patr'o, ke li ven'ig'u iu'n por vi. ’
Apenaŭ li tio'n fin'dir'is, kiam rul'bru'is aŭt'o kaj el ĝi el'aŭt'iĝ'is la murcian a reĝ'o kun la kron'o sur'kap'e kaj tut'e en ermen'pelt'o kaj brokat'o kaj komenc'is pro ĝoj'o salt'i sur unu pied'o kaj kri'is : ’ Or'a bub'in'o, fin'e mi vi'n trov'as ! ’ ’ Atend'u, vi'a moŝt'o, ’ inter'romp'is li'n koleg'o Vokoun, ’ Per vi'a aŭt'o vi vetur'is tra strat'o kun mal'permes'it'a rapid'ec'o, kompren'it'e ? Vi pag'os sep ĉeĥ'o'slovak'a'j'n kron'o'j'n pun'pag'e. ’
La murcian a reĝ'o komenc'is tra'serĉ'i la poŝ'o'j'n kaj murmur'is : ’ Mi frenez'a, ja mi kun'pren'is sep'cent or'mon'er'o'j'n, piastr'o'j'n kaj dukat'o'j'n, mil pes'et'o'j'n, tri mil ses'cent frank'o'j'n, tri'cent taler'o'j'n, ok'cent du'dek mark'o'j'n kaj mil du'cent ĉeĥ'o'slovak'a'j'n kron'o'j'n, naŭ'dek kvin heler'o'j'n, kaj nun en la poŝ'o'j mi hav'as nek mon'er'et'o'n nek heler'et'o'n nek groŝ'et'o'n nek spes'o'n. Plej ver'ŝajn'e dum'voj'e ĉio'n mi el'spez'is pro benzin'o kaj pun'pag'o'j pro la ne'permes'it'a rapid'o. Brav'a kavalir'o, la sep ĉeĥ'o'slovak'a'j'n kron'o'j'n mi send'os per'e de mi'a vezir'o. ’ Post kio la murcian a reĝ'o tus'et'is, met'is la man'o'n brust'e'n kaj daŭr'ig'is al koleg'o Vokoun : ’ Laŭ vi'a uniform'o, sam'e laŭ vi'a majest'a aper'aĵ'o, mi vid'as, ke vi est'as iu potenc'a batal'ant'o, princ'o aŭ eĉ ŝtat'a ofic'ist'o. Ĉar vi liber'ig'is mi'a'n fil'in'o'n kaj sen'viv'ig'is la terur'a'n hidr'o'n mulhacenan, neces'us propon'i al vi la man'o'n de mi'a fil'in'o, sed vi hav'as sur la mal'dekstr'a man'o fianĉ'ring'o'n, laŭ kio mi konklud'as, ke vi est'as edz'in'iĝ'int'a. Ĉu vi hav'as infan'et'o'j'n ? ’
’ Mi hav'as, ’ dir'is Vokoun. ’ Mi hav'as tri'jar'a'n bub'o'n kaj bub'in'o'n en vind'o'j. ’
’ Mi gratul'as, ’ dir'is la murcian a reĝ'o. ’ Mi hav'as nur ĉi tiu'n bub'in'o'n. Sed atend'u, mi don'os al vi almenaŭ du'on'o'n de mi'a murcian a reĝ'o'land'o. Tio est'as proksim'um'e sep'dek mil kvar'cent kvin'dek naŭ kvadrat - kilo'metr'o'j da are'o kun sep'mil kaj cent kvin kilo'metr'o'j da fer'voj'o'j, dek du mil kilo'metr'o'j da ŝose'o'j kaj du'dek du milion'o'j sep'cent kvin'dek mil naŭ'cent dek unu loĝ'ant'o'j de ambaŭ seks'o'j. Do, ĉu ni man'don'e kontrakt'os ? ’
’ Sinjor'o reĝ'o, ’ dir'is post tio koleg'o Vokoun, ’ tio hav'as si'a'j'n mal'facil'aĵ'o'j'n. Mi kaj la jen'a'j amik'o'j mort'ig'is la drak'o'n deĵor'dev'e, ĉar ĝi ne obe'is mi'a'n oficial'a'n al'vok'o'n kaj ne vol'is ir'i kun mi al la komisar'ej'o. Kaj pro deĵor - ag'o neni'u el ni rajt'as akcept'i rekompenc'o'n, nepr'e ne ! Mi'a sinjor'o, tio'n ili mal'permes'is al ni. ’
’ Na, ’ dir'is la reĝ'o. ’ Tamen ebl'e mi pov'us du'on'o'n de la murcian a reĝ'o'land'o kun ĉiu establ'o dediĉ'i, por montr'i mi'a'n reĝ'a'n dank'em'o'n, al la tut'a praga polic'ist'ar'o. ’
’ Tio est'us pli ebl'a, ’ opini'is koleg'o Vokoun, ’ tamen ĝi hav'as, sinjor'o reĝ'o, si'a'j'n mal'facil'aĵ'o'j'n. Ni hav'as la tut'a'n prag'an distrikt'o'n ĝis la akciz'lini'o, kaj kiom da ir'ad'o kaj gard'ad'o ni hav'as nur kun Prago ! Se ni hav'us ankoraŭ du'on'o'n de la murcian a reĝ'o'land'o kaj dev'us ĝi'n patrol'i, ni eg'e lac'iĝ'us pro la kur'ad'o kaj ni'a'j krur'o'j ni'n dolor'us. Sinjor'o reĝ'o, mult'foj'e ni dank'as vi'n, sed al ni Prago sufiĉ'as. ’
’ Almenaŭ do, ’ dir'is la murcian a reĝ'o, ’ mi don'os al vi knab'o'j, ĉi tiu'n pak'et'o'n da tabak'o, kiu'n mi kun'pren'is por la vojaĝ'o. Ĝi est'as la ver'a murcian a kaj ĝust'e sufiĉ'as por sep pip'o'j, se vi ili'n ne plen'ŝtop'os. Do fil'i nj o, ek en la vetur'il'o'n kaj ni vetur'as. ’ — Kaj kiam li mal'aper'is en polv'o — kaj eg'e da polv'o far'is tiu reĝ'o — ni, nom'e koleg'o'j Rav'as, Holas kaj Mat'as, Kudlas, Fibr'as kaj Vokoun kaj mi, ni ir'is al la polic'ej'o kaj ŝtop'is ni'a'j'n pip'o'j'n per la murcian a tabak'o. Jun'ul'o'j, tia'n tabak'o'n mi fum'is neniam en mi'a viv'o ; ebl'e ĝi ne est'is tiel fort'a, sed bon'odor'is kiel miel'o, kiel vanil'o, kiel te'o, kiel incens'o, kiel diant'o kaj banan'o'j, sed ĉar ni'a'j pip'o'j eg'e fetor'is, do la bon'odor'o'n ni eĉ ne sent'is. Kaj la drak'o est'is met'ot'a en muze'o'n, sed antaŭ ol oni ven'is por ĝi, ĝi gelat'in'iĝ'is, ĉar eg'e ĝi mal'sek'iĝ'is kaj sorb'iĝ'is de la akv'o kaj putr'iĝ'is. Kaj jen ĉio, kio'n mi sci'as. ”
Kiam la polic'ist'o Kubát en la polic'ej'o fin'rakont'is la fabel'o'n pri la drak'o en la Jud'a Forn'ar'o, ĉiu'j polic'ist'o'j dum iom da temp'o silent'e fum'et'is ; ver'ŝajn'e ili pens'is pri la murcian a tabak'o. Post'e aŭd'iĝ'is polic'ist'o Ĥoděra : ” Se koleg'o Kubát rakont'is al vi pri la drak'o el šitkov, mi rakont'os al vi pri hidr'o el la strat'o Vojtěšská. Foj'e mi ir'is patrol'e tra strat'o Vojtěšská kaj subit'e mi vid'is en angul'o ĉe la preĝ'ej'o grand'a'n ov'o'n. Ĝi est'is tiel grand'a, ek eĉ ne en mi'a'n deĵor'kask'o'n ĝi pov'us en'iĝ'i, kaj pez'a kvazaŭ ĝi est'us el marmor'o. Pro- la- tut'a - mond'o, mi dir'is al mi, ebl'e ĝi est'as strut - ov'o aŭ kio, mi port'os tio'n al la polic'a direkci'o. — Tiam en la fak'o est'is koleg'o Pour kaj ĝust'e hav'is pik'dolor'o'j'n pro lumb'o - mal'varm'um'o ; li hejt'is do en fer'a forn'et'o, ke tie est'is varm'e kiel en bak'uj'o, kiel en forn'o, kiel en sek'ig'ej'o. ’ Ha hoj, Pour, ’ mi dir'is, ’ ĉi tie vi hav'as varm'o'n kiel diabl'a av'in'o. Mi raport'as, ke en la strat'o Vojtěšská mi trov'is i'a'n ov'o'n. ’ ’ Do, met'u ĝi'n i'e'n, ’ dir'is koleg'o Pour, ’ kaj sid'iĝ'u ; kaj mi raport'os al vi, kia'n sufer'o'n mi hav'as pro la lumb'a'j lancin - dolor'o'j. ’ Nu, kaj iom ni babil'is, kiel jam tio okaz'as ; post'e krepusk'iĝ'is kaj jen ni aŭd'is en la angul'o i'o'n krak'et'i aŭ bru'et'i. Ni do lum'ig'is kaj rigard'is, kaj el la ov'o ramp'is hidr'o — ver'ŝajn'e ĝi el'ov'iĝ'is pro la eg'a varm'o. Ĝi ne est'is pli grand'a ol, ni dir'u, pudel'o aŭ ter'hund'o, sed ĝi est'is hidr'o, tuj ni ek'kon'is tio'n, ĉar ĝi hav'is sep kap'o'j'n ; laŭ tio nom'e oni ek'kon'as drak'o'n.
” Hu, hu, ’ dir'is koleg'o Pour, ’ kio'n ni far'os ĉi tie kun ĝi ? Mi telefon'u pro sen'fel'ig'ist'o, por ke li likvid'u la best'o'n. ’
” Sci'u, Pour, ’ mi dir'is al li, ’ tia hidr'o est'as sufiĉ'e rar'a best'o ; mi opini'as, ke ni don'u anonc'et'o'j'n en ĵurnal'o'j'n, por ke anonc'iĝ'u ĝi'a posed'ant'o. ’
’ Nu bon'e, ’ dir'is Pour, ’ sed dum'e per kio ni ĝi'n manĝ'ig'os ? Mi prov'os tio'n per lakt'o kaj pec'ig'it'a bulk'o ; por ĉiu id'o lakt'o est'as plej san'ig'a. ’
Li dis'pec'et'ig'is do sep bulk'o'j'n en sep litr'o'j'n da lakt'o ; vi dev'us vid'i, kiel la drak'id'o avid'e ĝi'n ek'manĝ'is ; unu kap'o for'puŝ'ad'is de la pelv'et'o la ali'a'n kaj ĉiu'j ĉi kap'o'j grunt'is je si kaj ek'trink'is la lakt'o'n, ĝis ili verŝ'mal'sek'ig'is la tut'a'n ofic'ej'o'n ; post'e unu kap'o post la ali'a si'n ĉirkaŭ'lek'is kaj met'iĝ'is al dorm'o. Post'e koleg'o Pour ŝlos'is la hidr'o'n an si'a ofic'ej'o, kie est'is depon'it'a'j ĉiu'j perd'it'a'j kaj re'trovit'a'j aĵ'o'j el tut'a Prago, kaj en ĉiu'j'n ĵurnal'o'j'n li don'is la jen'a'n anonc'et'o'n :
Drak'id'o, ĵus el'ov'iĝ'int'a, est'is trov'it'a en Vojŭšská- strat'o.
Ĝi est'as sep'kap'a, flav'e kaj nigr'e stri'it'a. Ĝi'a posed'ant'o anonc'iĝ'u ĉe la polic'a direkci'o, fak'o perd'o'j - trov'o'j.
Kiam maten'e koleg'o Pour en'ir'is en si'a'n ofic'ej'o'n, li dir'is neni'o'n pli ol : ’ Jenjenjen huhu ve ufuf damn'e mil'tondr'o'j, ĉe ĉiu'j diabl'o'j, por ke mi ne sakr'u ! ’ Ĝi, la hidr'o, for'vor'is dum la nokt'o ĉiu'j'n aĵ'o'j'n, kiu'j'n iu en Prago perd'is aŭ trov'is, do ring'o'j'n kaj horloĝ'o'j'n, mon'uj'o'j'n, man'sak'et'o'j'n kaj not'libr'o'j'n, pilk'o'j'n kaj krajon'o'j'n kaj cirkel'garnitur'o'j'n kaj gant'o'j'n kaj krom'e ĉiu'j'n oficial'a'j'n dokument'o'j'n, akt'o'j'n, protokol'o'j'n kaj list'o'j'n, mal'long'e ĉio'n, kio est'is en la ofic'ej'o de Pour, eĉ la pip'o'n de Pour, ŝovel'il'o'n por karb'o kaj lini'il'o'n, per kiu Pour lini'is si'a'j'n list'o'j'n : la hidr'o for'manĝ'is tiom, ke ĝi est'is du'obl'e pli grand'a kaj kelk'a'j ĝi'a'j kap'o'j naŭz'is.
’ Tiel do ĝi ne ebl'os, ’ dir'is koleg'o Pour, ’ ĉi tiu'n best'o'n mi ne pov'as las'i ĉe mi. ’ Kaj li telefon'is al la Best'protekt'a Societ'o, ke la supr'e not'it'a estim'at'a societ'o dispon'ig'u al la drak'id'o rifuĝ'ej'o'n, sam'e, kiel ĝi far'as tio'n por perd'iĝ'int'a'j hund'et'o'j kaj katet'o'j. ’ Kial ne, ’ dir'is la Societ'o kaj pren'is la drak'id'o'n en si'a'n azil'o'n. ’ Sed ni ŝat'us sci'i, ’ dir'is post'e la Societ'o, ’ per kio fakt'e tia hidr'o si'n nutr'as. Natur'scienc'o ne pri'trakt'as tio'n. ’ Ili prov'is tio'n do kaj manĝ'ig'is la drak'o'n per lakt'o, kolbas'et'o'j, salam'o, ov'o'j, karot'o, kaĉ'o, ĉokolad'o, anser'sang'o, piz'o, fojn'o, sup'o, gren'o, ekstr'a'cervelas'o, tomat'o'j, riz'o, bulk'o'j, suker'o, ter'pom'o'j kaj sek'ig'it'a'j frukt'o'j ; la drak'id'o ĉio'n en'glut'is kaj ankaŭ for'vor'is ili'a'j'n libr'o'j'n, gazet'o'j'n, bild'o'j'n, pord'o'klink'o'j'n kaj en'tut'e ĉio'n, kio'n ili tie hav'is ; kaj ĝi kresk'is tiom, ke ĝi est'is pli grand'a ol san'bernard'a hund'o.
Sed dum'e ven'is al la Societ'o telegram'o eĉ el Bukureŝto, en kiu est'is skrib'it'e per magi'ist'a skrib'o :
La drak'id'o est'as en'sorĉ'it'a hom'o. Detal'o'j'n parol'e.
Mi al'vetur'os en tri'cent jar'o'j al la Wilson- staci'dom'o.
Magi'ist'o Bosk'o Tiam la Best'protekt'a Societ'o grat'is si'n post'orel'e kaj dir'is : ’ Uf, se la hidr'o est'as en'sorĉ'it'a hom'o, ĝi est'as do hom'a person'o, kaj ni ne pov'as li'n ten'i sub best'o'protekt'ad'o. Ni dev'as li'n send'i en trov'it'ej'o'n aŭ orf'ej'o'n. ’ Sed la trov'it'ej'o'j kaj orf'ej'o'j dir'is : ’ Nu, se tiu est'as hom'o en'sorĉ'it'a je best'o, li ne est'as do hom'o, sed best'o, ĉar li est'as en'sorĉ'it'a je best'o. Sekv'e la en'sorĉ'it'a hom'o ne aparten'as en ni'a'n sekci'o'n, sed al la best'protekt'o. ’ Kaj ĉar ili ne pov'is akord'iĝ'i pro tio, ĉu hom'o en'sorĉ'it'a je best'o est'as pli hom'o aŭ pli best'o, vol'is pri la hidr'o zorg'i nek unu'j nek la ali'a'j kaj la povr'ul'o hidr'o ne sci'is, kies ĝi fakt'e est'as ; tio ĝi'n tiel ĉagren'is, ke ĝi ĉes'is manĝ'i, ĉef'e ĝi'a'j tri'a, kvin'a kaj ses'a kap'o'j. En la Societ'o est'is iu mal'grand'a kaj magr'a hom'et'o, sen'signif'a kaj modest'a kiel mal'plen'a guŝ'o, li'a nom'o komenc'iĝ'is je N : Nováček aŭ Nerad aŭ Nohejl — aŭ ne, li nom'iĝ'is sinjor'o Trutina ; kaj kiam tiu sinjor'o Trutina vid'is, kiel pro aflikt'o velk'as unu hidr'a kap'o post la ali'a, li dir'is al tiu Societ'o : ’ Sinjor'o'j, est'u aŭ hom'o aŭ best'o, mi pren'os la hidr'o'n en la hejm'o'n kaj dec'e zorg'os pri ĝi. ’
Tiam ĉiu'j dir'is : ’ Hur'a, hur'a, ’ kaj sinjor'o Trutina konduk'is la hidr'o'n en si'a'n hejm'o'n.
Ver'e oni dev'as dir'i, ke li zorg'is pri ĝi, kiel dec'as : manĝ'ig'ad'is ĝi'n kaj komb'is kaj kares'is — tiu sinjor'o Trutina eg'e ŝat'is best'o'j'n ; kaj ĉiu'vesper'e, ven'int'e hejm'e'n el la labor'o, li konduk'is ĝi'n promen'e, por ke ĝi iom kur'ad'u ; kaj ĝi salt'et'is post li kiel hund'et'o kaj vost'um'is kaj aŭd'is ja la nom'o Amin'a. Foj'e vesper'e renkont'is ili'n sinjor'o sen'fel'ig'ist'o kaj dir'is : ’ Stop, sinjor'o Trutina, kia'n best'o'n vi hav'as ? Se ĝi est'as rab'o'best'o aŭ besti'o aŭ best'o sovaĝ'a, vi ne rajt'as ĝi'n konduk'i tra strat'o'j ; sed se ĝi est'as hund'et'o, vi dev'as aĉet'i al ĝi hund'o'mark'o'n kaj pend'ig'i sur ĝi'a'n kol'o'n. ’ ’ Ĝi est'as ia rar'a hund'o'speci'o, ’ dir'is sinjor'o Trutina, ’ tiel nom'at'a vertag'o drak'a aŭ levrel'o hidr'a aŭ hund'o sep'kap'a, ĉu, Amin'a ? Est'u sen'zorg'a, sinjor'o sen'haŭt'ig'ist'o, la hund'o'mark'o'n mi aĉet'os al ĝi. ’ Kaj li aĉet'is hund'o'mark'o'n al ĝi, kvankam, povr'ul'o, li dev'is don'i pro ĝi la last'a'n kron'o'n, kiu'n li hav'is. Kaj de'nov'e renkont'is ili'n sinjor'o sen'fel'ig'ist'o kaj dir'is : ’ Sinjor'o Trutina, tiel ne ebl'as ; se tiu vi'a hund'et'o hav'as sep kap'o'j'n, ĝi dev'as hav'i hund'o'mark'o'n sur ĉiu kol'o, ĉar ekzist'as ordon'o, ke ĉiu hund'o dev'as hav'i sur la kol'o hund'o'mark'o'n. ’
’ Sed, sinjor'o sen'fel'ig'ist'o, ’ defend'is si'n sinjor'o Trutina, ’ Amin'a ja hav'as la hund'o'mark'o'n sur la mez'a kol'o ! ’ ’ Egal'e, ’ dir'is sinjor'o sen'fel'ig'ist'o, ’ sed la ceter'a'j ses kap'o'j kur'as sen mark'o sur la kol'o kaj tio'n toler'i mi ne pov'as.
Tiu'n vi'a'n hund'aĉ'o'n mi dev'as konfisk'i. ’ ’ Mi pet'as vi'n, ’ dir'is sinjor'o Trutina, ’ atend'u kun tio ankoraŭ tri tag'o'j'n, mi aĉet'os al Amin'a la mark'o'j'n, ’ Kaj li ir'is hejm'e'n tut'e mal'feliĉ'a, ĉar kontraŭ'e li hav'is eĉ ne dek'heler'o'n.
Hejm'e li ek'sid'is kaj mir'e, ke li ne plor'is, kiel li'n tio aflikt'is ; li dir'is al si, ke sinjor'o sen'fel'ig'ist'o for'pren'os de li li'a'n Amin'a kaj vend'os ĝi'n al cirk'o aŭ ĝi'n mort'ig'os. Kaj dum tiel li sufer'is kaj ĝem'is, proksim'iĝ'is la al tiu hidr'o kaj met'is al li ĉiu'j'n sep kap'o'j'n en la sin'o'n kaj rigard'is en li'a'j'n okul'o'j'n per tia'j bel'e trist'a'j okul'o'j ; tia'j'n bel'a'j'n kaj ĝust'e hom'a'j'n okul'o'j'n hav'as ĉiu best'o rigard'ant'a la hom'o'n kun am'o kaj konfid'o. ’ Mi ne don'os ci'n, Amin'a, ’ dir'is sinjor'o Trutina kaj frap'et'is la hidr'o'n sur ĉiu'j sep kap'o'j ; kaj post'e li pren'is si'a'n horloĝ'o'n post la pa'ĉj'o kaj si'a'n fest'vest'o'n kaj si'a'j'n plej bel'a'j'n ŝu'o'j'n kaj ĉio'n ĉi li vend'is kaj ankoraŭ iom da mon'o prunt'e'pren'is kaj por ĉiu ĉi mon'o li aĉet'is ses hund'o'mark'o'j'n kaj pend'ig'is ili'n sur kol'zon'o'j'n de si'a hidr'o. Kaj kiam li el'ir'is kun ĝi en la strat'o'n, ĉiu'j mark'o'j do tint'is kaj sonor'is, kvazaŭ vetur'us sled'o kun tint'il'o'j.
Sed ankoraŭ tiu'vesper'e ven'is al sinjor'o Trutina li'a sinjor'o dom'posed'ant'o kaj dir'is : ’ Sinjor'o Trutina, tiu vi'a hund'o iel ne plaĉ'as al mi. Mi ne tro kompren'as la hund'o'j'n, sed oni'dir'e ĝi est'as drak'o ; kaj tio'n toler'i en mi'a dom'o mi ne pov'as. ’
’ Sinjor'o dom'posed'ant'o, ’ dir'is sinjor'o Trutina, ’ Amin'a tamen neniu'n noc'is ! ’ ’ Tut'egal'e, ’ dir'is sinjor'o dom'posed'ant'o, ’ sed en solid'a dom'o ne est'as lok'o por drak'o, kaj fin'o. Se vi ne vol'as for'ig'i la hund'o'n, mi mal'lu'ig'as vi'n ek'de la unu'a. Mi'a'n respekt'o'n, sinjor'o Trutina. ’ Kaj li bru'ferm'is post si la pord'o'n.
’ Vid'u do, Amin'a, ’ ek'plor'is sinjor'o Trutina, ’ nun al ĉio ĉi ni dev'as de ĉi tie trans'loĝ'iĝ'i ; sed mi ne don'os ci'n. ’
Tiam silent'e la hidr'o al'ŝov'is si'n al li kaj ĝi'a'j okul'o'j tiel bel'eg'e bril'is, ke tio'n sinjor'o Trutina ne pov'is el'ten'i. ’ Nu, nu, ’ li dir'is, ’ sci'u mi'a mal'jun'a, ke mi am'as ci'n. ’
La tag'o'n post'e li ir'is zorg'o'plen'e en si'a'n labor'o'n — nom'e li est'is skrib'ist'o en ia bank'o ; kaj tie ven'ig'is li'n al si li'a ĉef'o. ’ Sinjor'o Trutina, ’ dir'is tiu sinjor'o ĉef'o, ’ vi'a'j privat'a'j afer'o'j neniel interes'as mi'n, sed ekzist'as i'a'j strang'a'j oni'dir'o'j, ke hejm'e vi bred'as drak'o'n. Drak'o'n pov'as permes'i al si nur iu reĝ'o aŭ sultan'o, sed por ordinar'a'j hom'o'j tio ne est'as. Sinjor'o Trutina, vi viv'as tro super vi'a'j rimed'o'j. Aŭ la drak'o'n vi for'ig'os, aŭ ek'de la unu'a mi mal'dung'as vi'n. ’ ’ Sinjor'o ĉef'o, ’ dir'is Trutina mal'laŭt'e, sed firm'e, ’ mi'a'n Amin'a mi ne for'don'os. ’ Kaj li ir'is hejm'e'n tiel aflikt'it'e, ke ne est'as el'dir'ebl'e.
Hejm'e li sid'iĝ'is kiel korp'o sen anim'o kaj el la okul'o'j komenc'is flu'i larm'o'j. ’ Nun est'as mi'a fin'o, ’ li dir'is kaj plor'is. Kaj tiam li sent'is, kiel la hidr'o met'is unu kap'o'n sur li'a'j'n genu'o'j'n ; pro larm'o'j li ne vid'is ĝi'n, sed kares'is ĝi'n kaj flustr'is : ’ Ne tim'u, Amin'a, mi ne for'don'os ci'n. ’
Kaj dum li ĝi'n kares'is, komenc'is ŝajn'i al li, ke la kap'o est'as iel mol'a kaj krisp'a ; kaj li el'frot'is si'a'j'n okul'o'j'n kaj ek'rigard'is — kaj anstataŭ la hidr'o genu'is antaŭ li bel'eg'a virg'ul'in'o, apog'is si'a'n menton'o'n je li'a'j genu'o'j kaj dolĉ'e rigard'is en li'a'j'n okul'o'j'n. ’ Di'sinjor'o, ’ ek'kri'is sinjor'o Trutina, ’ kie est'as Amin'a ? ’ ’ Mi est'as princ'id'in'o Amin'a, ’ dir'is la jun'ul'in'o, ’ ĝis la nun'a moment'o en'sorĉ'it'a en hidr'o'n, ĉar mi est'is orgojl'a kaj koler'em'a. Sed ne plu, sinjor'o Trutina, mi est'os brav'a kiel ŝaf'id'o. ’
’ Am'e'n, ’ aŭd'iĝ'is en la pord'o, kaj tie star'is la magi'ist'o Bosk'o. ’ Vi liber'ig'is ŝi'n, sinjor'o Trutina. Ĉiu am'o liber'ig'as la hom'o'j'n kaj best'o'j'n el ili'a en'sorĉ'o. Aj, aj, infan'o'j, kiel bon'e ĝi fin'iĝ'is ! Sinjor'o Trutina, la pa'ĉj'o de ĉi tiu fraŭl'in'o send'as al vi sci'ig'o'n, ke vi vetur'u en li'a'n reĝ'o'land'o'n por sur'tron'iĝ'i. Do ek, por ke ni ne mal'traf'u la trajn'o'n. ’
Kaj jen la fin'o de la kaz'o kun la hidr'o el Vojtěšská strat'o, ” fin'dir'is polic'ist'o Ĥoděra. ” Se vi ne vol'as kred'i, demand'u koleg'o'n Pour. ”
Ver'e mi ŝat'us sci'i : se pov'as est'i fabel'o'j pri divers'a'j ali'a'j hom'a'j meti'o'j kaj profesi'o'j, kiel pri reĝ'o'j kaj reĝ'id'o'j kaj rab'ist'o'j, paŝt'ist'o'j kaj kavalir'o'j kaj magi'ist'o'j kaj ogr'o'j kaj arb'o'hak'ist'o'j kaj niks'o'j, kial ankaŭ foj'e ne pov'us est'i fabel'o pri poŝt'ist'o ? Tia poŝt'ofic'ej'o est'as ja preskaŭ kiel en'sorĉ'it'a lok'o ; vi hav'as tie nur'a'j'n sur'skrib'o'j'n, kiel ” est'as mal'permes'it'e fum'i ”, kaj ” kun'pren'i hund'o'j'n est'as mal'permes'it'e ” kaj mult'a'j'n ali'a'j'n avert'a'j'n tabul'et'o'j'n — mi dir'as al vi, tiom da publik'ig'o'j kaj mal'permes'o'j hav'as en si'a'j ofic'ej'o'j nek sorĉ'ist'o'j, nek drak'o'j.
Jam el tio vid'ebl'as, ke poŝt'o est'as lok'o mister'a kaj potenc'a. Kaj post'e, infan'o'j, kiu iam vid'is, kio okaz'as en poŝt'ej'o nokt'e, kiam ĝi est'as ferm'it'a ? Mi dir'as, tio'n ni vol'us rigard'i ! Iu sinjor'o ja — sci'u, li est'is sinjor'o Kolbabo, laŭ'profesi'e poŝt'ist'o kaj leter'port'ist'o — ver'e li mem pri'rigard'is tio'n kaj dir'is tio'n al la ceter'a'j leter'port'ist'o'j kaj poŝt'ist'o'j kaj tiu'j de'nov'e tio'n plu'e dir'is, ĝis ĝi al'port'iĝ'is al mi ; kaj mi ne est'as tiel envi'em'a, por las'i tio'n por mi mem. Nur ekster'e'n kun ĉi tio, jam oni komenc'as.
Tiu'n sinjor'o'n Kolbabo, laŭ profesi'o leter'port'ist'o'n kaj poŝt'ist'o'n, iel enu'ig'is li'a poŝt'ist'a meti'o : kiom nur tia leter'port'ist'o ir'lac'iĝ'as, kur'lac'iĝ'as, pland'eg'as, hast'as, post'kur'as kaj marŝ'as, ke ĉiu'tag'e li dev'as ir'i du'dek naŭ'mil sep'cent tri'dek paŝ'o'j'n, inkluziv'e ok'mil du'cent kvar'dek naŭ ŝtup'o'j'n supr'e'n kaj mal'supr'e'n, ke leter'o'j, kiu'j'n li dis'port'as, ceter'e est'as nur'a'j pres'aĵ'o'j kaj faktur'o'j kaj ali'a'j ne'neces'aĵ'o'j, kiu'j far'as al neni'u eĉ ne iom da ĝoj'o, ke ankaŭ poŝt'ofic'ej'o est'as ne'gaj'a kaj ne'kontent'ig'a ej'o, kie ankaŭ neniu'j fabel'o'j okaz'as. Tiel kaj ĉiel lament'is sinjor'o Kolbabo super si'a poŝt'ist'a profesi'o. Kaj foj'e pro nur'a trist'o li ek'sid'is en la poŝt'ofic'ej'o apud forn'o kaj ek'dorm'is kaj tut'e ne rimark'is, ke est'as jam la ses'a ; kaj kiam bat'is la ses'a, for'ir'is la ceter'a'j poŝt'ist'o'j kaj leter'port'ist'o'j kaj ferm'is la poŝt'ofic'ej'o'n kaj sinjor'o Kolbabo rest'is tie ŝlos'it'a kaj dorm'is.
Pov'is est'i proksim'um'e nokt'o'mez'o, kiam li'n vek'is bru'et'o, simil'a al paŝ'et'ad'o de mus'o'j sur'plank'e. Ni vid'u, dir'is al si sinjor'o Kolbabo, ni hav'as ĉi tie mus'o'j'n ; neces'us insid'prepar'i por ili kapt'il'o'n. Kaj dum li rigard'as por vid'i la mus'o'j'n, li vid'as, ke tio est'as neniu'j mus'o'j, sed poŝt'ist'a'j kobold'o'j. Ili est'as tia'j et'a'j kaj barb'hav'a'j nan'et'o'j, proksim'um'e tiel grand'a'j kiel ne'grand'a kok'in'o wyandotta aŭ kiel sciur'o aŭ kiel arb'ar'a kunikl'o, tiel proksim'um'e ; sur la kap'o'j ili hav'as poŝt'ist'a'j'n ĉap'o'j'n kiel efektiv'a'j poŝt'ist'o'j kaj port'as pelerin'et'o'j'n kiel ver'a'j leter'port'ist'o'j. Ajaj, dir'is al si sinjor'o Kolbabo, sed ceter'e eĉ ne vort'et'o'n li dir'is, nek son'o'n aŭd'ig'is, nek flustr'is, por ili'n ne for'pel'i. Kaj jen, iu poŝt'ist'a kobold'o est'is re'ord'ig'ant'a la leter'o'j'n, kiu'j'n sinjor'o Kolbabo est'is kolport'ont'a maten'e ; ali'a klas'is poŝt'aĵ'o'j'n, tri'a pes'is pak'et'o'j'n kaj glu'is sur ili'n etiked'o'j'n ; kvar'a grumbl'is, ke tiu skatol'o ne est'as lig'it'a laŭ norm'o, kvin'a sid'is ĉe giĉet'o kaj est'is re'kalkul'ant'a la mon'o'n kiel tio'n far'as poŝt'ofic'ist'o'j. ” Mi pens'is ja tio'n, ” murmur'et'is tiu kobold'o, ” jen tiu poŝt'ist'a hom'o de'nov'e mis'kalkul'is je unu heler'o ; mi dev'as tio'n korekt'i al li. ” La ses'a diabl'et'o sid'is ĉe telegraf'a aparat'o kaj tajp'is per ĝi depeŝ'o'n, iel simil'e : taktak tak tak taktaktak tak. Sed sinjor'o Kolbabo kompren'is, kio'n li telegraf'as ; en la ordinar'a lingv'o tio est'is : ” Allo, ĉu poŝt'ministr'ej'o ? Ĉi tie poŝt'kobold'o numer'o tri'dek unu. Mi raport'as, ĉio en ord'o stop. Koleg'o elf'o Fuŝ'barb'ul'o tus'as, li anonc'iĝ'as kiel mal'san'ul'o kaj ne ek'deĵor'is stop. Ahoj stop. ”
” Jen est'as leter'o al urb'o Bambolimbonando en la kanibal'a reĝ'o'land'o, ” aŭd'iĝ'is la sep'a kobold'o. ” Kie ĝi est'as ? ”
” Tio est'as trans Benešov, ” dir'is la ok'a pigme'o. ” Al'skrib'u tie'n, koleg'o, kanibal'a reĝ'o'land'o, fer'voj'staci'o Mal'supr'a Trebizon, la last'a poŝt'o Kat'kastel'o. Per aer'poŝt'o. Nu kaj ni est'as pret'a'j. Kio est'us, sinjor'o'j, se nun ni iom kart'lud'us ? ”
” Kial ne, ” dir'is la unu'a kobold'o kaj kalkul'de'met'is tri'dek du leter'o'j'n. ” Jen la kart'et'o'j kaj ni pov'as komenc'i. ”
La du'a gnom'o pren'is la leter'o'j'n kaj miks'is ili'n.
” Mi de'ig'as, ” dir'is la unu'a diabl'et'o.
” Dis'don'u, do, ” dir'is la du'a.
” Aj, aj, ” murmur'is la tri'a, ” kia'n mis'ŝanc'a'n kart'o'n mi ricev'is ! ”
” Mi ĵet'as, ” dir'is la kvar'a kaj klak'is per la leter'o tabl'e'n.
” Tio'n mi super'atut'os, ” dir'is la kvin'a kaj met'is si'a'n kart'o'n sur la antaŭ'a'n.
” Mi'a kar'a, neni'o kontraŭ mi, ” dir'is la ses'a kaj al'ĵet'is si'a'n leter'o'n.
” Ha, ” dir'is la sep'a, ” mi hav'as ankoraŭ pli super'a'n kart'o'n. ”
” Kaj mi hav'as atut'a'n as'o'n, ” vok'is la ok'a kaj ĵet'is si'a'n leter'o'n sur la ceter'a'j'n. ”
Tio'n, infan'o'j, sinjor'o Kolbabo ne plu pov'is el'ten'i kaj ek'vort'ig'is : ” Bon'vol'u, sinjor'o'j flar'ul'o'j, ne ĝen'i vi'n, sed kia'j'n kart'o'j'n vi hav'as ? ”
” Ha, sinjor'o Kolbabo, ” dir'is la unu'a kobold'o, ” Ni ne vol'is vi'n vek'i, sinjor'o Kolbabo, sed se jam vi vek'iĝ'is, ven'u lud'i kun ni. Ni lud'as nom'e nur la ordinar'a'n ses'dek'ses'o'n. ”
Al sinjor'o Kolbabo ne neces'is du'foj'e dir'i, li sid'iĝ'is inter la kobold'o'j'n.
” Jen la kart'o'j, ” dir'is la du'a gnom'o kaj don'is al li kelk'a'j'n leter'o'j'n, ” kaj vi pov'as komenc'i. ”
Sinjor'o Kolbabo rigard'is la leter'o'j'n, kiu'j'n ili en'man'ig'is al li, kaj dir'is : ” Bon'vol'u ne koler'i je mi, sinjor'o kobold'o'j, sed en la man'o mi tut'e ne hav'as kart'o'j'n, mi hav'as nur ne en'man'ig'it'a'j'n leter'o'j'n. ”
” Ĝust'e, ” respond'is la kvar'a pigme'o, ” tio est'as ni'a'j lud'kart'o'j. ”
” Hm, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” bon'vol'u ne koler'i, sinjor'o'j, sed la lud'kart'o'j dev'as hav'i kiel plej mal'alt'a'n sep'o'n, post'e ok'o'n, post'e naŭ'o'n kaj dek'o'n, fant'o'n kaj bub'o'n, reĝ'o'n kaj la plej super'a'n as'o'n. Sed en la leter'o'j neni'o tia est'as. ”
” Eg'e vi erar'as, sinjor'o Kolbabo, ” dir'is la kvar'a vir'et'o.
” Sci'u, ĉiu tia leter'o valor'as pli aŭ mal'pli, laŭ tio, kio en ĝi intern'e est'as skrib'it'e. ”
” La plej mal'super'a kart'o, ” rakont'is la unu'a diabl'et'o, ” tiel nom'at'a sep'o aŭ hept'o, tio est'as tia'j leter'o'j, en kiu'j oni mensog'as i'o'n aŭ pretekst'as. ”
” La du'a plej mal'super'a kart'o est'as la ok'o, ” daŭr'ig'is la du'a pajac'o, ” tio est'as tia'j leter'o'j, kiu'j'n oni skrib'as pro dev'ig'o kaj dev'o. ”
” La tri'a mal'alt'a kart'o est'as la naŭ'o, ” dir'is post'e la tri'a et'kresk'ul'o, ” kaj tio est'as leter'o'j, kiu'j'n oni skrib'as nur pro ĝentil'ec'o. ”
” La unu'a alt'a kart'o est'as la dek'o, ” dir'is la kvar'a. ” Tio est'as leter'o'j, en kiu'j oni skrib'as i'o'n interes'a'n kaj nov'a'n. ”
” La du'a alt'a kart'o est'a fant'o, ” dir'is la kvin'a. ” Tio est'as leter'et'o'j, kiu'j'n oni send'as, por far'i al ali'a plezur'o'n. ”
’ ” La tri'a alt'a kart'o est'as bub'o, ” dir'is la ses'a. ” Tio est'as leter'o'j inter bon'a'j amik'o'j. ”
” La kvar'a alt'a kart'o nom'iĝ'as reĝ'o aŭ ankaŭ dam'o, ”
al'dir'is la sep'a. ” Kaj tio est'as tia leter'o, kiu est'as skrib'it'a pro am'o. ”
” Kaj la plej super'a kart'o aŭ as'o, ” fin'dir'is la ok'a mal'jun'ul'et'o, ” tio est'as tia leter'et'o, per kiu oni don'as la la ali'a si'a'n tut'a'n kor'o'n. Tio est'as kart'o, kiu atut'as aŭ super'atut'as ĉiu'j'n ceter'a'j'n. Sci'u, sinjor'o Kolbabo, tia leter'o trov'iĝ'as, kiam pa'nj'o skrib'as al si'a infan'o aŭ hom'o al hom'o, kiu'n li am'as pli ol si'n mem. ”
” Ha, ” dir'is sinjor'o Kolbabo. ” Sed nun mi ŝat'us sci'i, kiel tuj vi ek'kon'as, kio est'as skrib'it'e en la leter'o'j. Sinjor'o'j, tio'n eg'e ne'ŝat'e mi aŭd'us, ke ebl'e vi mal'ferm'as ili'n kaj leg'as. Tio'n oni de rajt'as, hom'et'o'j, vi atenc'us leter'sekret'o'n, kaj vi dev'us vi'n, kanajl'o'j, denunc'i al polic'o. Pro di'sinjor'o, tio est'us eg'a pek'o, se iu mal'ferm'us leter'o'n, kiu ne aparten'as al li ! ”
” Tio'n, sinjor'o Kolbabo, ankaŭ ni sci'as, ” dir'is la unu'a diabl'et'o. ” Sed ni, mi'a kar'a, ni sent'as per palp'sent'o tra ferm'it'a kovert'o, kio en la leter'o en'est'as. La indiferent'a'j leter'o'j est'as ĉe pri'palp'o mal'varm'a'j, sed ju pli da am'o est'as en la leter'o, des pli varm'a est'as tiu leter'o. ”
” Kaj kiam ni kobold'o'j met'as la ferm'it'a'n leter'o'n sur la frunt'o'n, ” al'don'is la ali'a, ” ni pov'as dir'i al vi vort'o'n post vort'o, kio tie est'as skrib'it'e. ”
” Tio est'as io ali'a, ” dir'is sinjor'o Kolbabo. ” Sed se jam ni est'as ĉi tie kun'e, ŝat'e mi demand'us pri io. Ebl'e tio vi'n, sinjor'o'j, ne ofend'os. ”
” Ĉar tem'as pri vi, sinjor'o Kolbabo, ” respond'is la tri'a gnom'o, ” vi pov'as demand'i pri kio ajn. ”
” Mi ŝat'us sci'i, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” kio'n la kobold'o'j fakt'e manĝ'as. ”
” Tio est'as divers'a, ” dir'is la kvar'a et'kresk'ul'o. ” Ni kobold'o'j, viv'ant'a'j en divers'a'j ofic'ej'o'j, ni nutr'as ni'n kiel blat'o'j, per tio kio'n hom'o'j ŝut'perd'as ; pan'er'et'o'n aŭ pec'et'o'n da bulk'o — Sci'u, sinjor'o Kolbabo, ne est'as mult'o, kio al vi hom'o'j fal'as de la buŝ'o. ”
” Sed ni kobold'o'j poŝt'ist'a'j, ” dir'is la kvin'a pigme'o, ” ni ne stat'as tiel mal'bon'e. Iam ni kuir'as telegraf'a'j'n bend'o'j'n kiel nudel'o'j'n kaj gras'as ili'n per poŝt'glu'o ; sed la glu'o dev'as est'i el dekstrin'o. ”
” Aŭ ni pov'as pri'lek'i poŝt'mark'o'j'n, ” rimark'ig'is la ses'a.
” Tio est'as bon'a, sed ĝi eg'e kun'glu'as la barb'o'j'n. ”
” Sed plej'e ni manĝ'et'as pan'er'o'j'n, ” rakont'is la sep'a gant'pup'o. ” Sci'u, sinjor'o Kolbabo, tial en la ofic - spac'o'j oni tiel mal'oft'e bala'as, por ke rest'u i'a'j pan'er'o'j por ni. ”
” Pardon'u mi'a'n aŭdac'o'n, ” demand'is plu sinjor'o Kolbabo, ” kie fakt'e vi tra'nokt'as ? ”
” Tio'n, sinjor'o Kolbabo, ni ne dir'os al vi, ” dir'is la ok'a mal'jun'ul'o. ” Se la hom'o'j sci'us, kie ni kobold'o'j loĝ'as, ili for'bala'us ni'n de tie. Ne, ne, tio'n vi ne rajt'as sci'i. ”
Nu, se vi ne dir'os tio'n al mi, las'u tio'n por vi, pens'is sinjor'o Kolbabo. Mi atent'os ja, kie'n vi ir'os dorm'i. — Kaj de'nov'e li sid'iĝ'is apud forn'o, por atent'i. Sed apenaŭ li ek'komfort'is, jam li'a'j palpebr'o'j komenc'is pez'iĝ'i, kaj antaŭ ol oni dir'us kvin, sinjor'o Kolbabo ek'dorm'is kaj dorm'is kiel upup'o ĝis dimateno.
* * * Ĉi tio'n do, la vid'it'a'n sinjor'o poŝt'ist'o Kolbabo al neni'u dir'is, ĉar, vi sci'as, en poŝt'ej'o fakt'e oni ne rajt'as tra'nokt'i. Sed ek'de tiu temp'o li'n ne plu ĉagren'is, ke li dev'as dis'port'ad'i leter'o'j'n al la hom'o'j. Ĉi tiu leter'o, li dir'is al si, est'as tepid'et'a, sed jen ĉi tiu ver'e ard'as, kiel varm'a ĝi est'as ; ver'ŝajn'e ĝi est'as leter'o de iu pa'nj'o.
Kaj foj'e li klas'is en la poŝt'ej'o leter'o'j'n, kiu'j'n li el'ig'is el poŝt'kest'o, por dis'port'i ili'n al hom'o'j, ” Jen, jen, ” li dir'is subit'e, ” ĉi tie est'as leter'o en glu'ferm'it'a kovert'o, sed sur la kovert'o est'as nek adres'o nek poŝt'mark'o. ”
” Aha, ” dir'is sinjor'o poŝt'estr'o, ” de'nov'e iu en'ĵet'is leter'o'n en kest'o'n sen adres'o. ”
Est'is ĝust'e en la poŝt'ej'o iu sinjor'o por for'send'i al si'a pa'nj'o registr'it'a'n leter'o'n ; tiu sinjor'o tio'n aŭd'is kaj dir'is :
” Nu cert'e tiu est'as stult'ul'o, imbecil'o, eksces'ul'o, mal'lert'ul'o, dromedar'o, sen'taŭg'ul'o kaj ŝtip'o, kiu send'as leter'o'n kaj eĉ ne sur'skrib'as adres'o'n. ”
” Tut'e ne, ” dir'is sinjor'o poŝt'estr'o, ” da tia'j leter'o'j, sinjor'o, ni ricev'as amas'o'n dum la jar'o. Vi ne kred'us, sinjor'o, kiel la hom'o'j est'as distr'a'j. Ili skrib'as leter'o'n, sinjor'o, kaj post'e kur'eg'as kun ĝi al poŝt'o kaj forges'as, sinjor'o, rigard'i, ke ili ankoraŭ ne sur'skrib'is adres'o'n. Ajaj, sinjor'o, tio okaz'as pli oft'e, ol vi opini'as. ”
” Jen jen, ” mir'is tiu sinjor'o, ” kaj kio'n vi far'as kun la leter'o'j sen adres'o ? ”
” Ni las'as ili'n kuŝ'i en la poŝt'o, sinjor'o, ” dir'is la poŝt'estr'o, ” ĉar ni ne pov'as ili'n, sinjor'o, en'man'ig'i. ”
Sinjor'o Kolbabo dum'e turn'is en la man'o la leter'o'n sen adres'o kaj murmur'et'is : ” Sinjor'o poŝt'estr'o, ĉi tiu leter'o est'as iel varm'a, cert'e en ĝi est'as io sincer'a. Mi opini'as, ke la leter'o tamen est'u iel en'man'ig'ot'a al tiu, al kiu ĝi aparten'as. ”
” Se tie ne est'as skrib'it'a adres'o, tio ne ebl'as kaj fin'o, ”
opon'is sinjor'o poŝt'estr'o.
” Ebl'e vi pov'us mal'ferm'i la leter'o'n, ” konsil'is la fremd'a sinjor'o, ” kaj rigard'i, kiu ĝi'n send'as. ”
” Ne ebl'as, sinjor'o, ” dir'is sinjor'o poŝt'estr'o sever'e, ” ĉar tio est'us, sinjor'o atenc'o kontraŭ la leter'sekret'o kaj tio ne rajt'as est'i. ” Kaj per tio la afer'o por li est'is fin'it'a.
Sed kiam tiu fremd'a sinjor'o for'ir'is, sinjor'o Kolbabo turn'iĝ'is al sinjor'o poŝt'estr'o : ” Pardon'u al mi mi'a'n aŭdac'o'n, sinjor'o poŝt'estr'o, sed koncern'e la leter'o'n pov'us ebl'e konsil'i al ni iu sinjor'o poŝt'a kobold'o. ” Kaj post'e li rakont'is, kiel foj'e nokt'e li vid'is ofic'i poŝt'a'j'n diabl'et'o'j'n kaj kiel la kobold'o'j sci'as leg'i leter'o'j'n, ne mal'ferm'int'e ili'n.
Sinjor'o poŝt'estr'o en'pens'iĝ'is kaj post'e dir'is : ” Mil kat'o'j, tio ebl'us. Prov'u tio'n do, sinjor'o Kolbabo ; se tiu sinjor'o kobold'o dir'os al ni, kio en la ferm'it'a leter'o est'as skrib'it'e, ebl'e ni sci'iĝ'os, al kiu la leter'o aparten'as. ”
Tiu'nokt'e sinjor'o Kolbabo ig'is si'n ferm'i en la poŝt'ej'o kaj atend'is. Est'is ebl'e jam nokt'o'mez'o, kiam li aŭd'is paŝ'et'ad'o'n sur la plank'o, kvazaŭ mus'o'j kur'us ; kaj post'e li vid'is de'nov'e la kobold'o'j'n klas'ant'a'j la leter'o'j'n kaj pes'ant'a'j send'aĵ'o'j'n, kalkul'ant'a'j mon'o'n kaj mors'ant'a'j depeŝ'o'j'n. Kaj kiam ili est'is kun ĉio pret'a'j, ili kun'sid'iĝ'is sur la plank'o kaj lud'is per la leter'o'j ses'dek'ses'o'n.
Kaj en tiu moment'o aŭd'iĝ'is sinjor'o Kolbabo : ” Bon'vesper'o'n, sinjor'o'j Et'ul'et'o'j. ”
” Ha, jen sinjor'o Kolbabo, dir'is la plej aĝ'a et'ul'et'o. ” Ven'u do kart'lud'i kun ni. ”
Al sinjor'o Kolbabo ne neces'is du'foj'e dir'i kaj li ek'sid'is kun ili sur la plank'o.
” Mi ĵet'as, ” dir'is la unu'a kobold'o kaj met'is si'a'n kart'o'n ter'e'n.
” Mi atut'as, ” dir'is la du'a.
” Mi super'atut'as, ” dir'is la tri'a.
Nun est'is vic'o de sinjor'o Kolbabo, kaj li met'is la ferm'it'a'n sen'adres'a'n leter'o'n sur la ceter'a'j'n tri.
” Vi gajn'is, sinjor'o Kolbabo, ” dir'is la unu'a diabl'et'o, ” ĉar vi ĵet'is la plej super'a'n kart'o'n aŭ ker'a'n as'o'n. ”
” Pardon'u mi'a'n aŭdac'o'n, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” ĉu cert'e vi sci'as, ke ĝi est'as tiel super'a kart'o ? ”
” Kiel mi ne ek'kon'u tio'n, ” dir'is la diabl'et'o. ” Ĝi est'as leter'o, kiu'n skrib'as jun'ul'o al knab'in'o, kiu'n li am'as pli ol si'n mem. ”
” Tio'n mi ne supoz'as, ” intenc'e dir'is sinjor'o Kolbabo.
” Kaj ĝust'e tiel ĝi est'as, ” respond'is la pigme'o. ” Se vi ne vol'as tio'n kred'i, mi tra'leg'os al vi la leter'et'o'n. ” Kaj li pren'is la leter'o'n, met'is ĝi'n frunt'e'n, ferm'is la okul'o'j'n kaj leg'is jen'e :
” Mi'a plej kar'a Marinja, mi skrabas al ci ( jen ortografi'a erar'o, dir'is tiu pigme'o, ĝust'e dev'as est'i i ), ke mi ricev'is ŝofor'a'n posten'o'n kaj se ci vol'us ni pov'us hav'i edz'iĝ'fest'o'n skrabu alm'i seci ankoraŭ mi'n am'as skrabu baldaŭ alm'i ci'a fidel'a Franĉjo. ”
” Mi dank'as do al vi, sinjor'o kobold'o, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” tio'n mi bezon'is sci'i. Mult'foj'e mi dank'as vi'n. ”
” Ne dank'ind'e, ” dir'is la vir'et'o, ” Sed sci'u, tie est'as dek ortografi'a'j erar'o'j. Mult'o'n tiu Franĉjo ne lern'is en lern'ej'o. ”
” Nur mi ŝat'us sci'iĝ'i, kiu Marinja ŝi est'as, aŭ kiu Franĉjo, ” murmur'et'is sinjor'o Kolbabo.
” Mi ne pov'as help'i, sinjor'o Kolbabo, ” dir'is la et'ul'a sinjor'et'o. ” Tio ne plu est'as skrib'it'e. ”
La sekv'int'a'n maten'o'n raport'is sinjor'o Kolbabo al sinjor'o poŝt'estr'o, ke tiu'n sen'adres'a'n leter'o'n skrib'is iu ŝofor'o Franĉjo al iu fraŭl'in'o Marinja, kaj ke tiu sinjor'o Franĉjo vol'as edz'iĝ'i al tiu fraŭl'in'o.
” Jesu'o'sinjor'et'o, ” ek'vok'is sinjor'o poŝt'estr'o, ” tio est'as eg'e grav'a leter'o, tiu fraŭl'in'o nepr'e ricev'u ĝi'n ! ”
” Mi al'port'us la leter'o'n tuj'tuj'e al ŝi, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” se nur mi sci'us, kiel tiu fraŭl'in'o Marinjo nom'iĝ'as laŭ famili'a nom'o kaj en kiu urb'o, strat'o kaj numer'o ŝi loĝ'as. ”
” Tio'n sci'us, sinjor'o Kolbabo, ĉiu, ” dir'is sinjor'o poŝt'estr'o. ” Por tio oni eĉ ne bezon'us est'i poŝt'ist'o. Sed mi tre ŝat'us vid'i, ke tiu fraŭl'in'o ricev'u la leter'o'n. ”
” Bon'e, sinjor'o poŝt'estr'o, ” ek'vok'is sinjor'o Kolbabo, ” mi serĉ'os do la fraŭl'in'o'n adres'at'in'o'n, eĉ se mi dev'us la tut'a'n jar'o'n kur'i kaj tra'ir'i la tut'a'n mond'o'n. ”
Tio'n li dir'is, met'is sur la ŝultr'o'n la poŝt'ist'a'n pend'sak'o'n kun la leter'o kaj pan'tranĉ'aĵ'o kaj ek'ir'is en la mond'o'n.
Sinjor'o Kolbabo ir'is kaj ir'ad'is kaj ĉie demand'is, ĉu en tiu region'o ebl'e viv'as ia fraŭl'in'o Marinja, atend'ant'a leter'et'o'n de iu sinjor'o ŝofor'o Franĉjo. Kaj li tra'ir'is la tut'a'j'n region'o'j'n de Litomŭřice kaj Louny kaj distrikt'o'n Rakovník kaj region'o'j'n Plzeñ kaj Domañlice kaj Písek region'o n kaj region'o'j'n Budějovice, Pfielouč, Tábor kaj čáslav kaj administr'a'n distrikt'o'n Grad'ec'i a n kaj distrikt'o'j'n Jičín kaj Boleslav ; li est'is en Kutná Hor'a, Litomyšl, Třebo, Vod any, Sušice, Pfiíbram, Kladno kaj Mladá Boleslav kaj en Votice kaj en Trutnov kaj Sobotka kaj Turnov kaj en Slanë kaj en Pelhřimov, eĉ en Dobruška kaj Úpice kaj en Hronov kaj Ĉe Sep Kaban'o'j, ankaŭ en Krákorka, li est'is ankaŭ en Zálesí, nu mal'long'e ĉie kaj ĉie li demand'is pri tiu fraŭl'in'o Marinja. Da fraŭl'in'o'j Marinja, kiu'j'n li trov'is en Bohemi'o, est'is mult'a'j, sum'e kvar'dek naŭ'mil naŭ'cent ok'dek, sed neni'u el ili tamen atend'is leter'et'o'n de iu sinjor'o ŝofor'o Franĉjo ; kelk'a'j el ili tamen atend'is leter'et'o'n de iu sinjor'o ŝofor'o, sed tiu ne nom'iĝ'is Franĉjo, se Ant'o ĉjo aŭ Ladislao aŭ Vencesla'o, Jozefo aŭ Jarolím aŭ Aloĉjo aŭ Florian'o, ankaŭ Georg'o aŭ Johano aŭ Laŭrenc'o, ankaŭ Dominiko kaj Vendelín kaj Erazim, nur ne Franĉjo ; kaj ali'a'j fraŭl'in'o'j Marinjaj sam'e atend'is leter'et'o'n de iu Franĉjo, sed tiu ne est'is ŝofor'o, sed serur'ist'o aŭ serĝent'o, lign'aĵ'ist'o aŭ konduktor'o, eventual'e ankaŭ drog'ist'o, tapet'ist'o, raz'ist'o aŭ tajlor'o, sed nepr'e ne ŝofor'o.
Kaj sinjor'o Kolbabo jam ir'pas'ig'is unu jar'o'n kaj unu tag'o'n, sed ne pov'is en'man'ig'i la leter'o'n al la ĝust'a fraŭl'in'o Marinja. Li ek'kon'is mult'a'j'n afer'o'j'n : li vid'is vilaĝ'o'j'n kaj urb'o'j'n, kamp'o'j'n kaj arb'ar'o'j'n, sun'lev'iĝ'o'n kaj sun'sub'ir'o'n, re'ven'o'n de alaŭd'o'j kaj ven'o'n de printemp'o, la sem'ad'o'n kaj rikolt'o'n, bolet'o'j'n en arb'ar'o kaj matur'iĝ'ant'a'j'n prun'o'j'n, li vid'is lupol'o'n en žatec kaj apud Mělník vit'ej'o'j'n kaj karp'o'j'n en Třebo kaj en Pardubice miel'kuk'o'n, sed kiam la van'a serĉ'ad'o daŭr'is jam unu jar'o'n kaj tag'o'n, li ek'sid'is deprim'it'e apud voj'o kaj dir'is al si :
” Ĉio van'a, ebl'e jam mi ne trov'os fraŭl'in'o'n Marinja. ”
Preskaŭ li est'is ek'plor'ant'a pro bedaŭr'o. Li bedaŭr'is fraŭl'in'o'n Marinja, ke ŝi ne ricev'is la leter'o'n de la jun'ul'o, kiu am'is ŝi'n pli mult'e ol si'n mem ; li bedaŭr'is la ŝofor'o'n Franĉjon, ke li ne pov'as en'man'ig'i tiu'n leter'o'n ; kaj li bedaŭr'is si'n mem, ĉar tiom li klopod'is kaj tiom ir'ad'is dum pluv'o kaj varm'o kaj veter'aĉ'o kaj mis'veter'o kaj ke ĉio ĉi est'is van'a.
Kaj dum li tiel sid'is apud la voj'o kaj bedaŭr'is, li vid'is, ke sur la ŝose'o vetur'as ia aŭt'o. Ĝi vetur'is mal'rapid'et'e, proksim'um'e nur po ses kilo'metr'o'j hor'e, kaj sinjor'o Kolbabo dir'is al si : ” Nu cert'e ĝi est'as ia pra'antikv'a ĉar'o, ke ĝi ŝov'iĝ'as tiel lant'e. ” Sed kiam la aŭt'o al'vetur'is pli proksim'e'n, li vid'is, ke ĝi est'as, ho di'o'j, bel'a ok'cilindr'a Bugatti kaj ke ĉe la stir'rad'o sid'as mal'ĝoj'a, nigr'e vest'it'a ŝofor'o kaj en la vetur'il'o mal'ĝoj'a, nigr'e vest'it'a sinjor'o.
Kaj kiam la mal'ĝoj'a sinjor'o ek'vid'is apud la voj'o aflikt'it'a'n sinjor'o'n Kobabo, li ordon'is halt'i kaj dir'is : ” Ven'u, poŝt'ist'o, mi vetur'ig'os vi'n iom. ”
Sinjor'o Kolbabo ĝoj'is, ĉar post tiel long'a migr'ad'o jam dolor'is li'n la krur'o'j ; li ek'sid'is ĉe la nigr'a mal'ĝoj'a sinjor'o kaj la vetur'il'o lant'e kaj mal'gaj'e ek'mov'iĝ'is.
Kiam ili tra'vetur'is proksim'um'e tri kilo'metr'o'j'n, aŭd'iĝ'is sinjor'o Kolbabo : ” Pardon'u al mi la aŭdac'o'n, sinjor'o, ver'ŝajn'e vi vetur'as al sepult'o, ĉu ? ”
” Ni ne vetur'as, ” dir'is kav'son'e la mal'gaj'a sinjor'o. ” Kial vi opini'as, ke ni vetur'as al sepult'o ? ”
” Nu, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” ĉar, sinjor'o, vi bon'vol'as est'i tiel mal'gaj'a. ”
” Mi est'as tiel mal'gaj'a, ” dir'is tomb'voĉ'e la sinjor'o, ” ĉar mi'a aŭt'o tiel mal'rapid'e kaj tiel mal'gaj'e vetur'as. ”
” Nu jes, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” sed kial tia bel'a Bugatti tiel mal'rapid'e kaj mal'gaj'e vetur'as ? ”
” Ĉar ĝi'n stir'as mal'gaj'a ŝofor'o, ” dir'is funebr'e la nigr'a sinjor'o.
” Ha, ” dir'is sinjor'o Kolbabo, ” Bon'vol'u permes'i, vi'a moŝt'o, kial fakt'e tiu sinjor'o ŝofor'o tiel trist'as ? ”
” Ĉar li ne ricev'is respond'o'n je la leter'o, kiu'n li en'poŝt'ig'is antaŭ unu jar'o kaj unu tag'o, ” dir'is la nigr'a sinjor'o.
” Sci'u, li skrib'is al si'a plej kar'a, sed ŝi ne respond'is al li ; li opini'as do, ke ŝi ne plu am'as li'n. ”
Kiam sinjor'o Kolbabo tio'n aŭd'is, li ek'vort'ig'is : ” Pardon'u al mi la aŭdac'o'n, ĉu vi'a sinjor'o ŝofor'o nom'iĝ'as Franĉjo ? ”
” Li'a nom'o et'as Francisko Svoboda, ” respond'is la mal'gaj'a sinjor'o.
” Kaj la fraŭl'in'o nom'iĝ'as Marinja, ĉu ? ” demand'is plu sinjor'o Kolbabo.
Tiam aŭd'iĝ'is la mal'gaj'a ŝofor'o kaj dir'is kun lament'a ĝem'o : ” Fraŭl'in'o Maria Nováková est'as la nom'o de tiu mal'fidel'ul'in'o, kiu forges'is mi'a'n am'o'n. ”
” Ha, ” ek'kri'is sinjor'o Kolbabo ĝoj'e, ” kar'a hom'o, vi est'as do tiu trombon'o, tiu naiv'ul'o, tiu stult'ul'o, tiu konfuz'ul'o, tiu trumpet'o, tiu fuŝ'ul'o, tiu perpleks'ul'o, tiu kap'aĉ'o, tiu mal'lert'ul'o, tiu imbecil'o, tiu bala'il'o, iu tulip'o, tiu inert'ul'o, tiu salat'o kaj tiu panik'ul'o, tiu paf'it'o, tiu frenez'ul'et'o, tiu frap'it'o kaj tiu per sak'o frap'it'a, tiu puf'ul'o, tiu bulb'o, tiu sprit'mank'ul'o, tiu anemi'ul'o, tiu figur'aĉ'o, tiu sen'taŭg'ul'o, tiu fuŝ'ist'o, tiu pulp'aĉ'o, tiu dup'o, tiu histrion'o, tiu lant'ul'o, tiu pajac'o, kiu ĵet'is en ni'a'n poŝt'kest'o'n la leter'et'o'n sen poŝt'mark'o kaj sen adres'o ? Ajaj, mi ĝoj'as, ke mi hav'as la honor'o'n ek'kon'i vi'n ! Kiel fraŭl'in'o Marieta pov'us re'skrib'i al vi, se ĝis nun ŝi ne ricev'is vi'a'n leter'o'n ? ”
” Kie, kie est'as mi'a leter'o ? ” ek'vok'is sinjor'o ŝofor'o Franĉjo.
” Nu, dir'is sinjor'o Kolbabo, ” kiam vi dir'os al mi, kie fraŭl'in'o Marieta loĝ'as, tiam la leter'o, sci'u, est'os rekt'e sur'voj'e al ŝi. Mi'a anĝel'o, jam unu jar'o'n kaj unu tag'o'n mi port'as la leter'o'n en tek'o kaj serĉ'as en la tut'a mond'o la ver'a'n fraŭl'in'o'n Marinja ! Or'a jun'ul'o, nun rapid'e kaj pret'e sen'prokrast'e kaj galop'e don'u al mi la adres'o'n de Fraŭl'in'o Marinja kaj mi ir'os kaj en'man'ig'os al ŝi la leter'o'n. ”
” Neniam, sinjor'o poŝt'ist'o, vi ir'os, ” dir'is la sinjor'o, ” sed mi vetur'ig'os vi'n tie'n. Franĉjo, nun al'don'u gas'o'n kaj oni vetur'as al fraŭl'in'o Marinja. ”
Apenaŭ li fin'dir'is tio'n, sinjor'o ŝofor'o Francisko al'don'is gas'o'n, la vetur'il'o ek'sku'is kaj nun, kar'a'j hom'o'j, ĝi vetur'ig'is po ses'dek, sep'dek, ok'dek kilo'metr'o'j, po cent, cent dek, cent du'dek, cent kvin'dek, sen'ĉes'e pli rapid'e, ke la motor'o kant'is, jubil'is kaj tondr'eg'is pro nur'a ĝoj'o kaj la nigr'a sinjor'o dev'is ambaŭ'man'e ten'i la ĉapel'o'n, por ke ĝi ne for'flug'u de li kaj sinjor'o Kolbabo per ambaŭ man'o'j ten'is si'n je la sid'il'o kaj sinjor'o Franĉjo kri'is :
” Sinjor'o ĉef'o, tiu ja vetur'as, ĉu ? Cent ok'dek kilo'metr'o'j ! Ajaj, ja ni eĉ ne vetur'as, ni flug'as direkt'e en la aer'o, jen vid'u sinjor'ĉef'o, kie ni post'las'is la ŝose'o'n ! Sinjor'ĉef'o, ni ricev'is ja flug'il'o'j'n ! ”
Kaj dum ili iom da temp'o flug'is per rapid'o de cent ok'dek sep kilo'metr'o'j, montr'iĝ'is bel'e blank'a vilaĝ'o — ver'ver'e, ĝi est'is jam Libžatov — kaj sinjor'o ŝofor'o Franĉjo dir'is : ” Sinjor'o ĉef'o, ni est'as sur'lok'e. ”
” Halt'u, ” dir'is la nigr'a sinjor'o, kaj la aŭt'o al'ter'iĝ'is ĉe rand'o de la vilaĝ'o. ” Kiel tiu Bugatti- aŭt'o bon'e vetur'as, ĉu ? ” kontent'is la sinjor'o, ” Kaj nun, sinjor'o Kolbabo, vi pov'us en'man'ig'i al fraŭl'in'o Marinja la leter'o'n. ”
” Ebl'e, ” opini'is sinjor'o Kolbabo, ” ebl'e sinjor'o Franĉjo prefer'e dir'u al ŝi parol'e, kio est'as skrib'it'e en la leter'et'o.
Tie nom'e est'as ok ortografi'a'j erar'o'j. ”
” Kia ide'o, ” defend'is si'n sinjor'o Franĉjo, ” mi hont'as aper'i antaŭ ŝi'a'j okul'o'j, ĉar dum tiom da temp'o ŝi ricev'is de mi neniu'n leter'et'o'n. Kaj post'e, ” li al'dir'is aflikt'it'e, ” ebl'e jam ŝi forges'is mi'n kaj eĉ ne iom'et'e mi'n plu am'as.
Vid'u, sinjor'o Kolbabo, ŝi loĝ'as tie en tiu dom'et'o, kiu hav'as la fenestr'et'o'j'n pur'akv'e pur'a'j'n. ”
” Mi ir'as do, ” dir'is sinjor'o Kolbabo kaj ek'trumpet'is bel'e buŝ'e ” Ir'as, ir'as, poŝt'ist'a sinjor et ’, ir'as, ir'as poŝt'a sinjor'o ”, kaj ek'paŝ'is per la dekstr'a krur'o al la dom'et'o.
Kaj tie post la pur'a fenestr'o sid'is pal'a knab'i nj ( o kaj kudr'is al si vest'aĵ'o'n.
” Di'o san'o'n don'u, fraŭl'in'o Marinja, ” ek'vok'is sinjor'o Kolbabo. ” Ĉu vi kudr'as edz'iĝ'vest'o'n al vi ? ”
” Tut'e ne, ” dir'is mal'ĝoj'e fraŭl'in'o Marinja, ” mi kudr'as al mi mort'kitel'o'n por ĉerk'et'o. ”
” Oh, oh, ” dir'is kompat'e sinjor'o Kolbabo, ” aj, ajja, ha, ha, pro'jesu'et'o, ĉu ebl'e est'as tiel mal'bon'e ? Ĉu vi, fraŭl'in'o, mal'san'as ? ”
” Mi ne mal'san'as, ” ek'ĝem'is fraŭl'in'o Marinja, ” sed mi'a kor'o krev'as pro aflikt'o. ” Kaj ŝi met'is la man'o'n sur la kor'o'n.
” Pro di'am'o, ” ek'kri'is sinjor'o Kolbabo, ” fraŭl'in'o Marinja, prokrast'u ankoraŭ la krev'o'n. Pardon'u al mi la aŭdac'o'n, kial ja dolor'as vi'n la kor'o ? ”
” Ĉar jam unu jar'o'n kaj unu tag'o'n, ” dir'is mal'laŭt'e fraŭl'in'o Maria, ” jam unu jar'o'n kaj unu tag'o'n mi atend'as leter'o'n, kiu ne ven'as. ”
” Tio ne grav'u por vi, ” konsol'is ŝi'n sinjor'o Kolbabo.
” Kaj mi port'as jam unu jar'o'n kaj unu tag'o'n ĉi tie en la tek'o iu'n leter'et'o'n, kaj est'as neni'u, al kiu mi ĝi'n trans'don'us. Sci'u, fraŭl'in'o Marinja, la leter'et'o'n mi don'os al vi. ” Sam'temp'e li don'is al ŝi la leter'o'n.
Fraŭl'in'o Marinja pal'iĝ'is ankoraŭ pli. ” Sinjor'o leter'port'ist'o, ” ŝi dir'is mal'laŭt'voĉ'e, ” tiu leter'o ne est'as por mi, sur ĝi ja ne est'as adres'o ! ”
” Nur rigard'u intern'e'n, ” ordon'is sinjor'o Kolbabo, ” kaj se ĝi ne est'os por vi, re'don'u ĝi'n al mi kaj pret'e. ”
Fraŭl'in'o Marinja mal'ferm'is per trem'ant'a'j fingr'o'j la leter'o'n kaj kiam ŝi komenc'is leg'i, ŝi'a'j vang'o'j ruĝ'iĝ'is.
” Nu, ” demand'is sinjor'o Kolbabo, ” ĉu vi re'don'os al mi la leter'o'n aŭ ne ? ”
” Mi ne re'don'os, ” el'spir'is fraŭl'in'o Maria kaj ŝi'a'j okul'o'j plen'iĝ'is de larm'o'j pro ĝoj'o. ” Sinjor'o poŝt'ist'o, ĝi est'as ja tiu leter'et'o, kiu'n mi atend'is unu jar'o'n kaj unu tag'o'n ! Sinjor'o leter'port'ist'o, tut'e mi eĉ ne sci'as, kio'n mi don'u al vi por ĝi ! ”
” Mi dir'os tio'n al vi, ” dir'is sinjor'o Kolbabo. ” Vi don'os al mi du kron'o'j'n pun'e tial, ĉar la leter'o ne est'is konven'e afrank'it'a, ĉu vi kompren'as ? Pro'di'sinjor'o, nur tial ja mi kur'as kun leter'et'o unu jar'o'n kaj unu tag'o'n, por ke la poŝt'o ricev'u la du kron'o'j'n por afrank'o ! Mi dank'as bel'e, ”
li dir'is, ricev'int'e la du kron'o'j'n, ” kaj vi'a'n respond'o'n, fraŭl'in'o, ĉi tie iu atend'as. ” Kaj dum'e li man'sign'is al sinjor'o ŝofor'o Franĉjo, kiu jam star'is post la angul'o.
Kaj dum sinjor'o Franĉjo est'is ricev'ant'a la respond'o'n, ek'sid'is sinjor'o Kolbabo kun la nigr'a sinjor'o kaj dir'is al li : ” Unu jar'o'n kaj unu tag'o'n, moŝt'o, mi kur'is kun la leter'et'o, sed ĝi valor'is la pen'o'n : jam tial, kio'n ĉio'n mi vid'is. Ĝi est'as tiel bel'a kaj bel'eg'a land'o, ĉu apud Plzeñ ĉu apud Hořice aŭ apud Tábor. — Jen, vid'u, sinjor'o Franĉjo jam re'ven'as. Nu jes, tia afer'o est'as aranĝ'ebl'a pli rapid'e parol'e ol per sen'adres'a leter'o. ”
Sinjor'o Franĉjo dir'is neni'o'n, nur li'a'j okul'o'j bril'is. ” Ĉu ni vetur'u, sinjor'o ĉef'o ? ” li demand'is.
” Ni vetur'u, ” dir'is la sinjor'o. ” Unu'e ni al'vetur'ig'os sinjor'o'n Kolbabon al la poŝt'o. ”
Sinjor'o ŝofor'o salt'is en la vetur'il'o'n, prem'is la start'il'o'n kaj pedal'is kluĉ'o'n kaj gas'o'n kaj la aŭt'o ek'vetur'is tiel glat'e kaj leĝer'e kiel en sonĝ'o. Tuj montr'il'o sur rapid'o'metr'o indik'is cent du'dek kilo'metr'o'j'n.
” Kiel bel'e la aŭt'o vetur'as, ” ĝu'is la nigr'a sinjor'o, ” tial ĝi tiel vetur'eg'as, ĉar ĝi'n stir'as feliĉ'a ŝofor'o, ”
Kaj ĉiu'j feliĉ'e al'vetur'is, kaj ankaŭ ni.
Pas'is jam eg'e mult'e da temp'o, kiam sur la mont'o Hejšovina praktik'is la sorĉ'ist'a'n meti'o'n la magi'ist'o Magiaŝo. Kiel vi sci'as, est'as magi'ist'o'j bon'a'j, kiu'j'n oni nom'as sorĉ'ist'o'j aŭ mirakl'o'far'ant'o'j, kaj magi'ist'o'j mav'a'j, kiu'j'n oni nom'as nigr'o'sorĉ'ist'o'j. Magiaŝo star'is mez'e ; iam li est'is tiel bon'a, ke tut'e li ne sorĉ'is, kaj ali'foj'e li sorĉ'is tiel potenc'e, ke tondr'is kaj fulm'is ; iam li ven'is al la ide'o, ke pluv'u ŝton'o'j, kaj foj'e eĉ li far'is, ke torent'pluv'is mal'grand'a'j ran'et'o'j. Konciz'e, dir'u kio'n ajn, tia magi'ist'o est'as neniel agrabl'a najbar'ec'o, kaj eĉ se la hom'o'j ĵur'is per si'a anim'o, ke ili ne kred'as je magi'ist'o'j, tamen la mont'o'n Hejšovina prefer'e ili evit'ad'is ; ili nur el'turn'iĝ'ad'is dir'ant'e, ke ĝi est'as tro krut'a — kompren'ebl'e ili ne konfes'us tim'o'n pro Magiaŝo ! Tiu Magiaŝo foj'e sid'is antaŭ si'a kavern'o kaj manĝ'is prun'o'j'n, tia'j'n grand'a'j'n blu'nigr'a'j'n kaj bel'e prujn'kovr'it'a'j'n prun'o'j'n, dum en la kavern'o li'a help'ant'o, lentug'a Vincek, ver'nom'e Vincent'o Nyklíček el Zlíčko, kirl'is super fajr'o magi'a'j'n dekokt'o'j'n el peĉ'o, sulfur'o, valerian'o, man'drag'or'o, bistort'o, centaŭre'o, ononiso kaj asafetid'o, el aks'o'ŝmir'aĵ'o kaj lapis'o kaj akv'o'fort'o kaj kapr'o'glob'et'o'j, el vesp'o'pik'il'o'j, rat'o'barb'o'j, falen'krur'et'o'j kaj zanzibara sem'o, nu el tia'j sorĉ'a'j spic'o'j, ingredienc'o'j, teriak'o'j kaj mis'drog'o'j. Kaj Magiaŝo nur rigard'is, kiel tio'n la lentug'a Vincek kirl'as kaj manĝ'is prun'o'j'n. Sed la povr'a Vincek forges'is kirl'i, kiu sci'as kial, kurt'e : dekokt'aĵ'o'j en la kaldron'o mis'brun'iĝ'is, brul'difekt'iĝ'is, mis'bak'iĝ'is, mis'fand'iĝ'is aŭ iel fum'iĝ'is kaj el ili el'puŝ'iĝ'is terur'a fetor'o.
” Ci mis'a mal'lert'ul'o, ” vol'is li'n al'kri'i Magiaŝo, sed en la hast'o ebl'e li erar'is la ĝust'a'n tub'et'o'n en la gorĝ'o, aŭ erar'is la prun'o, kiu'n li hav'is en la buŝ'o, mal'long'e, li en'glut'is la prun'o'n ankaŭ kun la kern'o kaj la kern'o mis'e en'gorĝ'iĝ'is kaj rekt'iĝ'is en la gorĝ'o kaj pov'is nek intern'e'n nek ekster'e'n ; kaj tial Magiaŝo pov'is nur ek'kri'eg'i ” Ci mi- ” kaj plu ne ebl'is, li pov'is el'ig'i el si eĉ ne voĉ'et'o'n. Nur li stertor'is kaj sibl'is, sam'e kiam vapor'o ŝuŝ'as en pot'o, kaj ruĝ'iĝ'is en la vizaĝ'o kaj sving'is la man'o'j'n kaj sufok'tus'is, sed la kern'o ne kaj ne ek'mov'i si'n ; tiel firm'e kaj fund'e ĝi transvers'iĝ'is en la faring'o.
Kiam Vincek tio'n ek'vid'is, eg'e li ek'tim'is, ke ebl'e la mastr'o Magiaŝo sufok'iĝ'os, kaj dir'is kun'sent'em'e : ” Sinjor'ĉef'o, atend'u ĉi tie, mi kur'eg'as al Hronov por doktor'o. ” Kaj jam li hast'is de Hejšovina mal'supr'e'n — domaĝ'e, ke tie neni'u est'is, por mezur'i li'a'n rapid'ec'o'n ; cert'e ĝi est'us mond'rekord'o en long'distanc'a kur'o.
Kiam li al'kur'is al Hronov al la doktor'o, apenaŭ li pov'is spir'kapt'i ; sed fin'e tamen nur ĝust'e li ek'kapt'is ĝi'n kaj rapid'e el'ŝut'is el si : ” Sinjor'o doktor'o, ven'u tuj kaj rapid'e al sinjor'o sorĉ'ist'o Magiaŝo, aŭ li sufok'iĝ'os. Uf, uf, tiel mi kur'lac'iĝ'is ! ”
” Al Magiaŝo sur Hejšovina ? ’ murmur'et'is la doktor'o el Hronov. ” Hu, mal'em'e mi vol'as, sed kiam nepr'e li bezon'as mi'n, kio'n far'i. ” Kaj li ir'is. Sci'u, doktor'o al neni'u pov'as rifuz'i si'a'n help'o'n, eĉ se oni ven'ig'us li'n al rab'ist'o Lotrando aŭ ( di'sinjor'o ne pun'u ni'n ) al Lucifer'o mem. Ja tia profesi'o ĝi est'as, la doktor'ad'o.
Kaj la doktor'o el Hronov kun'prem'is la doktor'a'n valiz'o'n, en kiu est'as doktor'a'j skalpel'o'j kaj tenajl'o por dent'o'j kaj bandaĝ'o'j kaj pulvor'o'j kaj ungvent'o'j kaj lign'o'plak'et'o'j pro fraktur'o'j kaj ali'a'j doktor'a'j instrument'o'j, kaj ir'is post Vincek al Hejšovina. ” Nur ni ne ven'u mal'fru'e, ”
zorg'is sen'ĉes'e la lentug'a Vincek kaj tial ili ir'is unu du unu du trans mont'o'j'n kaj arb'ar'o'j'n, unu du unu du trans marĉ'o'j'n, unu du unu du trans mont'et'o'n kaj plat'aĵ'o'n, ĝis la lentug'a Vincek dir'is : ” Nun, sinjor'o doktor'o, jam ni est'as sur'lok'e. ”
” Vi'a servut'ul'o, sinjor'o Magiaŝo, ” dir'is la doktor'o el Hronov, ” kio kaj kie vi'n dolor'as ? ”
La sorĉ'ist'o Magiaŝo anstataŭ respond'o nur ekspektor'is, ek'sibl'is kaj ek'snuf'is kaj montr'is al la kol'o, ke tie ĝi en'est'as.
” Ho, la kol'et'o dolor'as, ” dir'is la doktor'o el Hronov.
” Nu, ni rigard'os la dolor'aĵ'o'n. Apert'u bel'e la buŝ'o'n, sinjor'o Magiaŝo, kaj dir'u aaa. ”
La sorĉ'ist'o Magiaŝo dis'fald'is la nigr'a'n barb'o'n kaj plen'larĝ'e mal'ferm'is la buŝ'o'n, sed aaa li ne pov'is dir'i, ĉar el li el'iĝ'is neni'u voĉ'o.
” Nu, aaa, ” instig'is li'n la doktor'o. ” Ĉu ĝi ne ebl'as ? ”
Magiaŝo kap'ne'is, ke ĝi ne ebl'as.
” Ajajaj, ” dir'is la doktor'o, kiu est'is fripon'o, vulp'o malic'plen'a, vulp'o ruz'eg'a, sakristi'an'o rutin'a, merl'o sagac'a kaj ul'o mal'naiv'a, ĉar li hav'is kaŝ'intenc'o'j'n, ” ajaj, sinjor'o Magiaŝo, vi stat'as eg'e mal'bon'e, se vi ne pov'as dir'i aaa.
Mi ne sci'as, mi ne sci'as, ” li dir'is kaj komenc'is Magiaŝon observ'i kaj perkut'i, ekzamen'i la puls'o'n, li'a'n lang'o'n li rigard'is, sub li'a'j'n palpebr'o'j'n li ek'rigard'is, en la orel'o'j'n kaj la naz'o'n per spegul'et'o li pri'lum'is kaj dum'e murmur'is latin'a'j'n vort'o'j'n. Kaj kiam li est'is pret'a kun la tut'a diagnoz'o, li komenc'is mien'i eg'e serioz'e kaj dir'is : ” Sinjor'o Magiaŝo, est'as grav'a afer'o, ĉi tie help'os neni'o krom sen'prokrast'a kaj plej rapid'a operaci'o. Sed tiu'n mi ne pov'as kaj rajt'as mem far'i, por tio dev'us hav'i asist'ad'o'n. Se vi vol'as sub'iĝ'i al operaci'o, neni'o help'os, vi dev'os ven'ig'i mi'a'j'n koleg'o'j'n doktor'o'j'n el Úpice, Kostelec kaj Hořičky, kaj kiam ili est'os ĉi tie, mi aranĝ'os kun ili kurac'ist'a'n konsult'o'n aŭ konsil'o'n kaj nur post la plej fund'a konsider'o ni entrepren'us la dezir'at'a'n kurac'ist'a'n inter'ven'o'n aŭ operaci'o'n operaci'a'n. Pri'pens'u tio'n, sinjor'o Magiaŝo, kaj se vi akcept'os mi'a'n propon'o'n, send'u rapid'a'n kurier'o'n por mi'a'j alt'ŝat'at'a'j kaj dokt'a'j sinjor'o'j koleg'o'j. ”
Kio'n Magiaŝo pov'is far'i ? Li kap'sign'is al la lentug'a Vincek kaj Vincek tri'foj'e ek'tramp'is, por bon'e kur'i, kaj jam li galop'is de Hejšovina mal'supr'e'n. Nom'e al Hořičky. Kaj al Úpice. Kaj al Kostelec. Ni las'u li'n inter'temp'e kur'i.
Dum la lentug'a Vincek trot'eg'is al Hořičky kaj al Úpice kaj al Kostelec por doktor'o'j, la doktor'o el Hronov sid'is ĉe sorĉ'ist'o Magiaŝo kaj atent'is, ke tiu ne sufok'iĝ'u. Kaj por ke la atend'ad'o pas'u al ili pli bon'e, li ek'brul'ig'is virgini'an cigar'et'o'n kaj sen'vort'e fum'et'is.
Kaj kiam est'is enu'eg'e al li, li tus'et'is kaj fum'eg'is plu.
Post'e por mal'long'ig'i la enu'o'n, tri'foj'e li osced'is kaj ek'palpebr'um'is. Post temp'et'o li ek'vort'is : ” Jes ja. ” Proksim'um'e post du'on'hor'o li streĉ'iĝ'is kaj dir'is : ” Nu, nu. ” Post hor'et'o li al'dir'is : ” Ebl'e dum'e ni pov'us kart'lud'i. Sinjor'o Magiaŝo, ĉu vi hav'as i'a'j'n kart'o'j'n ? ”
La sorĉ'ist'o Magiaŝo ne pov'is parol'i, kaj tial nur li kap'jes'is, ke ne.
” Ĉu vi ne hav'as ? ” grumbl'is la doktor'o el Hronov. ” Domaĝ'e. Nu vi est'as sorĉ'ist'o, se eĉ la kart'o'j'n vi ne hav'as ! Ĉe ni en la gast'ej'o iu sorĉ'ist'o okaz'ig'is prezent'ad'o'n, atend'u, kiel li nur nom'iĝ'is, simil'e kiel Navrátil aŭ Do'n Bosk'o aŭ Margolello, preskaŭ tiel, kaj tiu sci'is far'i tia'j'n sorĉ'aĵ'o'j'n per la kart'o'j, ke vi okul'eg'us. Nu, oni dev'as sci'i sorĉ'i. ”
Post'e li ek'brul'ig'is al si nov'a'n virgini'an kaj dir'is : ” Se vi ne hav'as ĉi tie kart'o'j'n, mi rakont'os al vi fabel'o'n pri la soliman'a princ'id'in'o, por ke la temp'o pli bon'e pas'u al ni.
Se la fabel'o'n hazard'e vi kon'as, nur dir'u kaj tuj mi ĉes'os.
Tin tin tin, oni komenc'as.
Kiel est'as kon'at'e, post la Moned'a'j Mont'o'j kaj la Sargas'mar'o est'as la Dalaman aj Insul'o'j kaj post ili est'as la dezert'o Ŝari'var'i, kovr'it'a de dens'a arb'ar'o, kun cigan'a ĉef'urb'o Eldorad'o ; post'e larĝ'e - vast'e etend'iĝ'as unu meridian'o kaj unu paralel'o kaj tie trans river'o, kiu'n oni trans'ir'as tra pont'et'o kaj post'e tra la pad'o mal'dekstr'e'n, post salik - arbust'o kaj lapol- fos'aĵ'o etend'iĝ'as la grand'a kaj potenc'a Soliman'a Sultan'land'o. Do, bon'e kompren'it'e, ĉu ? En la Soliman'a Sultan'land'o kiel jam la nom'o montr'as, reg'is sultan'o Soliman'o. Tiu sultan'o hav'is unu'sol'a'n fil'in'o'n, Zubejda est'is ŝi'a nom'o ; kaj la princ'id'in'o nenial komenc'is mal'san'i kaj mal'san'et'i kaj tus'et'ad'is, ŝi konsum'iĝ'is kaj est'is pere'ant'a kaj magr'iĝ'ant'a kaj pal'iĝ'ant'a, ŝi aflikt'iĝ'is kaj ĝem'is, ke est'is dolor'e tio'n rigard'i. Mem'kompren'e, la sultan'o tuj ven'ig'is al ŝi si'a'j'n kort'eg'a'j'n sorĉ'ist'o'j'n, de'sorĉ'ist'o'j'n, magi'ist'o'j'n, herb'o'drog'ist'in'o'j'n, aŭgur'ist'in'o'j'n, mag'o'j'n kaj astr'olog'o'j'n, ĉarlatan'o'j'n kaj teriak'ist'o'j'n, ban'ist'o'j'n kaj vund'fleg'ist'o'j'n kaj kurac'ad'ist'o'j'n, sed neni'u el ili pov'is re'san'ig'i la princ'id'in'o'n. Se tio est'us ĉe ni, mi dir'us, ke la bub'in'o sufer'is pro anemi'o, pleŭr'it'o kaj bronk'it'o ; sed en la Soliman'a land'o ne est'as tia kler'ec'o kaj la medicin'o ne progres'is tiom, por ke tie pov'u aper'ad'i mal'san'o'j kun la latin'a'j termin'o'j. Vi pov'as imag'i, kiel la mal'jun'a sultan'o est'is mal'esper'a. Mi'a Mont'e Krist'o, li dir'ad'is, tiel mi ĝoj'is, ke la bub'in'o trans'pren'os post mi flor'ant'a'n sultan'a'n meti'o'n, kaj dum'e, la povr'ul'in'o, esting'iĝ'as kaj pere'as antaŭ mi'a'j okul'o'j kaj mi ne pov'as help'i ŝi'n ! — Kaj tial ek'reg'is ĉe la kort'eg'o kaj en la tut'a Soliman'a land'o grand'a trist'o.
Tiu'temp'e ven'is tie'n iu komerc'a agent'o el Jablonec, iu sinjor'o Lustig, kaj aŭd'int'e pri la mal'san'a princ'id'in'o, li dir'is : ’ Sinjor'o sultan'o dev'us ven'ig'i doktor'o'n de ni, nom'e el Eŭrop'o, ĉar la medicin'o ĉe ni est'as pli progres'int'a ; ĉi tie vi hav'as nur de'sorĉ'ist'o'j'n, herb'o'drog'ist'o'j'n kaj magi'ist'o'j'n, sed, kar'ul'o, ĉe ni est'as ver'a'j kaj stud'int'a'j doktor'o'j. ’
Ek'sci'int'e tio'n, sultan'o Soliman'o ven'ig'is al si tiu'n sinjor'o'n Lustig, aĉet'is de li ŝnur'o'n kun vitr'a'j perl'o'j por la princ'id'in'o Zubejda kaj post'e demand'is li'n : ’ Sinjor'o Lustig, laŭ kio oni ek'kon'as ĉe vi efektiv'a'n kaj stud'int'a'n doktor'o'n ? ’
’ Tre facil'e, ’ dir'is sinjor'o Lustig. ’ Oni ek'kon'as li'n laŭ tio, ke li hav'as antaŭ si'a nom'o Dr. Ekzempl'e Dr. Man'n, Dr. Pelnáfi kaj simil'e. Kaj se li hav'as neniu'n Dr., li ne est'as do stud'int'a doktor'o, kompren'it'e ? ’
’ Ha, ’ dir'is la sultan'o kaj riĉ'e pri'donac'is sinjor'o'n Lustig per rosin'o'j ; sci'u, tio est'as bon'a'j sekv'in'ber'o'j. Kaj post'e li send'is al Eŭrop'o send'it'ar'o'n por ven'ig'i doktor'o'n. ’ Sed tio'n memor'u, ’ li predik'is al ili, adiaŭ'ant'e ili'n, ’ ke ver'a kaj instru'it'a doktor'o est'as nur tiu, kies nom'o komenc'iĝ'as per silab'o Dr. Ali'a'n ne konduk'u al mi, ali'e mi for'tranĉ'os vi'a'j'n orel'o'j'n eĉ kun la kap'o. Do ek ! ’ Se mi dev'us rakont'i, kio'n ĉio'n la send'it'o'j dev'is tra'sufer'i kaj tra'viv'i dum la long'eg'a voj'o al Eŭrop'o, tio est'us, sinjor'o Magiaŝo, eg'e long'a fabel'o. Sed post mult'a'j kaj mult'a'j sufer'o'j tamen nur la send'it'o'j ating'is Eŭrop'o'n kaj komenc'is serĉ'i doktor'o'n por princ'id'in'o Zubejda.
Do la procesi'o de la soliman'a'j send'it'o'j, tia'j eg'statur'a'j mamluk'o'j kun turban'o'j sur'kap'e kaj sub'naz'e kun lip'har'eg'o'j dik'a'j kaj long'a'j kiel ĉeval'vost'o'j, ek'ir'is tra la nigr'a arb'ar'o. Ili ir'is kaj ir'is, ĝis ili renkont'is ul'o'n kun hak'il'o kaj seg'il'o sur'ŝultr'e.
’ Di'o san'o'n, ’ salut'is ili'n tiu ul'o.
’ Di'o don'u ’ dir'is la send'it'o'j. ’ Kio, o'ĉj'o, vi est'as ? ’
’ Nu, ’ dir'is tiu hom'o. ’ Dank'o'n por la demand'o. Mi est'as nur dracen'hak'ist'o. ’
La pagan'o'j pint'ig'is la orel'o'j'n kaj dir'is : ’ Moŝt'o, jen io ali'a. Se vi bon'vol'as est'i Dr Acenhakisto, ni dev'as do pet'i vi'n, ke vi tuj'tuj'e, kur'e kaj prest'e ir'u kun ni en la Soliman'a'n land'o'n. Sinjor'o sultan'o Soliman'o send'as al vi bel'a'n salut'o'n kaj respekt'e vi'n invit'as al si'a kort'eg'o ; sed se vi mal'em'us aŭ eventual'e kontraŭ'us, tiam ni transport'os vi'n tie'n per'fort'e, kaj tial ni dir'as al vi, vi'a moŝt'o, ne incit'u ni'n. ’
’ Aj, aj, ’ mir'is la dracen'hak'ist'o, ’ kaj kio'n sinjor'o sultan'o vol'as kun mi ? ’
’ Li hav'os por vi labor'o'n, ’ dir'is la send'it'o'j.
’ Mi ir'us do, ’ konsent'is la dracen'hak'ist'o. ’ Nom'e, sinjor'o'j, ĝust'e mi ĉes'as labor'o'n. Sci'u, mi em'as labor'i kiel drak'o. ’
La send'it'o'j okul'sign'is inter si kaj dir'is : ’ Tio, moŝt'ul'o, ĝust'e konven'as al ni. ’
’ Atend'u. ’ dir'is la dracen'hak'ist'o. ’ Unu'e mi vol'us sci'i, kiom pag'os al mi sinjor'o sultan'o por mi'a labor'o. Mi ne est'as ja drink'ul'o, sed ebl'e sinjor'o sultan'o ne est'as drast'ul'o. ’
La send'it'o'j de la soliman'a sultan'o ĝentil'e re'dir'is : ’ Ne grav'as, moŝt'o, ke vi ne bon'vol'as est'i Dr Inkulo — al ni Dr Acenhakisto est'as sam'e bon'ven'a ; sed kio koncern'as ni'a'n sinjor'o'n sultan'o'n Soliman'o'n, vi pov'as kred'i al ni, ke li ne est'as Dr Astulo, sed nur ordinar'a reg'ant'o kaj tiran'o. ’
’ Do, bon'e, ’ dir'is la dracen'hak'ist'o. ’ Kaj kio koncern'as la manĝ'ad'o'n, do dum la labor'o mi manĝ'as kiel draŝ'ist'o kaj trink'as kiel dromedar'o, ĉu vi sci'as ? ’
’ Ĉio'n ni far'os, nobl'a sinjor'o, ’ cert'ig'is la soliman'o'j, ’ por ke ankaŭ tiu'rilat'e vi est'u ĉe ni tut'e kontent'a. ’
Post'e ili al'konduk'is kun grand'a pomp'o kaj estim'o la dracen'hak'ist'o'n sur ŝip'o'n kaj navig'is kun li en la Soliman'a'n land'o'n. Post la al'navig'o sultan'o Soliman'o rapid'e ek'sid'is sur la tron'o kaj ordon'is al'konduk'i ili'n. La send'it'o'j ek'genu'is antaŭ li kaj la plej aĝ'a kaj la plej lip'har'a el ili komenc'is :
’ Ni'a plej favor'a sinjor'o kaj reg'ant'o, princ'o de ĉiu'j kred'ant'o'j, sinjor'o sultan'o Soliman'o ! Laŭ vi'a nobl'a ordon'o ni for'ir'is ĝis insul'o nom'at'a Eŭrop'o, por el'serĉ'i la plej dokt'a'n, la plej reputaci'a'n kaj la plej fam'a'n doktor'o'n por princ'id'in'o Zubejda. Ni hav'as li'n do ĉi tie, sinjor'o sultan'o. Li est'as renom'a kaj tut'mond'e kon'at'a kurac'ist'o Dr Acenhakisto ; por ke vi sci'u, kia doktor'o li est'as, li em'as labor'i kiel Dr Ako, est'as pag'at'a kiel Dr Inkulo, manĝ'as kiel Dr Aŝisto kaj drink'as kiel Dr Omedar o. Nom'e sinjor'o sultan'o, ili est'as nur'nur'e glor'a'j kaj dokt'a'j doktor'o'j, el kio evident'as, ke ni traf'is tiu'n efektiv'a'n. Hm, hm. Jen en'tut'e ĉio. ’
’ Mi bon'ven'ig'as vi'n sinjor'o Dr Akcenhakisto, ’ dir'is la sultan'o Soliman'o. ’ Mi pet'as vi'n, ke vi ir'u rigard'i mi'a'n fil'in'o'n, princ'id'in'o'n Zubejda. ’
’ Nu, kial mi ne ir'u, ” dir'is al si la dracen'hak'ist'o ; la sultan'o mem konduk'is li'n en mal'hel'a'n, ombr'o'plen'a'n salon'o'n, garn'it'a'n per la plej bel'a'j tapiŝ'o'j kaj kusen'o'j kaj kusen'et'o'j, kaj sur ili ripoz'is princ'id'in'o Zubejda, pal'a kiel el vaks'o kaj dorm'et'is.
’ Aj, aj, ’ dir'is la dracen'hak'ist'o kompat'e, ’ sinjor'o sultan'o, tiu vi'a bub'in'o est'as ia verd'et'ul'in'o. ’
’ Jes, jes, ’ ek'ĝem'is la sultan'o.
’ Ia du'on'viv'a, ’ dir'is la dracen'hak'ist'o, ’ iom'et'e kvazaŭ mol'aĉ'a, ĉu ? ’
’ Ĝust'e tiel, ’ jes'is la sultan'o mal'ĝoj'e. ’ Neni'o'n ŝi vol'as manĝ'i. ’
’ Magr'a kiel ŝind'o, ’ dir'is la dracen'hak'ist'o, ’ Kiel pajl'o'fask'et'o. Kaj neni'a'n kolor'o'n ŝi hav'as, sinjor'o sultan'o. Mi dir'us, ke la knab'in'o mal'san'as. ’
’ Ver'e, ŝi mal'san'as, ’ dir'is la sultan'o deprim'it'e, ’ Tial mi ven'ig'is vi'n, por ke vi re'san'ig'u ŝi'n, se vi est'as Dr Acenhakisto. ’
’ Mi ? ’ ek'mir'is la dracen'hak'ist'o. ’ Di'o mi'a, kiel mi re'san'ig'u ŝi'n ? ’
’ Vi'a afer'o, ’ dir'is sultan'o Soliman'o obtuz'voĉ'e. ’ Tial vi est'as ĉi tie kaj fin'it'e. Kaj mi dir'as al vi, se vi ne re'san'ig'os ŝi'n, mi ig'os vi'n sen'kap'ig'i kaj tio est'os vi'a am'e'n. ’
’ Sed tio ne ebl'as, ’ vol'is si'n defend'i la tim'ig'it'a dracen'hak'ist'o, sed sinjor'o Soliman'o ne las'is li'n fin'parol'i.
’ Neniel el'turn'iĝ'u, ’ li dir'is sever'e, ’ por tio mi ne hav'as temp'o'n, mi dev'as ir'i reg'i. Nur ek'labor'u kaj montr'u, kio'n vi sci'as. ’ Kaj li ir'is sid'iĝ'i sur la tron'o'n kaj reg'is.
Damn'a afer'o, dir'is al si la dracen'hak'ist'o, kiam li sol'iĝ'is, mi trov'iĝ'as en bel'a kaĉ'o ! Kiel mi ven'as al tio, ke mi re'san'ig'u iu'n princ'id'in'o'n ? Ĉu mi sci'as, kiel oni tio'n far'as ? Kia pri'donac'o ! Kvin bat'o'j al arb'o'stump'o, kio'n mi far'u ? Se la bub'in'o'n mi ne re'san'ig'os, oni mi'n sen'kap'ig'os.
Se tio ne est'us en fabel'o, mi dir'us, ke ne ebl'as pro neni'o for'hak'i ies kap'aĉ'o'n ! Diabl'o ŝuld'is al mi, ke mi trov'iĝ'as en la fabel'o ! En la ordinar'a viv'o io simil'a ne pov'us okaz'i al mi ! Per mi'a anim'o, mi mem sci'vol'as, kiel mi eskap'os el tio ! En tia'j kaj ankoraŭ pli turment'a'j pens'o'j la povr'ul'o dracen'hak'ist'o ek'sid'is sur la peron'o de la sultan'a kastel'o kaj ĝem'is. Hu, li dir'is al si mem, kiel ili ven'is al la ide'o, ke mi far'u ĉi tie doktor'o'n ? Se oni ordon'us al mi, fal'ig'i ĉi tiu'n aŭ ali'a'n arb'o'n, mi montr'us al ili, kio'n mi sci'as ! Mi ek'us tio'n, lign'er'o'j nur ŝut'iĝ'us ! Sed kiel mi rigard'as, ĉio ĉirkaŭ la konstru'aĵ'o est'as arb'o'plen'a kiel en arb'ar'eg'o, eĉ ne la sun'o pov'as bril'i en ili'a'n ĉambr'o'n ; en la dom'o ja dev'as konserv'iĝ'i humid'o kaj fungus'aĵ'o kaj ŝim'o kaj forfikul'o'j ! Moment'o'n, mi montr'os al ili, kia'n labor'o'n mi sci'as far'i ! Dir'int'e tio'n, tuj li mal'vest'is la jak'o'n, kraĉ'is sur si'a'j'n polm'o'j'n, ek'pren'is si'a'j'n hak'il'o'n kaj seg'il'o'n kaj komenc'is fal'ig'i arb'o'j'n, kresk'ant'a'j ĉirkaŭ la sultan'a kastel'o. Pa, tio est'is nek pir'arb'o'j nek pom'arb'o'j nek nuks'arb'o'j kiel ĉe ni, sed nur'a'j palm'o'j kaj oleandr'o'j kaj kokos'arb'o'j, dracen'o'j, latanio j kaj fig'o'arb'o'j kaj mahagon'o'j kaj arb'o'j ĉiel'e'n kresk'ant'a'j, kaj ali'a ekzot'a verd'aĵ'o. Vi rigard'us, sinjor'o Magiaŝo, kiel tiu ni'a dracen'hak'ist'o ek'labor'is ! Kiam oni sonor'ig'is tag'mez'o'n, jam est'is ĉirkaŭ la kastel'o konsider'ind'a sen'arb'ej'o ; tiam la dracen'hak'ist'o viŝ'is la ŝvit'o'n per manik'o, el'poŝ'ig'is pec'o'n da nigr'a pan'o kun kaze'o, kiu'n al'port'is de la hejm'o, kaj ek'manĝ'is.
Ĝis tiu temp'o princ'id'in'o Zubejda dorm'is en si'a mank'lum'a salon'o ; dum la bru'eg'o, kiu'n far'is la dracen'hak'ist'o sub'e antaŭ la kastel'o per si'a'j hak'il'o kaj seg'il'o, ŝi dorm'is, kiel neniam ĝis nun. Ŝi vek'iĝ'is nur pro la silent'o, kiam la dracen'hak'ist'o ĉes'is fal'ig'i la arb'o'j'n kaj ek'komfort'is sur amas'o da lign'o kaj mord'is la pan'o'n kun kaze'o.
Tiam la princ'id'in'o mal'ferm'is la okul'o'j'n ka ek'mir'is :
kia neniam est'int'a lum'o est'as en la salon'o ? Unu'a'foj'e en la viv'o en'fal'is tie'n la sun'o kaj plen'torent'e plen'ig'is la mal'hel'a'n salon'o'n per ĉiel'a bril'o. La lum - inund'o preskaŭ bril'blind'ig'is la princ'id'in'o'n ; sam'temp'e tra la fenestr'o ek'bon'odor'is la freŝ'e hak'it'a lign'o tiel fort'e kaj bel'e, ke la princ'id'in'o en'spir'is profund'e kaj kun ĝoj'o. Kaj al tiu peĉ - arom'o ek'bon'odor'is tie ankoraŭ io kio'n la princ'id'in'o ĝis nun ne kon'is — kio ĝi est'as ? Ŝi lev'iĝ'is kaj ir'is rigard'i tra la fenestr'o : anstataŭ la humid'a ombr'o, sen'arb'ej'o ard'ant'a en la tag'mez'a sun'bril'o kaj tie sid'as grand'a o'ĉj'o kaj kun eg'a apetit'o manĝ'as i'o'n nigr'a'n kaj i'o'n blank'a'n ; kaj tio est'is ĝust'e tio, kio al la princ'id'in'o tiel ek'arom'is. Vi sci'as, ĉiam plej al'log'e bon'odor'as al ni tio, kio'n tag'manĝ'as iu ali'a.
La princ'id'in'o ne pov'is tio'n plu el'ten'i ; la bon'odor'o tir'is ŝi'n sub'e'n, antaŭ la kastel'o'n, pli kaj pli proksim'e'n al la tag'manĝ'ant'a o'ĉj'o, por rigard'i, kio'n bon'a'n li hav'as por manĝ'o.
’ Ej, la princ'id'in'o, ’ aŭd'iĝ'is la dracen'hak'ist'o plen'buŝ'e.
’ Ĉu vi vol'us pec'o'n da pan'o kun kaze'o ? ’
La princ'id'in'o ruĝ'iĝ'is kaj ek'sku'et'is ; ŝi hont'is dir'i, ke eg'e ŝi vol'us gust'um'i.
’ Jen, pren'u, ’ ek'murmur'is la dracen'hak'ist'o kaj de'tranĉ'is por ŝi per tranĉ'il'eg'o eg'a'n pec'o'n da pan'tranĉ'aĵ'o. ’ Jen vi hav'as. ’
La princ'id'in'o ek'rigard'is ĉirkaŭ'e'n, ĉu iu rigard'as, ’ Dank'o'n ! ’ ŝi el'vort'is por dank'i, ek'mord'is la tranĉ'aĵ'o'n kaj dir'is : ’ Hmm, kia bon'aĵ'o ! ’ Mi pet'as vi'n, pan'o'n kun kaze'o, tio'n la princ'id'in'o dum la viv'o neniam vid'is.
Tiu'moment'e ek'rigard'is tra la fenestr'o sultan'o Soliman'o mem. Li eĉ ne kred'is la propr'a'j'n okul'o'j'n : anstataŭ la humid'a ombr'o, hel'a sen'arb'ej'o ard'ant'a en la tag'mez'a sun'o, kaj tie sur la lign'o'amas'o sid'as la princ'id'in'o plen'buŝ'e, hav'as de la kaze'o ” lip'har'o'j'n ” de orel'o al orel'o kaj nutr'as si'n kun tia apetit'o, kiel ĝis nun neniam.
’ Dank'e di'o'n, ’ re'spir'is sultan'o Soliman'o, ’ do tamen oni al'konduk'is al la bub'in'o tiu'n ĝust'a'n kaj stud'int'a'n doktor'o'n ! ’ Kaj ek'de tiu temp'o, sinjor'o Magiaŝo, la princ'id'in'o komenc'is ver'e fort'iĝ'i, ankaŭ ŝi'a'j vang'o'j ruĝ'iĝ'is kaj ŝi manĝ'is kiel lup'in'et'o. Jen la efik'o de lum'o kaj de aer'o kaj de sun'o, sci'u. Kaj mi rakont'as tio'n al vi tial, ĉar ankaŭ vi viv'as ĉi tie en kavern'o, kie'n la sun'o ne bril'as kaj vent'o ne blov'as ; kaj tio, sinjor'o Magiaŝo, ne est'as sen'util'a.
Tio'n do mi vol'is dir'i al vi. ”
Kiam la doktor'o el Hronov fin'rakont'is la fabel'o'n pri la soliman'a princ'id'in'o, al'kur'eg'is la lentug'a Vincek konduk'ant'e kun si doktor'o'n al Hořičky, doktor'o'n el Úpice kaj doktor'o'n el Kostelec. ” Jen mi konduk'as ili'n, ” li kri'is jam de mal'proksim'e. ” Hom'et'o'j, kiel mi kur'lac'iĝ'is ! ”
” Mi bon'ven'ig'as vi'n, sinjor'o'j koleg'o'j, ” dir'is la doktor'o el Hronov. ” Jen ni'a pacient'o, sinjor'o nigr'o'sorĉ'ist'o Magiaŝo. Unu'a'vid'e vi vid'as, ke li'a stat'o est'as tre pez'a. La pacient'o du'on'montr'as, ke li en'glut'is prun'o'n aŭ kern'o'n.
Laŭ mi'a modest'a opini'o li'a mal'san'o est'as akut'a prun'it'o. ”
” Hm, hm, ” dir'is la doktor'o el Hořičky. ” Pli'ver'e mi juĝ'as, ke ĝi est'as sufok'a prun'it'o. ”
” Mal'em'e mi opon'us al la ŝat'at'a'j koleg'o'j, ” dir'is la doktor'o el Kostelec. ” Sed mi dir'us, ke ĉi- kaz'e tem'as pri faring'a prun'it'o. ”
” Sinjor'o'j, ” aŭd'iĝ'is la doktor'o el Úpice, ” mi propon'as, ke ni akord'iĝ'u je diagnoz'o, ke ĉe sinjor'o Magiaŝo aper'is akut'a prun'faring'a kern'it'o. ”
” Mi gratul'as al vi, sinjor'o Magiaŝo, ” dir'is la doktor'o el Hořičky. ” Ĝi est'as eg'e rar'a kaj grav'a mal'san'o. ”
” Interes'a kaz'o, ” al'don'is la doktor'o el Úpice.
” Sinjor'o koleg'o, ” aŭd'iĝ'is la doktor'o el Kostelec, ” mi hav'is jam pli bel'a'j'n kaj interes'a'j'n medicin'a'j'n kaz'o'j'n. Ĉu vi aŭd'is jam, kiel mi san'ig'is Blek'ul'o'n de la Grak'mont'o ? Se ne, mi rakont'os tio'n al vi. ”
Pas'is ankaŭ jam mult'eg'a'j jar'o'j, kiam en la arb'ar'o sur la Grak'mont'o rest'ad'is Belkul o. Vi sci'as, ĝi est'as unu el la plej mal'grand'a'j fantom'o'j, kiu'j iam ajn rest'ad'is. Oni ir'as nokt'e tra arb'ar'o kaj subit'e post oni io ek'blek'as, ek'hen'as, ek'ĝem'as, ek'hurl'as aŭ tiel terur'e ek'rid'aĉ'as. Mem'kompren'e, oni mort'tim'iĝ'as, angor'o kapt'as oni'n, kaj oni kur'as, kur'eg'as, mir'e, ke oni ne el'ŝut'as la anim'o'n pro tim'o. Tio'n do far'as Blek'ul'o kaj tia'n eksces'ad'o'n li far'aĉ'is sur la Grak'mont'o dum mult'a'j kaj mult a kat'i njo j jar'o'j, tial oni tim'is ir'i tie'n dum la mal'lum'o.
Kaj foj'e ven'as al mi en konsult'ej'o'n ia strang'a hom'et'o, nur'a buŝ'o, buŝ'eg'o'n li hav'as de orel'o al orel'o kaj la kol'o'n bandaĝ'it'a'n per ia ĉifon'o, kaj sibl'as, kraĉ'sput'as, stertor'as, kvak'as, grunt'as, raŭk'as, ke eĉ ne vort'o'n oni kompren'as al li.
’ Kio mank'as al vi ? ’ mi demand'as.
’ Sinjor'o doktor'o, ’ sibl'is tiu ul'o, ’ bel'e mi pet'as, iel mi raŭk'iĝ'is. ’
’ Tio'n mi vid'as, ’ mi dir'is, ’ kaj kiu vi est'as ? ’
La pacient'o hezit'is kaj post'e ek'vort'ig'is : ’ Mi pet'as, mi est'as tiu cert'a Blek'ul'o de Grak'mont'o. ’
’ Ha, ’ mi dir'is, ’ vi est'as do tiu fripon'aĉ'o, tiu damn'a ul'o, kiu tim'ig'as la hom'o'j'n en al arb'ar'o ? Mi'a kar'a, tio'n vi merit'as, ke vi perd'is la voĉ'o'n ! Jes, mi kurac'os vi'a'n faring'o'n kaj faring'it'o'n kaj karingokataron , mi vol'as dir'i faring'o'katar'o'n, por ke vi pov'u de'nov'e tra la arb'ar'o blek'i kaj ŝok'e tim'ig'i hom'o'j'n ! Ne, ne, nur plu raŭk'u kaj sibl'u, almenaŭ oni hav'os trankvil'o'n de vi ! ’ Sed tiam Blek'ul'o komenc'is pet'i : ’ Mi pet'as vi'n, sinjor'o doktor'o, san'ig'u mi'n el la raŭk'ad'o, jam mi bon'kondut'os, mi ne tim'ig'os la hom'o'j'n — ’ ’ Tio'n ankaŭ mi konsil'as al vi, ’ mi dir'is. ’ Dum la fantom'ad'o vi kri'konsum'iĝ'is kaj tial vi perd'is la voĉ'o'n, ĉu ne ? Kar'a ul'o, fantom'i en la arb'ar'o, jam neni'o por vi ; en la arb'ar'o est'as mal'varm'e kaj humid'e kaj vi hav'as iom sent'em'a'j'n spir'organ'o'j'n. Mi ne sci'as, mi ne sci'as ; ebl'e kataro est'us kurac'ebl'a, se nepr'e vi dev'us ĉes'i fantom'i kaj trans'loĝ'iĝ'i i'e'n for'e'n el la arb'ar'o'j ; ali'e neni'u vi'n san'ig'os. ’
Tiu Blek'ul'o morn'iĝ'is kaj grat'is si'n post la orel'o. ’ Mal'facil'a afer'o, vi'a moŝt'o, sed per kio mi viv'ten'os mi'n, se mi ĉes'os fantom'i ? Ja neni'o'n ali'a'n mi sci'as ol blek'i kaj kri'aĉ'i, nom'e dum mi hav'as voĉ'o'n. ’
’ Hom'et'o, ’ mi dir'is al li, ’ kun tia rar'a voĉ'organ'o, kia'n vi hav'as, mi ir'us al oper'o kiel kant'ist'o, kiel bazar'ul'o aŭ anonc'ist'o al cirk'o ; kun tia bel'eg'a kaj potenc'a voĉ'o est'as domaĝ'e viv'i en kamp'ar'o, ĉu vi ne sam'opini'as ? En urb'o vi valid'iĝ'us ebl'e pli bon'e. ’
’ Ankaŭ iam mi dir'is tio'n al mi, ’ konfes'is Blek'ul'o. ’ Nu, mi prov'os ek'posten'i ali'lok'e, nur kiam mi hav'os de'nov'e la voĉ'o'n. ’
Sinjor'o'j, mi el'frot'is li'a'n faring'aĉ'o'n per jod'o, preskrib'is al li kloral'o'n kaj per'mangan'at'o'n por gargar'ad'o kaj uz'ad'o'n de angin'ol'o kaj por la kol'o al'met'ad'o'n de kompres'o'j. Ek'de tiu temp'o pri Blek'ul'o sur la Grak'mont'o est'is neni'o aŭd'ebl'a ; ver'e li ek'loĝ'is ali'lok'e kaj ĉes'is fantom'i.
Nur post plur'a'j jar'o'j de'nov'e mi ek'aŭd'is pri li, kaj nom'e el la grand'a urb'o Hurdyburdy. Oni'dir'e tie la nom'it'a Blek'ul'o al'kroĉ'iĝ'is al politik'o kaj orator'is en miting'o'j tiel fort'voĉ'e kaj kun tia sukces'o, ke li iĝ'is deput'it'o kaj bon'e fart'as ĝis nun.
Kaj mi rakont'as tio'n al vi tial, por ke sinjor'o Magiaŝo vid'u, kiel ŝanĝ'o de aer'o iam far'as mirakl'o'j'n ĉe divers'a'j mal'san'o'j. ”
Ankaŭ mi hav'is interes'a'n kurac'ist'a'n kaz'o'n, ” aŭd'iĝ'is la doktor'o el Úpice. Ĉe ni en úpa post la pont'et'o de Havlovice en la salik'radik'ar'o kaj aln'o'j viv'is mal'jun'a niks'o, nom'at'a Joudal ; li est'is morn'ul'o, mal'afabl'ul'o, ĉagren'ul'o kaj grumbl'ul'o, iam li kaŭz'is inund'o'j'n kaj de temp ’ al temp'o dron'ig'is infan'o'j'n, kiam ili ban'iĝ'is ; mal'long'e, hom'o'j ne ŝat'is li'n vid'i en tiu river'o.
Foj'e aŭtun'e ven'is al mi en konsult'ej'o'n mal'jun'ul'o, hav'is verd'a'n frak'et'o'n kaj sur la kol'o ruĝ'a'n tuk'o'n, kaj ĝem'aĉ'is, tus'is, tern'is, snuf'is, ĝem'is, re'mung'is kaj naz'parol'is : ’ Sinjor'o doĥtoro, mi kapt'is i'a'n mal'varm'um'o'n aŭ kataron ; ĉi tie mi'n prem'as kaj tie pik'as, la lumb'o'j dolor'as, en la artik'o'j lancin'as, mi tus'as, mir'e, ke mi ne ŝir'iĝ'as kaj naz'katar'o'n mi hav'as kiel trab'o'n ; mi pet'us do pri ia medicin'aĵ'o. ’
Mi diagnoz'is li'n kaj dir'is : ’ Mal'jun'ul'o, tio est'as reŭmat'ism'o ; mi don'os al vi ŝmir'aĵ'o'n, ĝi est'as liniment'o, por ke vi sci'u, sed ankoraŭ ne ĉio. Vi dev'as mult'e rest'ad'i en varm'o kaj sek'o, ĉu vi kompren'as ? ’
’ Mi kompren'as, ’ murmur'is la old'ul'o. ’ Sed kun sek'o kaj varm'o ver'ŝajn'e ne ebl'os. ’
’ Kial ne ebl'us, ’ mi demand'as li'n.
’ Nu, ’ dir'is la old'ul'o, ’ ĉar mi est'as la niks'o el Havlovice, sinjor'o doktor'o. Kiel mi pov'as far'i al mi en akv'o sek'o'n kaj varm'o'n ? Ja, eĉ la naz'o'n mi dev'as viŝ'i per la akv'o'surfac'o, en akv'o mi dorm'as kaj per akv'o mi kovr'as mi'n ; kaj nur nun en mi'a aĝ'o mi met'is en mi'a'n lit'o'n mol'a'n akv'o'n anstataŭ la mal'mol'a, por ke mi pli mol'e kuŝ'u.
Sed kun tiu sek'o kaj varm'o est'os mal'facil'a afer'o, jes. ’
’ Kio'n far'i, av'o, ’ mi dir'is, ’ sed en la mal'varm'a akv'o la reŭmat'ism'o eĉ mal'bon'iĝ'os. Sci'u, la mal'jun'a'j ost'o'j vol'as varm'o'n. Kiu'n aĝ'o'n fakt'e vi hav'as, sinjor'o niks'o ? ’
” Eh, ’ murmur'is la niks'o, ’ sinjor'o doktor'o, mi est'as ĉi tie ankoraŭ el la pagan'a'j temp'o'j — do ebl'e mil jar'o'j'n kaj ebl'e ankoraŭ mult'e pli. Jes, kiom da jar'o'j ! ’ ’ Vi vid'as do, ’ mi dir'is al li, ’ en tia aĝ'o, av'o, vi dev'as rest'ad'i apud forn'o. Atend'u, mi hav'as ide'o'n ! Ĉu vi aŭd'is iam pri varm'a'j font'o'j ? ’
’ Mi aŭd'is, jes, mi aŭd'is, ’ grunt'is la mal'jun'a niks'o. ’ Sed ĉi tie neniu'j est'as. ’
’ Ĉi tie ne, ’ mi dir'is, ’ sed ili est'as en Teplice kaj Píšany kaj ankaŭ ali'lok'e, kaj ili est'as profund'e en la ter'o. Kaj la varm'a'j font'o'j, sci'u, est'as kre'it'a'j ĝust'e por la mal'jun'a'j kaj reŭmat'ism'a'j niks'o'j. Simpl'e en tia varm'a font'o vi lok'sid'iĝ'os kiel niks'o varm'akv'a kaj dum'e vi kurac'os vi'a'n reŭmat'ism'o'n. ’
’ Hm, hm, ’ hezit'is la old'ul'o, ’ kaj kia'n labor'o'n fakt'e hav'as tia varm'akv'a niks'o ? ’
’ Ne mult'e, ’ mi re'dir'is, ’ li dev'as nur konstant'e tir'i la varm'a'n akv'o'n el la profund'o de la ter'o, por ke ĝi ne mal'varm'iĝ'u. Kaj super'abund'o'n de la varm'a akv'o li ig'as font'i al la supr'o de la ter'o. Jen ĉio. ’
’ Nu, ebl'us, ’ murmur'is la niks'o el Havlovice. ’ Mi serĉ'os do i'a'n tia'n varm'a'n font'o'n. Mult'foj'e mi dank'as, sinjor'o doktor'o, ’ kaj li lam'is el la konsult'ej'o — nur flak'et'o sur la plank'o rest'is post li.
Kaj vid'u, sinjor'o koleg'o, la niks'o el Havlovice est'is prudent'a kaj obe'is ; li lok'sid'iĝ'is en Slovaki'o en varm'a font'o kaj el'ig'as el la profund'o'j de la ter'o tiom da varm'eg'a akv'o, ke sur tiu lok'o nun est'as etern'a varm'a font'et'o.
Kaj en tiu varm'eg'a font'o ban'iĝ'as hom'o'j kaj ankaŭ al ili ĝi bon'e efik'as je la reŭmat'ism'o ; tie'n oni vetur'as el la tut'a mond'o por kurac'i si'n. Sekv'u la ekzempl'o'n, sinjor'o Magiaŝo, kaj obe'u ĉio'n, kio'n ni, doktor'o'j, konsil'os al vi. ”
Ankaŭ mi hav'is strang'a'n kaz'o'n, ” ek'parol'is la doktor'o el Hořičky. Foj'e nokt'e mi dorm'as kiel urs'o, kiam iu frap'as sur fenestr'o'n kaj vok'as : ’ Doktor'o ! Doktor'o ! ’ Mi mal'ferm'is la fenestr'o'n kaj dir'is : ’ Nu, kio est'as ? Ĉu iu bezon'as mi'n ? ’
’ Jes, ’ parol'is el la mal'lum'o angor'a kaj dolĉ'a voĉ'o. ’ Ven'u ! Ven'u kaj help'u ! ’ ’ Kiu est'as tie, ’ mi demand'as. ’ Kiu vok'as mi'n ? ’
’ Mi, voĉ'o de la nokt'o. Ven'u ! ’ ’ Jam mi ir'as, ’ mi dir'is kvazaŭ en'sonĝ'e kaj rapid'e mi'n vest'is. Kiam mi el'ir'is antaŭ la dom'o'n, est'is tie neni'u.
Al mi, sinjor'o'j, est'is preskaŭ angor'e, ’ Allo, ’ mi vok'is du'on'laŭt'e, ’ ĉu est'as iu ĉi tie ? Kie'n mi ir'u ? ’
’ Post mi'n, post mi'n, ’ plor'singult'is delikat'a kaj ne'vid'ebl'a voĉ'o ; kaj mi ir'is tiu'flank'e'n, de kie vok'is tiu voĉ'o, trans ŝton'o'j'n kaj kav'o'j'n, trans ros'it'a'j'n herb'ej'o'j'n kaj nigr'a'n arb'ar'o'n ; la lun'o lum'is kaj la tut'a mond'o trem'is de la frost'a bel'ec'o. Sinjor'o'j, mi kon'as tiu'n region'o'n kiel la propr'a'n man'plat'o'n ; sed en ĉi tiu lun'a nokt'o ĝi ŝajn'is est'i tiel ne'real'a kiel sonĝ'o. Iam okaz'as, ke ni trov'as ali'a'n mond'o'n en region'o al ni plej proksim'a.
Kiam jam long'e mi ir'is post la voĉ'o'n, mi dir'is al mi, kred'u- ne'kred'u, ke tio pov'us est'i la val'o Ratibořice, ’ Ĉi tie'n, doktor'o, ĉi tie'n, ’ vok'is mi'n la voĉ'o — ĝi son'is kvazaŭ sur river'o ek'bril'us kaj ek'plaŭd'et'us ond'o, kaj mi star'is apud la bord'o de la river'o úpa sur arĝent'a sen'arb'ar'ej'o en la lun'bril'o. Mez'e de la herb'o'kovr'ej'o io hel'is ; ebl'e ĝi est'as korp'o, ebl'e nur nebul'o, ebl'e mi aŭd'as mal'laŭt'a'n plor'o'n, ebl'e nur akv'o'susur'o'n.
’ Nun'u, ’ mi dir'is kviet'ig'e, ’ kiu oni est'as kaj kio oni'n dolor'as ? ’
’ Ah, doktor'o, ’ aŭd'iĝ'is per trem'ant'a voĉ'et'o tio hel'a sur la ter'o, ’ mi est'as nur fe'in'o, nur najad'o sovaĝ'ul'in'o. Mi'a'j frat'in'o'j danc'is, mi danc'is kun ili, kaj post'e, mi ne sci'as, ebl'e mi stumbl'is je la lun'radi'o, ebl'e mi ek'glit'is sur la bril'o, kiu vibr'as sur ros'gut'et'o, mi ne sci'as, kio okaz'is kun mi ; subit'e mi kuŝ'as kaj ne pov'as lev'iĝ'i kaj la krur'et'o dolor'as, dolor'as, dolor'as — ’ ’ Nu, fraŭl'in'o, ’ mi dir'is, ’ ver'ŝajn'e ĝi est'os fraktur'o ali'e ost'romp'o. Tio est'as re'ord'ig'ebl'a. Vi est'as do unu el tiu'j najad'o'j, kiu'j danc'as ĉi tie en la val'o ? Jen, jen ! Kaj kiam ven'as inter vi'n jun'ul'o el Černov aŭ Slatina, vi mort'danc'ig'as li'n, ĉu ? Hm, hm. Ĉu vi sci'as, knab'i nj o, ke tio est'as mis'far'o ? Ĉi- foj'e tiu vi'a rond'o'danc'o kost'is vi'n mult'o'n, ĉu ? Jen, tio'n vi hav'as el tiu'j vi'a'j danc'amuz'o'j ! ’ ’ Aĥ, doktor'o, ’ ek've'is tio hel'a sur la herb'o'kovr'ej'o, ’ se vi sci'us, kiel la krur'et'o mi'n dolor'as ! ’ ’ Mem'kompren'e, ĝi dolor'as, ’ mi dir'is, ’ fraktur'o dev'as dolor'i. ’ Kaj mi ek'genu'is apud la najad'o por fleg'i ŝi'a'n fraktur'o'n.
Sinjor'o'j koleg'o'j, mi ripar'is jam cent'o'j'n kaj cent'o'j'n da ost'romp'o'j, sed kun la najad'o'j est'as pez'a labor'o. Ŝi hav'as la korp'o'n nur el radi'o'j kaj la ost'o'j'n ŝi hav'as el tiel nom'at'a'j dur'a'j radi'o'j — en la man'o'j'n oni ne pov'as ŝi'n pren'i, mal'dens'a ŝi est'as kiel zefir'o, kiel lum'o, kiel nebul'o, kaj nun rekt'ig'u ŝi'n iel, firm'lig'u kaj bandaĝ'u ! Mi dir'is al vi, tio est'is eg'e mis'a filigran'ad'o. Mi prov'is bandaĝ'i ŝi'n per arane'aĵ'o, sed la najad'o ĝem'is : ’ Ve, ĝi tranĉ'dolor'as kiel ŝnur'o'j ! ’ Mi vol'is firm'ig'i la romp'it'a'n krur'et'o'n per petal'o de pom'flor'o, kaj ŝi ek'plor'is, aĥ, ĝi prem'dolor'as kiel ŝton'o ! Jes, kio'n far'i ? Fin'e do mi de'ig'is nur la bril'o'n, nur la metal'a'n bril'o'n, kiu est'as sur flug'il'o'j de libel'o, kaj far'is el ĝi du tabul'et'o'j'n ; la lun'radi'o'n mi divid'is en ros'gut'et'o je sep iriz'kolor'o'j kaj per la plej mal'dik'a blu'a radi'o mi al'lig'is la tabul'et'o'j'n al la romp'it'a krur'et'o de la najad'o. Ĝi est'is tia labor'eg'o, ke mi eĉ ŝvit'is — ŝajn'is al mi, ke la plen'lum'o brul'radi'as kiel aŭgust'a sun'o ; kaj kiam mi est'is pret'a, mi ek'sid'is apud la najad'o kaj dir'is :
’ Nu, fraŭl'in'o, nun trankvil'o'n kaj la krur'et'o'n vi ne rajt'as mov'i, ĝis ĝi kun'kresk'os. Sed aŭd'u, kar'ul'in'o, mi mir'as al vi kaj vi'a'j fraŭl'in'o'j frat'in'o'j, ke vi est'as ankoraŭ ĉi tie.
Ĉiu'j fe'in'o'j kaj najad'o'j ja, iom kie ili est'as, jam de'long'e trov'is al si pli bon'a'n posten'o'n — ’ ’ Kie ? ’ el'spir'is la najad'o.
’ Nu en Amerik'o. En Holivud'o, ’ mi dir'is. ’ Tie, kie oni far'as la film'o'j'n, ĉu vi sci'as ? Ili lud'as kaj danc'as por film'o kaj ricev'as por tio tiom da mon'o kiom da gren'ŝel'o'j kaj la tut'a mond'o ili'n rigard'as — nu, tio est'as eg'a glor'o, fraŭl'in'o. Ĉiu'j najad'o'j kaj fe'in'o'j jam de'long'e dispon'ig'is si'n al film'o, kaj ĉiu'j fe'o'j kaj vir'najad'o'j ankaŭ sam'e. Se vi vid'us la tualet'o'j'n kaj juvel'o'j'n de tiu'j fe'in'o'j — pa, ili ne sur'vest'us tia'n simpl'a'n rob'o'n, kia'n vi hav'as ! ’ ’ Ho, ’ defend'is si'n la najad'o. ’ Ĉi tiu vest'aĵ'o est'as teks'it'a el lum'bril'o de lampir'o'j ! ’ ’ Nu, ĝust'e, ’ mi dir'is. ’ Tio'n oni ne plu port'as kaj la fason'o est'as tut'e ali'a. ’
’ Ĉu kun tren'aĵ'o ? ’ demand'is la najad'o sopir'e.
’ Tio'n mi ne pov'as dir'i al vi, ’ mi dir'is, ’ tio'n mi ne kompren'as. Almenaŭ vi est'u ir'ont'a'j tie'n, en Holivud'o'n. Oni vetur'as tie'n trans Hamburg'o'n aŭ Havr'o'n. Sed mi ir'u jam, post temp'et'o tag'iĝ'os ; laŭ mi'a sci'o, vi najad'o'j, rajt'as aper'ad'i nur dum la mal'lum'o, ĉu ? Do, adiaŭ, fraŭl'in'o, kaj pri la film'o ankoraŭ medit'u. ’
Neniam plu mi vid'is la najad'o'n ; ver'ŝajn'e ŝi'a romp'it'a tibi'a ost'et'o bon'e re'san'iĝ'is. Kaj kio'n vi dir'us pri tio, ke ek'de tiu temp'o la najad'o'j kaj fe'in'o'j ĉes'is aper'ad'i en la val'o de Ratibořice. Jes tiel est'as, ke ili for'vetur'is al Holivud'o kaj dispon'ig'is si'n al film'o. Bon'e rimark'u tio'n en kin'ej'o : aspekt'as, kvazaŭ sur ekran'o mov'iĝ'us fraŭl'in'o'j kaj sinjor'o'j, sed neni'a'n korp'o'n tio hav'as, palp'i tio'n oni ne pov'as, ĝi est'as far'it'a nur el radi'o'j ; vid'ebl'as, ke ili est'as neni'o ali'a ol najad'o'j. Kaj tial oni dev'as en kin'ej'o esting'i kaj far'i mal'lum'o'n, ĉar la fe'in'o'j kaj la ceter'a fantom'a aĉ'ul'ar'o tim'as la lum'o'n kaj viv'iĝ'as nur en mal'lum'o.
El tio vid'ebl'as, ke nek fantom'o'j nek ali'a'j fabel'aper'aĵ'o'j konven'as en la nun'a'n mond'o'n, nur se ili trov'as al si ali'a'n kaj pli prudent'a'n profesi'o'n. Por tio ili hav'as abund'a'j'n okaz'o'j'n. ”
* * * Nu, infan'o'j, dum la babil'ad'o ja preskaŭ ni forges'is la sorĉ'ist'o'n Magiaŝon. Nu mem'kompren'e, li pov'is nek parol'i nek flustr'i, ĉar ĝis nun en li'a gorĝ'o en'est'as la prun'o ; li pov'as nur ŝvit'i pro tim'o, rul'okul'i kaj pens'i, ke la kvar doktor'o'j jam help'u al li ! ” Sinjor'o Magiaŝo, ” fin'e dir'is la doktor'o el Kostelec, ” nun ni al'paŝ'os do al la operaci'o. Sed unu'e ni dev'as lav'i ni'a'j'n man'o'j'n, ĉar en kirurgi'o la ĉef'afer'o est'as la pur'ec'o. ”
Kaj la kvar doktor'o'j komenc'is lav'i la man'o'j'n ; unu'e en varm'a akv'o, post'e en absolut'a alkohol'o, post'e en benzin'o, post'e en karboksil'o ; post'e ili vest'is pur'a'j'n blank'a'j'n mantel'o'j'n — krist'sinjor'o, infan'o'j, nun oni komenc'os operaci'i ! Kiu ne el'ten'as rigard'i tio'n, prefer'e ferm'u la okul'o'j'n.
” Vincek, ” ordon'is la doktor'o el Hořičky, ” ten'u la man'o'j'n de la pacient'o, por ke li ne ek'mov'u si'n ! ”
” Ĉu vi est'as pret'a, sinjor'o Magiaŝo ? ” demand'is serioz'e la doktor'o el Úpice.
Magiaŝo nur kap'jes'is ; sed ĉe tio li hav'is pro tim'o tiel mal'grand'a'n anim'et'o'n, ke ĝi pov'us kaŝ'iĝ'i post li'a ung'o.
” Nun ! ” ek'kri'is la doktor'o el Hronov.
Tiu'moment'e la doktor'o el Kostelec etend'iĝ'is kaj don'is al magi'ist'o Magiaŝo sur la dors'o'n tia'n frap'eg'o'n aŭ bru'bat'o'n — — ke ek'bru'eg'is, kiel se tondr'us, kaj hom'o'j eĉ en Náchod, Strakoč, ankaŭ en Smiřice rigard'is, ĉu ebl'e proksim'iĝ'as fulm'o'tondr'o ; — ke la ter'o ek'trem'is, ke eĉ en Svatožovice kaj Náchod ek'trem'is la preĝ'ej'tur'o ; — ke en la tut'a region'o ĝis Trutnov kaj Polic'e kaj ebl'e ankoraŭ pli mal'proksim'e tim'iĝ'is ĉiu'j kolomb'o'j, ĉiu'j hund'o'j pro ek'tim'o en'ramp'is en bud'o'n kaj ĉiu'j kat'o'j de'salt'is de la forn'o'j ; — ke la prun'o el'iĝ'is el la kol'o de Magiaŝo kun tiel grand'eg'a fort'o kaj rapid'ec'o, ke ĝi flug'is ĝis post Pardubice kaj nur apud Přelouč ĝi fal'is ter'e'n, dum kio ĝi mort'ig'is sur kamp'o par'o'n da bov'o'j kaj profund'iĝ'is en tri klaft'o'j'n, du uln'o'j'n, unu kaj du'on'o'n de fut'o'j, sep col'o'j'n, kvar span'o'j'n kaj kvar'on'line'o'n en la ter'o'n ; — unu'e do el'flug'is el la kol'o de Magiaŝo la prun'o kaj tuj post tio el'flug'is la vort'o'j : ” - sa mal'lert'ul'o ! ” Nom'e tio est'is tiu du'on'o, kiu rest'is en la kol'o de Magiaŝo, kiam li vol'is dir'i al la lentug'a Vincek : ” Ci mis'a mal'lert'ul'o ! ” Sed la vort'o'j ne plu flug'is tiel mal'proksim'e'n, ili fal'is ter'e'n tuj post Josefov kaj bat'romp'is dum'e mal'nov'a'n pir'arb'o'n.
Post'e Magiaŝo ord'ig'is si'a'n barb'o'n kaj dir'is : ” Mi dank'as respekt'e. ”
” Ŝat'e far'it'e, ” respond'is la kvar doktor'o'j. ” La operaci'o sukces'is. ”
” Sed, ” dir'is tuj post'e la doktor'o el Úpice, ” por ke vi re'san'iĝ'u plen'e el la mal'san'o, vi dev'as ankoraŭ kelk'cent jar'o'j'n konvalesk'i, sinjor'o Magiaŝo. Urĝ'e mi rekomend'as al vi ŝanĝ'o'n de aer'o kaj klimat'o, sam'e kiel al la niks'o el Havlovice. ”
” Mi konsent'as kun sinjor'o koleg'o, ” deklar'is la doktor'o el Hronov. ” Por vi'a san'o vi bezon'as mult'e da sun'o kaj aer'o, sam'e kiel la soliman'a princ'id'in'o. Tiu'okaz'e ard'e mi rekomend'us al vi rest'ad'o'n sur la dezert'o Saharo. ”
” Kio mi'n koncern'as, ” al'dir'is la doktor'o el Kostelec, ” mi sam'opini'as. La dezert'o Saharo est'os pro vi, sinjor'o Magiaŝo, ekster'ordinar'e san'ig'a jam tial, ĉar tie ne kresk'as prun'o'j, kiu'j pov'us grav'e en'danĝer'ig'i vi'a'n san'o'n. ”
” Mi al'iĝ'as al mi'a'j estim'at'a'j koleg'o'j, ” al'don'is la doktor'o el Hořičky. ” Kaj se vi est'as sorĉ'ist'o, vi pov'as sur la dezert'o esplor'i kaj pri'pens'i, kiel al'sorĉ'i tie'n akv'o'n kaj rikolt'o'n, por ke la hom'o'j pov'u viv'i kaj labor'i. Tio do est'us eg'e bel'a fabel'o. ”
Kio'n pov'is far'i la sorĉ'ist'o Magiaŝo ? Li dank'is bel'e al la kvar doktor'o'j, en'pak'is si'a'j'n sorĉ'aĵ'o'j'n kaj trans'loĝ'iĝ'is el Hejšovina sur la dezert'o'n Saharo. Ek'de tiu temp'o est'as ĉe ni nek sorĉ'ist'o nek nigr'o'sorĉ'ist'o, kaj tio est'as bon'a ; sed la sorĉ'ist'o Magiaŝo ĝis nun viv'as kaj medit'as, kiel al'sorĉ'i sur la dezert'o kamp'o'j'n kaj arb'ar'o'j'n kaj urb'o'j'n kaj vilaĝ'o'j'n — ebl'e tio'n, infan'o'j, vi ĝis'atend'os.
vid'u la font'o'n.
nask'iĝ'is kiel la plej jun'a el tri infan'o'j de kurac'ist'o. Čapek stud'is filozofi'o'n, filologi'o'n, etiket'o'n kaj histori'o'n de bel'art'o'j en la fakultat'o de la Karol - universitat'o en Prago, kaj aŭskult'is preleg'o'j'n en la berlina universitat'o kaj la pariza Sorbon'o. En la jar'o 1915 li doktor'iĝ'is pri filozofi'o. Kiel unu'a li en'konduk'is per si'a'j traduk'o'j la modern'a'n franc'a'n poezi'o'n en la ĉeĥ'a'n kultur'o'n kaj influ'is jun'a'n generaci'o'n de ĉeĥ'a'j poet'o'j. Fin'e li decid'iĝ'is por la ĵurnal'ist'a karier'o kaj labor'is ĝis la fin'o de si'a viv'o en la redakci'o de Lidové noviny ( Popol'a ĵurnal'o ), liberal'a kaj kultur'e alt'nivel'a gazet'o, tre'eg'e ŝat'at'a de la inteligent'ul'ar'o. Tie Čapek public'ad'is si'a'j'n felieton'o'j'n, rakont'o'j'n, kursiv'o'j'n, sed ankaŭ roman'o'j'n. Person'a amik'o de prezident'o T. G. Masaryk, kies human'ism'a'n kaj spirit'a'n testament'o'j'n li popular'ig'is en la tri'volum'a verk'o Dialog'o'j kun T. G. Masaryk. Čapek est'is parti'an'o de po'iom'a'j re'form'o'j, rifuz'ad'is revoluci'a'n solv'ad'o'n kaj nepr'e est'is kontraŭ faŝism'o. El mult'a'j li'a'j verk'o'j ni cit'u li'a'j'n vojaĝ'pri'skrib'o'j'n, en kiu'j kulmin'is li'a rakont - art'o : Ital'a'j Leter'o'j ( en Esperant'a manuskript'o ), Angl'a'j Leter'o'j, Ekskurs'o en Hispanion, Skiz'o'j el Nederlando ( esperant'ig'it'a ), Vojaĝ'o Nord'e'n. Čapek okup'iĝ'is pri teatr'o kiel dramaturg'o kaj reĝisor'o. Kelk'a'j li'a'j teatr'aĵ'o'j : Rab'ist'o, R. U. R. ( Rossum ’ s Universal Robots ), La Blank'a Mal'san'o ( ambaŭ esperant'ig'it'a'j kaj dis'aŭd'ig'at'a'j el radi'o - staci'o de Brno ), Patr'in'o, Afer'o Makropulos, El la viv'o de insekt'o'j ( ambaŭ en E- manuskript'o ), Adamo Kre'int'o ktp. Li'a'j roman'o'j : Fabrik'o je Absolut'o, Kampkrucoj ( pri viv - voj'kruc'iĝ'o'j ), Libr'o de Apokrif'o'j ( okaz'aĵ'o'j kun ne'kutim'a'j solv'o'j, esperant'ig'it'a'j ), Rakont'o'j el unu poŝ'o kaj Rakont'o'j el la du'a poŝ'o ( esperant'ig'it'a'j ; krim - histori'et'o'j, delikt'ul'o'j vid'at'a'j kiel hom'o'j kun si'a ver'o ), Milit'o kontraŭ Salamandr'o'j ( en E- manuskript'o, kalejdoskop'o pri la hom'a ego'ism'o ), Naŭ Fabel'o'j ( malgraŭ la fabel - motiv'o'j sur real'ism'a baz'o ), trilogi'o :
Hordubal, Meteor'o, Ordinar'a Viv'o ( en E- manuskript'o ).
Karel Čapek est'as mond'kon'at'a ĉeĥ'a verk'ist'o, li kaj li'a'j verk'o'j est'as am'at'a'j ne nur en la tut'a Eŭrop'o, sed en la tut'a mond'o.
la pli aĝ'a frat'o de Karel Čapek, est'as precip'e klasik'ul'o de la modern'a ĉeĥ'a pentr'o'art'o kaj ilustr'ad'o, sed li aparten'as ankaŭ al grav'a'j verk'ist'o'j. Kun Karel li kun'aŭtor'is la dram'o'n El la viv'o de insekt'o'j, li'a'j grav'a'j mem'star'a'j verk'o'j est'as La ombr'o de filik'o ( 1930 ) kaj Lam'ant'a pilgrim'ant'o ( 1936 ). Por la infan'o'j li verk'is ĉarm'a'n libr'et'o'n Rakont'ad'o pri hund'et'o kaj kat'in'et'o kaj la fabel'o'n Pri la dik'a pra'av'o kaj ŝtel'ist'o'j, kiu'n ni prezent'as en ĉi tiu volum'o. Li ankaŭ el'pens'is la nom'o'n robot'o por art'e'far'it'a hom'o, kiu'n uz'is Karel Čapek en la dram'o R. U. R. kaj tiel mond'fam'ig'is. Josef Čapek ilustr'is mult'a'j'n libr'o'j'n de ĉeĥ'a'j aŭtor'o'j. En 1939 li est'is arest'it'a de Gestap'o, ses jar'o'j'n li tra'viv'is en kelk'a'j koncentr'ej'o'j kaj dum unu transport'o li mort'is pro tif'o.
Miroslav Malovec www. omnibus. se/ink'o I S B N 91- 7303- 165- 8 2403333